KALKEN - Herman Couché (61) uit Bachte-Maria-Leerne vond onlangs, na vele jaren intensief speurwerk, het graf van zijn grootvader Alfons Couché, geboren in Kalken in 1882, op een begraafplaats in de buurt van het Franse Verdun. Samen met een andere Kalkenaar stierf die eind oktober 1917 als opgeëiste tijdens WO I. Hermans oom Gerard, die vijf jaar geleden overleed, was zijn hele leven op zoek naar het graf van zijn vader.

'De namen van de soldaten die tijdens de Eerste Wereldoorlog stierven aan het front, werden ingeschreven. Hen vinden, was niet zo moeilijk. Anders was het met de opgeëisten', zegt Herman Couché. 'Ze werden beschouwd als werkeloozen en ze werden gewoonlijk begraven in het dorp waar ze gestorven waren. Er werd achteraf weinig opzoekingswerk naar hen verricht en zo vervaagden de herinneringen. Tijdens het opstellen van mijn stamboom, wou ik weten wat er met mijn grootvader was gebeurd. Zeker omdat er niet veel bekend was. Mijn vader Achiel is gestorven toen ik twaalf jaar was. Hij was maar elf jaar toen mijn grootvader stierf in Frankrijk. Mijn grootmoeder overleed kort na de oorlog, in 1922, van pure ellende.'



Hoe kwam hij als Kalkenaar terecht in Frankrijk?

Herman Couché: 'Mijn grootvader wou niet voor de Duitsers werken, verstopte zich maar werd toch gevonden. Hij werd voor de ogen van mijn vader van de trappen gegooid en weggevoerd. Het enige wat ik na al die tijd vond, was een bidprentje waarop staat 'Overleden in Frankrijk op 30 oktober 1917'. Het interesseerde mij waar dat was. Ik trok op zoek. Zonder overlijdensakte of -plaats, noch militair dossier of gegevens waar hij had gewerkt, was het aanvankelijk moeilijk alles te reconstrueren. Via de heemkundige kring van Kalken en de archieven van de gemeente slaagde ik er wel in een zicht te krijgen op de gebeurtenissen. Zo staat bij het overlijden van mijn grootmoeder vermeld dat haar man was overleden in La Mourière. Verder staat zijn naam vermeld op een oorlogsmonument voor de kerk van Kalken en bestaat er een herdenkingspamflet uit 1921 met zijn naam erop en de tekst 'Onze 10 gesneuvelde helden en de doodgemartelde opgeëischten der parochie Calcken'.

Via internet kon ik La Mourière lokaliseren en kwam ik erachter dat zijn laatste rustplaats in Pierrepont bij Verdun was. In september ben ik samen met mijn vrouw en mijn zuster uit Drongen naar ginder vertrokken. We vonden zijn graf op de begraafplaats. Het was een ontroerend moment. Na 91jaar zagen we het goed onderhouden graf. Op het bordje aan de ingang van het kerkhof lazen we 'Les 141 Belges, civils déportés morts en 1917-1918, furent exhumés à Piennes, La Mourière, et réinhumés à Pierrepont en 1924'. Daar liggen ze samen begraven met Russische krijgsgevangenen die stierven van ziekte en honger, zoals de Belgen, staat er geschreven. Vermoed wordt dat mijn vader en zijn collega uit Kalken werkten als dwangarbeider in de ijzerertsmijn van La Mourière.'

U vond nog iets anders op de begraafplaats?

'Wij bezochten het dorpje en kregen van de burgemeester een privé-rondleiding. De burgemeester toonde ons de school die tijdens de oorlog was omgevormd tot ziekenhuis. Volgens de man was mijn grootvader hier opgenomen en gestorven.

Ik mocht ook het kerkhofregister inkijken. Daar bemerkte ik een boodschap van een zeker Peter Allaert uit Canada. Ook hij ontdekte enkele maanden geleden het graf van een familielid. Ik heb die man opgespoord en zo ben ik te weten gekomen dat het om een lid van de familie Arents uit Kalken ging. Gustave Arents werd daar voor de ogen van zijn broer Raymond, de vader van mijn Canadese correspondent, eind 1917 doodgeknuppeld omdat hij door ziekte zo verzwakt was dat hij niet meer kon werken voor de vijand. Van hem blijken nu zaken terug te vinden in Beervelde. Daar wonen nog de meeste familieleden. Edith Lheureux schrijft in een brief dat het weerzien met het graf ook voor haar zeer emotioneel was.'

Wie nog info heeft, kan e-mailen naar herman.couche@telenet.be of schrijven naar Amakers 17, 9800 Deinze. Op YouTube staat een fotomontage: http://nl.youtube.com/watch?v=TvKaOu3M5jA