Ik ben Van Camp Alfons, en gebruik soms ook wel de schuilnaam fonne - ennof - fons - alfons - fonsvc - alfie en ook alfonsvc.
Ik ben een man en woon in Antwerpen (België) en mijn beroep is gepensioneerde politieman.
Ik ben geboren op 29/12/1935 en ben nu dus 88 jaar jong.
Mijn hobby's zijn: voetbal - genealogie - zwemmen - tennis en geschiedenis en foto's over Antwerpen.
Wandelen in oud Antwerpen Vertrek op de Grote Markt en aankomst op Grote Markt.
Onze wandeling begint op de Grote Markt waarvan de west-zijde wordt ingenomen door het Stadhuis.
Het is één van de oudste voorbeelden van Italiaanse renaissance in de Nederlanden. De eerste geleding van de topgevel wordt versierd met 3 wapenschilden : links dat van het hertogdom Brabant, in het midden dat van koning Filips II en rechts het wapen van het markgraafschap Antwerpen. Tussen deze 3 vergulde wapens staan in 2 rondboognissen beelden die de deugden van de stad uitbeelden, nl. rechtvaardigheid en wijsheid. Eén bouwlaag hoger staat in een centrale nis een O.-L.-Vrouwebeeld van de hand van Filips De Vos uit het einde van de 16° eeuw.
Voor het stadhuis, waar tot 1882 de Vrijheidsboom stond, staat het bronzen standbeeld van Jef Lambeaux. Het dateert uit 1887 en stelt Brabo voor die de hand van de verslagen reus wegwerpt.
Voor de geïnteresseerden : Brabo heeft te Antwerpen nog 3 broers. Eén op de putkevie van Quinten Metsijs (Handschoenmarkt), één boven op het Loodswezengebouw, en één op een huis aan de Cogels Osylei, alle drie afgebeeld in Romeinse krijgsuitrusting.
Volgens een 15° eeuwse auteur, Willem van Berchem uit Nijmegen, verklaart de naam Antwerpen als Handwerpen en maakt de Romein Silvius Brabo (Brabant) tot repliek van de zwaanridder. Hij laat hem de toleisende reus Druwoen Antigoon verslaan waardoor het land tussen Rijn en Schelde vrij zal worden en Brabant heten. De oude Antwerpse bekommernis om de vertolde Schelde, de enige uitgang naar zee, open te houden, komt hier tot uiting. Daarom werd de Brabofontein op dezelfde plaats geplaatst waar men de vrijheidsboom plachtte te planten.
Aan de noord- en zuidzijde van de Grote Markt bemerken we de gildenhuizen, zoals in het nr 5 het "Cuypershuis" met zijn natuurstenen renaissancegevel waarop een driehoekig ponton met het vergulde beeld van St.-Matthias, de patroon van de kuipers. In het nr 7 het huis "Spaengien" met het romantisch ruiterstandbeeld van Sint-Joris met de draak. Verder aan het nr 21 het huis "den Beer" met zijn gevel in harde blauwsteen.
Aan de andere zijde van de Grote Markt vindt men "het Gulden Schaap" en "St.-Jacob" tot één huis samengevoegd (nr 24). Verder aan het nr 38 nog het huis "de Balans" en aan het nr 40 het huis "Rodenbach".
We verlaten de Grote Markt langs de zijde van het Stadhuis. Op de hoek van de Suikerrui, in één mooi aangelegd tuintje, het bronzen beeld van de Buildrager van Constantin Meunier van rond 1885, met als tekst "Arbeid - Recht".
Men herdenkt hier het heldhaftig verzet van de havensjouwer tegen de V-wapenaanvallen 1944-1945, nl. de "bibbergeld"-episode, van daar het parool "Arbeid Vrijheid".
Nu steken we de Suikerrui over richting Hoogstraat waar we in de nrs 3 en 5 respectievelijk de huizen "den Baers" en "den Houten Hondt" aantreffen.
We nemen nu rechts de smalle Kleine Pieter Potstraat met vooraan rechts "den Granaatappel" (nr 21). Aan het einde van de straat komt men in de Grote Pieter Potstraat, waar men naar links gaat. Van waar de naam Pieter Pot ? De straten danken hun naam aan de Dordrechtse zakenman Pieter Pot, die zich in 1415 in Antwerpen vestigde, en op zijn grond een kapel, toegewijd aan Sint-Salvador oprichtte samen met het latere aalmoezenhuis. Van dit alles rest nog het eenvoudig zaalkerkje met puntgevel (nr 13). Verderop aan het nr 24 is "den Hopsack" gelegen, met zijn mooie spiegelboogdeur en ovalen bovenlicht. Op het einde van de straat, boven aan een pakhuis, ziet men nog de resten van een houten hijsinstallatie.
Vervolgens slaan we links af de Vlasmarkt in. Op het einde van de straat slaat men rechts af, opnieuw de Hoogstraat in. Op de straathoek een gekroond O.L.V.-beeld met kind aan de hand. In het nr 62 het huis "den Peerboom" met onder de ramen van de eerste verdieping de bas-reliëfs van taferelen die het leven van Sint-Jozef en van de Heilige Familie voorstellen.
Alvorens links af te slaan, de Heilige Geeststraat in, houden we een halt bij het
Sint-Julianusgasthuis (Hoogstraat 70-72), dat tot doel had arme vreemdelingen op doorreis in Antwerpen gedurende enkele nachten te herbergen. Hieruit ontstond de traditie van de jaarlijkse Pelgrimstafel, waarbij op Witte Donderdag een maaltijd wordt aangeboden aan 12 pelgrims of aan 12 armen van de stad.
In de H. Geeststraat vindt men in het nr 9 huis "Draecke" één van de gaafst bewaarde Antwerpse patriciërswoningen.
Voorbij de bocht van de H. Geeststraat komt men dan op de Vrijdagmarkt. In het midden van het plein staat op een sokkel een beeld van de H. Catharina,
patrones van de oude-klerenkopers.
In de hoek van het plein het "Plantin Moretusmuseum" met boven de ingangspoort een cartouche van de hand van A. Quellin uit 1640, een passer, het kenteken van Plantin, geflankeerd door 2 figuren die een kroon vasthouden boven het devies van Christoffel Plantin "Labore et Constantia"( door arbeid en volharding).
Via de Leeuwenstraat en even de Reyndersstraat komt men in de Pelgrimstraat. De Pelgrimstraat werd genoemd naar de 13° eeuwse herberg "De Pelgrom" waarvan Jan Heyns, de schoonvader van Q. Matsijs, de uitbater was.
Via een smalle doorgang komt men in de "Vlaaikensgang",
waar toonzalen voor antikwiteiten en een restaurant zijn ondergebracht, zonder aan de intieme sfeer te raken. Onmiddellijk bij het binnenkomen ondergaat men de rust van een oase in de drukke binnenstad. Langs de smalle gang en 3 binnenplaatsjes komt men uit op de Oude Koornmarkt. A. Lattin zegt met recht : "prachtige straat door haar lijnrichting, haar gevels en haar stadsbeelden".
Via één van de tegenoverliggende straatjes komt men op de Handschoenmarkt met zijn prachtige O.L.V.-kathedraal, de grootste gotische kerk van de Nederlanden, met zijn 123 (ten noorden) en zijn 65 meter (ten zuiden) hoge torens. Net als de Groenplaats (Groen kerkhof) ook een voormalige begraafplaats, maar dan het "Klein of Steenen Kerckoff" genoemd vanwege de kasseien. In de 16° eeuw stonden er kraampjes voor handschoenenverkoop. De uit de 1490 daterende putkevie
zou van de hand van Q. Matsijs zijn en bekroonde vroeger de bornput voor het oude Stadhuis. Quinten werd op dit kerkhof begraven. Tegen de gevel van de kerk hangt nog een replika van zijn grafsteen. Tegen de zuidtoren van de kathedraal, staat een beeldengroep van de hand van Jef Lambeaux, die een werkplaats met steenkappers voorstelt.
Via de Jan Blomstraat, eens Molengat of Rioolstraat geheten, komen we dan op de Groenplaats, het vroegere kerkhof van de kathedraal. In het midden van het plein staat het bronzen standbeeld van
Pieter Pauwel Rubens.
Rond dit standbeeld is er heel wat te doen geweest. Omtrent 1843 versiert het wel de Groenplaats, maar het heeft een hele tijd geduurd alvorens men een geschikte plaats voor het beeld van de grootste aller Vlaamse schilders gevonden had. Men wilde het op het toenmalige Burchtplein, anderen wilden het weer elders. Toen men het tenslotte wilde onthullen op het Burchtplein bleek het dat de gieterij niet klaar was en men onthulde dan een voorlopig plaasteren model. Toen men met het bronzen beeld aankwam viel het van de wagen. Zodat men met onze Rubens nog al wat last heeft gehad voor hij goed en wel op zijn voetstuk stond. Rubens staat er afgebeeld in de kledij van ambassadeur en heeft enige zinnebeelden der schilderkunst aan zijn voeten.
Langs de St.-Pieterstraat komt men op de Melkmarkt en wandelen we verder tot men rechts de Wijngaardstraat ingaat, zo komt men op het Hendrik Conscienceplein, dat lange tijd de naam "Jezuïetenplein" droeg. De naam ligt voor de hand. De ouwe heer zit een beetje afwezig naar de
duiven te kijken.
Hij rust hier uit na zijn volk te hebben leren lezen en koos hiervoor een stoel voor de gevel van de Stadsbibliotheek. Het standbeeld van Hendrik Conscience is van de hand van F. Joris. Het meest in het oog springend is echter de rijk versierde, barokke St.-Carolus Borromeuskerk.
De gevel is opgetrokken in Balegemse zandsteen en blauwe hardsteen voor de hoofdgeledingen. De monumentale deur wordt geflankeerd door rondboognissen waarin de beelden van St.-Petrus en St.-Paulus prijken.
We verlaten nu het Hendrik Conscienceplein langs de doorgang naast de kerk om zo in de
Wolstraat te komen . Ga nu even naar links, steek de straat over, maar let op het tramverkeer, en open de eenvoudige deur aan het nummer 37. Lees het straatnaambord boven de deur, nl. "Bontwerkersplaats",waar sinds 1422 het godshuis van de pelsmakers was. Achter deze deur een prachtig zicht op de plaats.
Bij het buitenkomen gaan we naar links tot op de Wijngaardbrug om daarna rechts de St.-Katelijnevest in te wandelen. Van hieruit kan men de hoge kerktoren van Carolus Borromeus zien.
Vervolgens nemen we links de Lange Nieuwstraat, doch werpen onze blik even naar rechts in de Korte Nieuwstraat, waar we
een prachtige calvarieberg opmerken.
Links vooraan in de Lange Nieuwstraat aan de nummers 3-5, het voormalig St.-Niklaasgodshuis met zijn Sint-Niklaasplaats.
Centraal op het pleintje staat een waterput met pomp en een hardstenen pompzuil waarop een witstenen beeld van St.-Niklaas.
Juist tegenover de St.-Niklaasplaats, rechts in de Lange Nieuwstraat bevindt zich de
Schippersbeurs (nr 14 ) met bovenaan een bas-reliëf van een schip. Onmiddellijk rechts ziet men in de Borzestraat de Handelsbeurs, dat eens het centrum was van de handels- en geldmarkt.
We wandelen verder tot aan de St.-Jacobstraat en slaan hier links af, waar we de conturen van de Sint-Jacobskerk opmerken.
Aan de Sint-Jacobsmarkt gaan we rechts, passeren het Frans Halsplein met het beeldje van het
"Oasemannetje", die zijn jas opent en zijn hart laat zien. De tekst op de sokkel : "er zit een hart onder mijn jas" met verwijzing naar de Bond Zonder Naam, om vervolgens links de Lange Sint-Annastraat in te wandelen. Aan de rechterzijde van de straat bevindt zich het klooster der grauwzusters (nr 7), die zich op het einde van de 17° eeuw te Antwerpen vestigden om de pestlijders te verzorgen. Op de eerste verdieping onder het baldakijn een Franciscusbeeld, een kopie van het beeld van Sint-Franciscus van Assisië.
In de Korte Sint-Annastraat heeft men een goed zicht op de Van Straelentoren,
die 6 verdiepingen telt. Van Straelen was de vroegere burgemeester en schepen van Antwerpen.
Van de vroegere gebouwen en de uitkijktoren blijft alleen de originele buitengevel langs de Korte Sint-Annastraat en de Van Straelentoren over. Het torenpaviljoen, in renaissancestijl, werd getekend door de stadhuisarchitect Cornelis Floris. Op de toren wijst een gulden draak de wind, de draak verwijst naar de familie van de moeder van Van Straelen die behoorde tot de Antwerpse schepenfamilie Draeck. In 1567 werd Van Straelen op last van de hertog van Alva onthoofd en zijn goederen werd verbeurd verklaard.
Langs de Rozenstraat komt men op de Ossenmarkt. Midden op het plein een O.L.V.-beeld op een hoge arduinen pijler.
In de aangrenzende Rodestraat, het Begijnhof (nrs 39-41), met boven de laat-barokke toegangspoort, in een rondboognis, het beeld van de Heilige Begga. Hier is nog voldoende bezienswaardig materiaal en hystorische herinneringen voorhanden om er een tijdje aangenaam te vertoeven.
In de kerk zelf kunnen we rechts in de kruisbeuk de "Kruisafneming" van Jordaens en links " De bespotting van Christus" van Adam Van Noort bekijken. (Nota auteur : de kerk is alleen te bezichtigen elke woensdag van 11.00 uur tot 14.00 uur).
In de kapel bemerken we het beeld (18° eeuw) van de z.g. "Sprekende God" Zoals George Van Cauwenbergh beschrijft in zijn "Gids voor Oud Antwerpen", verhaalt de legende dat dit beeld tijdens de komst van de Fransen in 1798 tot een biddend begijntje zei : "Draag mij in de kelder" wat het mensje eigenhandig deed. Na het vertrek van de snoodaards waren er 3 sterke mannen nodig om het terug op zijn plaats te krijgen.
Wanneer we terug buiten komen zien we helemaal links in een hoekje tegen de kerkgevel een "pisseintje" of "urinoir"
Wat staat dat daar te doen en wat moesten de Begijntjes daar mee beginnen ? De uitleg is simpel, nl. dat in die tijd een Belgische wet voorschreef dat aan ieder kerkgebouw zo'n ding moest staan.
Rond de tuin, staan huisjes in traditionele bak -en zandsteen en tellen 2 verdiepingen.
Via opnieuw de Ossenmarkt en de Lange Winkelstraat komt men aan de voormalige kloosterkerk van de anonciaden, die vooral gekend waren als gasthuisverzorgsters.
Vervolgens gaan we naar links, de Grote Kauwenberg in, om even later rechts de Prinsstraat te nemen, waar de Universitaire Faculteiten St.-Ignatius zijn gelegen. De kern hiervan wordt gevormd door het "Hof van Liere". Arnold Van Liere (burgemeester-koopman) was eigenaar van dit pand en het was speciaal ingericht voor hoge gasten, en kreeg de naam mee van "Prinsenhof". Hierdoor kreeg de straat eveneens de naam van Prinsstraat. Een goed gekozen naam voor een schitterende woning met liefst een lange voorgevel die 72 meter meet.
In de Prinsstraat gaan we naar links, de Gratiekapelstraat in, om op het einde van de straat, rechts, in de Keizerstraat te gaan. In deze straat aan de nrs 21-23 de "Keizerskapel of St.-Annakapel".
Aan de nrs 10-12 het "Rockoxhuis". Dit was vermoedelijk de gewezen woning van burgemeester Nicolaas Rockox, de oude. Hier kan men een prachtige kunstcollectie bewonderen.
Verder in de straat hebben we nog aan het nr 8 "Het Frans Snijdersstraat", genoemd naar de schilder Frans Snijders.
en aan het nr 9 het knappe huis Delbeke, verworven door Baron August Delbeke in 1897. Bekijk de barokke gevel en de originele toegangspoort met een bas-reliëf - 2 zeepaarden en hun menners - toegeschreven aan Artus Quellin (17° eeuw).
Aan de Ambtmanstraat gaan we naar rechts, en bekijken we de huizen genummerd van 4 tot 14, nl. "De Groote Lely" eens bewoond door Willem van Halmale, ridder en amman van Antwerpen. De Amman, zoals de sinjoren hem noemde, was zeer lang een van de voornaamste stedelijke ambtenaren die in burgerlijke delicten namens de hertog recht sprak, in tegenstelling tot de Schout die de criminele processen leidde. Nu is de Groote Lely verdeeld in 3 huizen, nl.: "De Kleijne Lely" en "de Twee Halve Lelyen". Vervolgens komen we alzo in de Mutsaertstraat .
Hier bevindt zich het Koninklijk Academie voor Schone Kunsten of kortweg "Academie"
(nr 31), opgericht in 1662 door David Teniers.
We slaan opnieuw links af, de Minderbroederstraat in, waar in het nr 22 het Archief en Museum voor het Vlaamse Cultuurleven is ondergebracht.
Aan de Minderbroedersrui gaan we naar rechts tot aan de Lange Koepoortstraat, waar we even de straat volgen om onmiddellijk rechts de Zwartzusterstraat in te wandelen. In de zijstraat, links, de Stoelstraat met houten gevel (nr 11), de enige houten gevel die nog bestaat.
Terug in de Zwartzusterstraat komt men aan het klooster der Zwartzusters (nr 25), die zich in hoofdzaak met ziekenverzorging bezig hielden. We vervolgen onze weg tot aan het einde van de straat en komen alzo op de Veemarkt, waar zich de Sint-Pauluskerk bevindt, de voormalige kerk van de dominicanen of predikherenorde.
met een uitzonderlijk rijk kunstwerk. Via een portaal in de kerk, met aan weerszijden de beelden van St.-Paulus en St.-Dominicus, komen we op een oude begraafplaats van het klooster waar een
"Calvarieberg" werd ontworpen.
Langs de Veemarkt en de Vleeshouwersstraat komt men aan het Vleeshuis. Via de trappen van de Repenstraat dalen we naar beneden naar de Palingbrug en gaan we onder het gewelf door tot op de Burchtgracht, doch draaien onmiddellijk naar rechts om even de "Calvarie" te bekijken op de Drie Hespenstraat.
Langs de Vleeshuisstraat komt men op de Jordaenskaai waar men een prachtig zicht heeft op het Steen
en Lange Wapper, de schrik der dronkaards.
Deze komt 's nachts tevoorschijn en achtervolgt de dronkaards. Eerst als een klein mannetje, maar hij kan zichzelf steeds groter en groter maken, tot hij boven de huizen uitsteekt. Als de dronkaard, hijgend en zwetend, thuiskomt kijkt Wapper door het raam naar binnen.
Soms vermomt hij zich als een klein kind om moedermelk te kunnen drinken. Als een moeder dit kind meeneemt om te verzorgen en in een wiegje te stoppen, laat Lange Wapper zichzelf zo groot groeien dat hij niet meer in de kamer past.
Boven de poort bevindt zicht het vergane beeldje van Semini (betekent zaad).
Dit zou een Frankisch afgodsbeeldje zijn dat vooral een bijzondere belangstelling had bij de Antwerpse dames, die hem een kindje kwamen afbedelen. Fallisch vruchtbaarheidssymbool dus, maar door de Jezuïeten van zijn voornaamste attribuut beroofd. Semini's kinderen en meer nog "godsjumenas" zijn ook vandaag nog typerende Antwerpse krachttermen.
Langs de Palingbrug en de Krabbenstraat komt men in de Kuipersstraat om alzo in de Oude Beurs aan te komen. Rechts in de straat aan de nrs 8-10 "De Spiegel"
dat bewoond werd door personen en families met aanzien, die nauw verbonden zijn met de geschiedenis van de stad.
Via de Wisselstraat komen we dan terug aan ons beginpunt dat tevens het einde is van deze wandeling.
Wij hopen dat U genoten heeft van deze boeiende wandeling en verwachten U voor een volgende wandeling.
Alfons Van Camp
Nota van de auteur: vele bezoekers en lezers van mijn blog, zullen opgemerkt hebben dat sommige foto's en teksten reeds vervat en besproken werden in afzonderlijke wandelingen (wandelingen van 1 tot en met 25). Aangezien de meeste bezoekers aan Antwerpen, de verschillende wijken niet kennen, werden de wandelingen "wandelen in oud Antwerpen" en "wandeling voor de toerist" speciaal voor hen in het daglicht geplaatst. Bronnen : - Gids voor Oud-Antwerpen van George Van Cauwenbergh en - Stichting Monumenten -en Landschapszorg v.z.w. i.s.m. stad Antwerpen - Wikipedia - De foto's, op enkele uitzonderingen na, komen uit eigen beheer van Alfons Van Camp
Een wandeling voor de toerist : van Centraal Station via Grote Markt en terug -
een WANDELING in Antwerpen : van Centraal Station, via De Keyserlei, Meir, Groenplaats, Grote Markt en terug.
Wanneer men het Centraal Station verlaat komt men op de De Keyserlei, gekend als de "Champs Elysées" van Antwerpen. We bevinden ons nu in het Statiekwartier, de eens zo beroemde wijk met zijn talrijke cafés, clubs -en stripbars. Hier bevond zich ook het Mekka van de film. Na het faillissement van baron Heylen, die alleenheerser was met al zijn opgekochte filmzalen, verviel deze wijk en moesten talrijke filmzalen plaats maken voor zaken, zoals Mac Donald's; Megamarkt, e.a. We gaan nu richting leien en bekijken rechts van de De Keyserlei het UGC-concern, eens was hier de beroemde Cinema Rex gevestigd die na de oorlog getroffen werd door een V-bom, tijdens de gedraaide film "Buffalo Bill" en waarbij talrijke Britse soldaten en burgers het leven lieten.
Wandelen we nu verder in de richting van de leien, dan zien we rechts op de hoek van de De Keyserlei en de Frankrijklei de "Antwerp Tower" en om de hoek, een 50 meter verder het "Operagebouw" .
De opdracht voor de bouw werd door burgemeester Jan Van Rijswijck gegeven in 1899 onder impuls van componist Peter Benoit. De architecten Alexis Van Mechelen en E. Van Averbeke werden hiervoor aangesteld. Uiteindelijk werd het gebouw tussen 1904 en 1907 opgetrokken. Vroeger was hier een overdekte markt, nl. de "Cité".
Wij steken nu de Frankrijklei over, via het verkeerslichten en de voetgangersovergang, zodat we op de Teniersplaats belanden. Hier worden we opgewacht door "David Teniers ".
Schilder van de levensvreugde, was de stichter van de Antwerpse akademie. Het standbeeld werd gemaakt door Jaak Ducaju, leraar aan de akademie.
Vooraleer de Leysstraat in te wandelen bewonderen we de beide prachtige gebouwen op de beide hoeken van de Tabaksvest. 1951.
Het standbeeld van Antoon Van Dijck, sinds 1901 opgesteld in de 'Geuzenhofkes' (Franklin Rooseveltplaats) wordt daar weggenomen en zal tot midden jaren zestig in het stadsmagazijn aan de Desguinlei 'opgeborgen' staan. Na een verblijf op een privédomein in Schilde wordt het beeld in 1982 voor restauratie teruggehaald. Op 9 juni 1983 zal het onthuld worden op de Meir.
Allereerst was dit werk van beeldhouwer Leonard De Cuyper (1808 - 1891) op de 'Museumplaats' ingehuldigd (15 augustus 1856). (Bron : Kroniek 008 - Antwerpse geschiedenis). Kijk ook even naar het standbeeld op de hoek van de Jezus -en Leysstraat, nl. dit van Lodewijk van Bercken,
die vanop jeugdige leeftijd in 1476 een middel uitvond om diamant te bewerken. Een standbeeld dat bezwaarlijk een blikvanger kan genoemd worden, want het prijkt op de eerste verdieping van het hoekhuis. Diamant is reeds van oudsher een bron van Antwerpens welvaart.
Van hieruit hebben we reeds een gezicht op de alomgekende winkelstraat "Meir", de winkelstraat bij uitstek Hier kan men 's namiddags, bij mooi weer, over de koppen lopen, dit in tegenstelling met 's avonds, dan is er geen "kat" te zien. De Meir, "Mere of Meyr" komt voort van een moeras of stilstaand water, een poel dat zich in de nabijheid van de Huidevettersstraat bevond. Volgens ingenieur-architect Hans Janssen van EAP architecten-bureau is de Meir : "in feite meer dan zomaar een winkelparadijs. Ook architecturaal is de straat een unieke belevenis. Dat komt omdat ze een vrijwel aaneengesloten geheel vormt van chique, statige gevels die in verschillende, grote bouwstijlen zijn opgetrokken"". Links van de straat, naast de l'Innovation", bevindt zich de vernieuwde Stadsfeestzaal die 7 jaar geleden afbrandde. De buitengevel werd bewaard en gerestaureerd, evenals de binnenzijde. Het is het "pareltje" van de Meir. De moeite om hier eens binnen te gaan en het mooie plafond en interieur te bekijken. Een must. Deze zaal zal door vele oude sinjoren wel in hun geheugen gegrift blijven als de zaal waar alle stadsscholen hun einddiploma van het Lager Onderwijs moest halen, wat gepaard ging met menige commotie Het stadsbestuur heeft hier werkelijk iets moois gepresteerd. Het interieur is gewoon prachtig en gezellig. Bij het binnenkomen van de zaal wordt men overweldigd door het
prachtig plafond.In het midden is er een rondpunt, een bar waar men rustig kan verpozen en langs alle zijkanten werden winkels ingevoegd. Via de monumentale marmeren trap
komen we op het balkon waar eveneens winkels en zelfs een restaurant werd geopend. Van hieruit heeft men nog een mooier zicht op het interieur. Langs de roltrappen belanden wij bij supermarkt "Delhaize" en megawinkel "Saturn", en nog vele andere winkels, zoals "Blokker", "Casa", enz... Er werd zelfs een uitgang voorzien naar het Hopland, wat goed gezien is, want van hieruit kunnen we de moderne winkels bekijken vooral in de verder gelegen Schuttershofstraat. Een modestraat die in is en waar men tegenwoordig wil zijn. Bij het verlaten van de stadsfeestzaal gaan we links verder op de Meir, maar houden even halt aan kledingzaak C & A. Wie herinnert zich nog cinema "Roxy" ? Deze zaal bevond zich waar nu de "C & A" gevestigd is. Juist aan de overzijde, op de hoek met de Eikenstraat, bevindt zich het "Osterriethhuis",
wordt terecht beschouwd als een van de mooiste oude patriciërshuizen van de metropool en als een van de meest karakteristieke voorbeelden van de rococostijl in onze streken. Het is het laatste grote werk van de Antwerpse architect Jan Peter van Baurscheit de Jonge (1699-1768). In 1749 kreeg deze de opdracht van weduwe Melchior Jozef van Susteren, geboren Régine-Thérèse du Bois, om een oud herenhuis gelegen op de Meir te verbouwen en uit te breiden. Voor die tijd behoorde dit gebouw toe aan Geronimo en Alonzo d'Espinoza, die het in 1560 hadden gekocht. Later, in 1649, werd het huis eigendom van Jacomo Carenna, een rijke Milanese handelaar en kunstliefhebber. Deze gaf het interieur een weelderig uitzicht.
Bekijk ook de gevel boven de kledingzaak "W.E."
Een prachtige gevel van het huis dat in de 19° eeuw ten onrechte voor de woning van Rubens werd gehouden, maar wel aan zijn familie langs moeder's kant (Maria Pijpelinckx) toebehoorde. Het bovenste gedeelte werd behouden maar in de loop der tijden veranderde het gelijkvloers eerst van supermarkt "Priba" tot kledingzaak "W.E.".
Als we nu de hoek omdraaien bevinden wij ons op de "Wapper". Bekijk even de prachtige "Arend".
Misschien werkt de fontein en zijn de terrasjes van café "Bistro" druk bevolkt. (Spijtig genoeg is de fontein in de winter niet in gebruik en blijven de terrasjes van Café "Bistro" ongebruikt) Rechts van ons op de Wapper, zien wij nog een prachtige gevel, nl. de zijgevel van de Fortis Bank van de Meir.
Aan de overzijde ligt daarentegen het "Rubenshuis". Als jullie wat meer tijd hebben bij een ander bezoek een must om het te bezoeken. Op 1 november 1610 kocht Pieter Pauwels Rubens een pand gelegen aan de Vaartstraat op de Antwerpse Wapper, om er een eigen woning en atelier in de richten, naar eigen ontwerpen. Het duurde wellicht nog tot in 1615 vooraleer hij de woning kon betrekken, maar hij bleef er wonen en werken tot aan zijn dood op 30 mei 1640. Men betreedt het pand via de grote poort en men belandt op de binnenkoer. De blikvanger is onbetwistbaar de majestatische, barokke portiek, die de binnenkoer afsluit van de tuin.
Gaan we nu terug de Meir op dan zien we links achtereenvolgens de prachtige gebouwen van
"De Fortis Bank"
en "Het Koninklijk Paleis".
Voor dat het Koninklijk Paleis zijn bestemming kreeg, stond het in de Antwerpse geschiedenis bekend als het "Hotel van Susteren" naar de bouwer van dit huis. Peter van Baurscheidt was er de bouwmeester van. De voorgevel, die men algemeen als één der schoonste van gans het land beschouwt, is geheel opgetrokken in Bentheimer zandsteen. die zeer fijn van korrel is en nu, na 2 eeuwen, een weergaloze schone tint gekregen heeft. De steenblokken zijn ook zeer merkwaardig door hun uitzonderlijke afmetingen. Ongeveer naast boekhandel "de Slegte" was vroeger het Sint-Jans-Berchmanscollege gevestigd. Dit gebouw bestaat niet meer en zijn hier nu luxeappartementen. Traditie gaat dus plaats maken voor een "trendy" toekomst. Het oorspronkelijk gebouw uit 1889 dat zicht bevindt aan de achterzijde is bijna integraal gebleven. Even verder aan onze lnkerzijde bemerken we een gezellige gaanderij de "Meir's Square". Te midden
van deze galerij bevindt zich "Mendy's" , waar men van alle drukte gespaard blijft en rustig iets kan drinken of eten. Zij loopt door tot in de Huidevettersstraat Aan de overzijde volgt de ene winkel naast de andere zich op en heeft men geen ogen genoeg om rond te kijken.
Aan het einde van de Meir, zien we recht op de Boerentoren of KBC-toren,
een betonnen mastodont van 87,50 meter hoogte (andere informatiebronnen spreken van 87 meter) Vanaf 1928 het bankgebouw van de Kredietbank met zijn kubistische toren, de eerste wolkenkrabber van Europa. De bank moest het vooral van landbouwers hebben en de Sinjoor doopte hem al onmiddellijk als "Boerentoren". Op sommige dagen kan men het gebouw betreden tot de hoogste verdieping waar men een prachtig panoramisch uitzicht heeft over de stad. Op het gelijkvloers worden er regelmatig tentoonstellingen gehouden. We vervolgen onze weg, links van de Boerentoren, en bevinden ons nu op de Schoenmarkt of de Kerckhofstrate, Tien Gebodenstrate (naar huizen Eerste Gebod, Tweede Gebod, enz...), rue Bonaparte, rue de la Préfecture. Kunt U nog volgen ? Allemaal benamingen voor dezelfde Schoenmarkt Een weinig verder gaan we op Pelgrimstocht in het nummer 8,
het"schoenmakerskapelleke" De Antwerpenaren gaven het kapelleke deze naam omdat de beoefenaarsters van het oudste ambacht hier bij voorkeur kwamen mediteren Even verder op de hoek met de Geefstraat zien we een gebouw waarvan de meeste Antwerpenaren het bestaan niet kennen. Dit eerbiedwaardig bisschoppelijk paleis tart de moderne tijd van supermarkten en dergelijke. Tot in 1878 vergaderden de Belgische Provinciegouverneurs hier en voor het eerst ook de Provincieraad, waarvoor zelfs een zaal voor werd geïnstalleerd. In deze vergaderzaal, uitgerust met de stoelen van de eerste Belgische Senaat, zetelde tijdens de eerste wereldoorlog het Duits Krijgsgerecht.
Wanneer we nu voorzichtig de straat oversteken bemerken we rechts een groot plein, nl. de
Groenplaats met het standbeeld van Rubens. Rond dit standbeeld is er heel wat te doen geweest. Omtrent 1843 versiert het wel de Groenplaats, maar het heeft een hele tijd geduurd alvorens men een geschikte plaats voor het beeld van de grootste aller Vlaamse schilders gevonden had. Men wilde het op het toenmalige Burchtplein, anderen wilden het weer elders. Toen men het tenslotte wilde onthullen op het Burchtplein bleek het dat de gieterij niet klaar was en men onthulde dan een voorlopig plaasteren model. Toen men met het bronzen beeld aankwam viel het van de wagen. Zodat men met onze Rubens nog al wat last heeft gehad voor hij goed en wel op zijn voetstuk stond. Rubens staat er afgebeeld in de kledij van ambassadeur en heeft enige zinnebeelden der schilderkunst aan zijn voeten. Van hieruit kan men mooie foto's maken van Onze Lieve Vrouwe Toren. De Groenplaats was vroeger langs alle kanten omringd door een sluitingsmuur rond het aldaar gelegen kerkhof Onze-Lieve-Vrouwe. Deze plaats staat voor gezelligheid, toeristen die er rond-kuieren, terrasjesbezoekers, jongelui die rondhangen rond het standbeeld van Rubens. de duiven die er vrolijk rondhuppelen en op sommige dagen kan men er genieten van de muziek voortgebracht vanop de kiosk. In één woord "gezelligheid" is er troef. Voor jullie een mogelijke rustplaats De blikvanger is echter het prachtige zicht op de O.L.V.-kathedraal Ondergronds is er het Metrostation "Groenplaats", waar de trams in alle richtingen van de stad, en Linkeroever, vertrekken. Tevens kan men er via de roltrappen het GB-warenhuis bezoeken en kan men op het gelijkvloers rondneuzen in de talrijke winkels in het winkelcentrum. Maar dat is misschien voor een andere keer.
We kruisen het plein diagonaal naar links, en nemen de uiterste linkse straat, de Jan Blomstraat, ook het Molengat of Rioolstraat geheten, met zijn vele pizza-restaurantjes. Aan het einde van de Jan Blomstraat,
tegen de zuidkant van Onze-Lieve-Vrouwkerk,
zien we een beeldengroep : "Het monument van de Torenbouwer van Pieter Appelmans"
naar de hand van Jef Lambeaux, die een werkplaats met steenkappers voorstelt.
Wij zijn nu aangekomen op de Handschoenmarkt en bewonderen het mooie hoofdportaal van deze
kathedraal, getekend door Fr. Durlet, en uitgevoerd door J. De Boeck en J.B. Van Wint, van 1903 tot 1906. Het is precies een kantwerk in steen (Nota auteur : De kerk is te bezichtigen van maandag tot vrijdag van 10/17 uur/ zaterdag van 10/15 uur en op zon -en feestdagen van 13/16 uur. Toegangsprijs per persoon is 2 Euro). Tevens kunnen wij hier de vele restaurants en souvenirswinkels opmerken. De Kathedraal of O.L.V.-kerk is alleszins de schoonste der Antwerpse kerken. De kerk is 117 meter lang en 65 meter breed en wordt door 125 zuilen gedragen. De toren is 123 meter hoog. Men heeft de toegang tot de toren langs 622 treden (volgens G. Cauwenbergh in zijn boek "Gids voor Oud Antwerpen" : 616 + een ijzeren ladder). De beiaard die we misschien nu horen, is samengesteld uit 47, in 1973 in Nederland, gerestaureerde klokken. De O.L.V.-kerk is rijk aan kunstschatten. Van een schrijn van indrukwekkende kunstwerken met maar liefst 4 Rubensschilderijen en bekijk de tal van beelden, schilderijen o.a. de 2 meesterwerken van
Rubens, de "Kruisverheffing" en de "Kruisafneming".
Alles in deze kerk is merk -en bezienswaardig en het loont de moeite om er even te vertoeven. Terug buiten de kerk kunnen we de "putkevie" rechts van ons, de put van "Quinten Metsys , uit 1490
bewonderen.
Boven de put op het smeedwerk staat een Brabo in volle uitrusting.(wordt later besproken) en gaan links het De Quinten Matsijsdoorgang in.
Op het einde van dit doorgangetje gaan we naar lins en betreden wij de Oude Koornmarkt met haar verscheidene interessante gevels die het straatbeeld bepalen. Aan het nr 16 "De Vlaaikensgang".
Ga gerust binnen en ge wordt ondergedompeld in een oase van rust. We volgen de route tot aan het einde, waar we tijdens ons bezoek verschillende stadia van restauratie kunnen bewonderen. Wij verlaten nu deze gang langs de Pelgrimstraat en gaan rechtaf de Reyndersstraat in. Links van de straat de "Grote Witte Arend", ga hier binnen en ontdek de kapel. Aan het kruispunt gaan we naar rechts de Hoogstraat in, volgen deze tot aan het kruispunt met Oude Koornmarkt en gaan via de voetgangersovergang richting Stadhuis en Brabo op de Grote Markt.. Wij bemerken onmiddellijk dat dit het hart is van Antwerpen en ook de meeste gefotografeerde plaats met zijn prachtig Stadhuis , omgeven door mooie gildenhuizen en centraal het Brabofontein.
Wij nemen eerst het prachtige Stadhuis, dat één van de grootste voorbeelden van Italiaanse renaissance is in de Nederlanden onder loupe. Het bijzonderste gebouw der Grote "merct" dat tamelijk bekend is. Het werd gebouwd volgens de plannen van Cornelis de Vriendt, genaamd Floris. In 1565 werd het plechtig ingehuldigd. De topgevel is versierd door 3 wapenschilden, links dat van het hertogdom Brabant, in het midden dat van koning Filips II en rechts het wapen van het markgraafschap Antwerpen. Tussen deze 3 vergulde wapens staan in twee rondboognissen beelden die de deugden van de stad uitbeelden, nl. rechtvaardigheid en wijsheid. Een bouwlaag hoger staat in een centrale nis een O.L.Vrouwebeeld van de hand van Filips de Vos uit het einde van de 16° eeuw. Het eerste stadhuis werd omstreeks 1400-1410 opgericht. En het heeft er gestaan tot rond 1561, wanneer met de bouw van het tegenwoordige prachtige gebouw werd begonnen. Men ziet er prachtige muurschilderijen. Vooral de Leyszaal wekt de algemene bewondering. Bij een bezoek aan het stadhuis zal men ook vooral aandacht schenken aan de prachtige beeldhouwwerken in hout en marmer die er aanwezig zijn, de schone eretrap, de eeuwenoude ouderwetse schouwmantel, waarvan de meeste ware kunststukken zijn. Voor het Stadhuis, waar tot 1882 de Vrijheidsboom stond, staat nu het bronzen standbeeld van Jef Lambeaux. Het dateert uit 1887 en stelt Brabo voor die de hand van de verslagen reus Antigoon wegwerpt. Enkele Gildenhuizen, die het stadhuis omgeven, zijn nog authentiek, zoals het "Cuypershuis" (Nr 5), het vroegere ambachtshuis van de kuipers dat dateert uit 1579. Het Sint-Matthiasbeeld, de patroon van de kuipers bevindt zich op het driehoekig fronton van de gevel. Een andere gevel, juist ernaast in het nr 7, het huis 'Spaengien" is eveneens mooi om te bekijken met het romantisch ruiterstandbeeld van St.-Joris met draak, van Jef Lambeaux. Loop maar gerust rond en neem Uw tijd om al deze prachtige gebouwen, waarachtig geschiedenis verscholen zit, te bekijken.
We verlaten nu de Grote Markt richting Suikerrui en gaan in de richting van de Schelde. Deze Suikerrui ontving haar naam van de suikerzieders en bakkers die er woonden. Op het plantsoen, langs de zijingang van het Stadhuis, stond vroeger een huizenblok van het Paardenstraatje en wordt ingenomen door Meuniers "buildrager", de havensjouwer, die het heldhaftig verzet tegen de V-wapenaanvallen 1944-45, de "bibbergeld-episode" herdenkt. Vandaar de tekst op de sokkel "Arbeid en Vrijheid".
We gaan nu verder tot aan de Ernest Van Dijckkaai, waar men een goede kijk heeft op de Linkeroever, en slaan rechts af. Alvorens dit te doen bekijken we op de hoek met de Ernest Van Dijckkaai het mooie "Hansahuis" Dit huis werd gebouwd door de Duitse koopman-bankier Malinckrodt. Bovenaan de afbeelding van Rijn en Schelde in de vorm van baardige oude heren. Aan de kant van de Kaasstraat wenkt de "scheepvaart". Bekijk eveneens de beelden van de forse vrouwen op de gevel, vermoedelijk een echte 'Rubenstrek'. Via de verkeerslichten steken we over tot op het Steenplein, begeven ons tussen de 2 leeuwen tot op het zuiderterras, waar Minerva de Romeinse oorlogsgodin ons opwacht. Van hieruit hebben we een mooi zicht op de Schelde, de slagader van Antwerpen. Hier kunnen we gerust de tijd nemen om te pauseren op één van de banken van het terras. Na genoten te hebben van het Scheldezicht dalen we af naar het Steenplein, waar we eveneens kunnen uitrusten, en bekijken het standbeeld van Lange Wapper, de schrik der dronkaards.
De kwelgeest komt 's nachts tevoorschijn en achtervolgt de dronkaards. Eerst als een klein mannetje, maar hij kan zichzelf steeds groter en groter maken, tot hij boven de huizen uitsteekt. Als de dronkaard, hijgend en zwetend, thuiskomt kijkt Wapper door het raam naar binnen.
Soms vermomt hij zich als een klein kind om moedermelk te kunnen drinken. Als een moeder dit kind meeneemt om te verzorgen en in een wiegje te stoppen, laat Lange Wapper zichzelf zo groot groeien dat hij niet meer in de kamer past.
We bestijgen de helling naar de ingang van het Steen en zien het halfvergane beeldje van Semini (volgens sommige bronnen de oudste Antwerpenaar). Semini betekent "zaad" en zou een Frankisch afgodsbeeldje zijn, dat bijzondere belangstelling kreeg van de Antwerpse dames, die hem een kindje kwamen afbedelen. Fallisch vruchtbaarheidssymbool dus, maar door de Jezuïeten van zijn voornaamste attribuut beroofd. Semini's kinderen en meer nopg "godsjumenas" zijn ook vandaag nog typerende Antwerpse krachttermen.
Onder de boog komen we op de binnenplaats van het Steen, waar een kruisbeeld staat opgesteld, dat herinnert aan de verdwenen Gevangenisstraat en Brug.
De veroordeelden moesten hier hun bekentenissen, vaak onder folteringen afgedwongen, bevestigen op herroepen.
We dalen nu de helling terug af en gaan onmiddellijk naar links, gaan via de houten trapjes over de waterkeringsmuur, steken het zebrapad over en begeven ons naar links op de Ernest Van Dijckkaai naar de richting noord. Wie een mooie foto wil maken van het Steen, gaat even naar rechts tot aan de stenen trappen, waar Willem Ogier zijn standplaats heeft gekregen. Willem Ogier (1618-1689) schoolmeester, factor van "De Olijftak" te Antwerpen, schreef tonelen, die de 7 hoofdzonden behandelden, nl. Gulsigheydt (1639) - Hooveerdigheydt (1644) - Gramschap (1645) - Onkuysheydt (1645) - Haet en Nijdt (1647) - Traegheydt (1677) en Gierigheydt (1678).
Eens de foto genomen dalen we trappen terug af en volgen de Ernest Van Dijckkaai tot aan de eerstvolgende rechts gelegen straat (of plaats), zodat wij recht tegenover de Palingbrug staan.
We wandelen er onder door en komen uit op de Burchtgracht. We gaan onmiddellijk naar rechts de helling op tot op de "Drie Hespenstraat" waar zich de "Bloedberg bevindt".
Deze beeldengroep is van de hand van Cornelis Van Dael (1741).
We nemen nu de Repenstraat, dat is de straat met de grote trappen naast het Vleeshuis.
Wist U dat zich hier de "Poesje" bevindt ? De Poesje van de Reep, met zijn zowat 250 stangpoppen waaronder o.a; de Neus, Schelle en Kop, is de enige overlevende van een hele reeks, wanneer wij de Poppenschouwburg Van Campen buiten beschouwing laten.
Hier in de omgeving bevindt zich op de hoek van de Palingbrug en de Krabbenstraat het Antwerpse restaurant "Jan zonder Vrees". Gaat er eens binnen en ontdek van achter in de zaak het prachtige glasraam met de legende van Jan zonder Vrees. Een folkloristisch figuur uit het boek geschreven in 1910 door Constant De Kinder. Een populaire jeugdroman rond de figuur : "De wonderlijke lotgevallen van Jan zonder Vrees". Jan werd geboren te Antwerpen in 1410, meer bepaald in het "Krabbenstraatje". Opgevoed door grootmoeder Neeltje, een visverkoopster. Hij was ijzersterk en kwamop voor de zwakkeren. Iedereen bewonderde hem en noemden hem "Sterke Jan" of "Jan Onversaagd". Jan was van niemand bang "mensch noch dier, hel noch duivel" . De enige die hem in bedwang kon houden is Neeltje. Bij gevechten met mensen die zich in zijn gevoel onrechtvaardig gedrag kwam hij steeds als overwinnaar uit de bus.
Eens boven gekomen komt men aan het "Vleeshuis".
Bekijk de handen, die onder het gewelf staan. met een uitgang in de Lange Doornikstraat.
We gaan naar rechts en komen in de Oude Beurs, waar we links inslaan. Aan de nummers 8-10, kunnen we de inkompoort van het huis "De Spiegel" bekijken. Een echt "Spaans deurke". Het bas-reliëf van de deur stelt een vrouw met kinderen voor die zich in een spiegel bekijkt.
We gaan nu rechts de Wisselstraat in en komen alzo terug op de Grote Markt. Hier slaan we links af richting Kaasrui, steken de tramsporen over en nemen de Wijngaardstraat. Via het gewelf komen we op het Conscienceplein met zijn Stadsbibliotheek, het standbeeld van de dichter en de Carolus Borromeuskerk.
Men waant zich hier precies in een stukje Italië. De grandioze gevel van de kerk brengt U in de zuiderse sfeer. De indrukwekkende gevel is rechtstreeks geïnspireerd door die van de veertig jaar oudere moederkerk van de orde te Rome: de Gesù of Jezuskerk, opgetrokken door Giacomo della Porta. Zo is deze voor Antwerpen toen hypermoderne kerk in feite een nieuwe versie van een ouder model. Bij een barokgebouw is vooral de gevel van tel. Deze moet de aandacht van de voorbijgangers trekken. Hier is het effect sterker en grandiozer dan bij de talloze barokke gevels te Rome omdat alle beschikbare middelen worden aangewend. De gevel is opgetrokken in Balegemse zandsteen en blauwe hardsteen voor de zuilen en hoofdgeledingen. De monumentale deur wordt geflankeerd door rondboognissen waarin de beelden van Sint-Petrus en Sint-Paulus prijken. Het plein, dat gedurende lange tijde de naam "Jezuïetenplein" droeg, is natuurlijk genoemd naar de schrijver die zijn volk leerde lezen en kreeg hier een plaatsje
voor de Stadsbibliotheek om uit te rusten. Hier kan hij rustig het publiek en de Carolus Borromeuskerk aanschouwen. In een passage in de Atlas van Antwerpen van Roger Binnemans en George Van Cauwenbergh lezen wij dat de toren van Sint-Carolusspijts zijn bescheiden afmetingen de mooiste baroktoren is in Vlaanderen, en wel één der mooiste van heel de wereld. Men had Hendrik Conscience nooit beter kunnen plaatsen dan onder het portaal van onze hoofdbibliotheek. Hij immers leerde zijn volk lezen. Onze Vlaamse romanschrijver is afgebeeld in zittende houding, met de pen in de hand. F. Joris heeft de grijsaard meesterlijk weergegeven.
We verlaten nu het plein via de Hoofdkerkstraat richting Wolstraat, maar gaan eerst even rusten in de Antwerpse staminé "De Quinten". Bij het verlaten van het café gaan we links naar de Wolstraat. Steek nu de straat over, maar let op het tramverkeer, en opent de eenvoudige deur aan het nummer 37. Lees het straatnaambord boven de deur, nl. "Bontwerkersplaats",
waar sinds 1422 het godshuis van de pelsmakers was. Achter deze deur een prachtig zicht op de plaats Wij eindigen hier deze uitstap. Gaan een 20tal meter terug in de Wolstraat. Hier kunnen we de tram nemen richting Centraal Station. Aan de 4° halt, dat is Koningin Astridplein, verlaat U het tramrijtuig en U bent terug aan het Centraal Station. Wij hopen dat U een aangename en gezellige dag heb gehad, hopelijk niet te vermoeiend en hopen jullie een volgende maal terug te zien om de stad Antwerpen verder te ontdekken.
N.B. : meerdere begeleidende foto's zullen eerstdaags ingevoegd worden.
Verdwenen gebouwen en instelllingen : Koekjesfabriek De Beukaelaer
Koekjesfabriek De Beukelaer
De Beukelaer was de grootste biscuitfabriek van het vasteland. De gigantische bakkerij lag in de Lange Kievitstraat, waar nu de nieuwe Alcatelkantoren gevestigd zijn. De koekjesgigant kocht het terrein van de Zoo in 1917 om uit te breiden. Het succesverhaal van De Beukelaer begon in 1870, wanneer een bakkersgast uit Hoevenen, die gefascineerd was door het succes van de Engelse buiscuits met lange houdbaarheid. Hij kopiëerde de Britse formule en zijn atelier groeide in korte tijd uit tot één der grootste fabrieken van de Scheldestad. Vele variaties van boterkoekjes en speculoo behoorden tot het gamma van De Beukelaer,maar ook chocolade. In de Lange Kievitstraat 1176 lag zelfs een eigen drukkerij, die wikkels, prentjes en albums fabriceerde. De hele fabriek werd rond 1960 verkocht, waarna de productie naar Herentals verhuisde. De Beukelaer fuseerde met Parein tot General Biscuits en kwamin handen van de Franse LU-groep, eigendom van Danone.
Verdwenen gebouwen en instelllingen : Chocolaterie Meurisse
Chocolaterie Meurisse.
Waar nu op het Damplein 21 Belgica-meubelen zijn gevestigd , was vroeger het chocoladefabriek Meurisse Het was de eerste grote chocoladeproducent in Antwerpen, met een geschiedenis die teruggaat tot 1845. Rond het jaar 1930 kwam er van het merk de Finor-repen voor jongeren op de markt, met als slogan :"elke reep Finor brengt voedsel en kennis. Na ieder stuk Finor zijt ge wat sterker en geleerder". Door het bijvoegen van educatieve prentjes in de repen kon kennis bijgebracht worden en konden deze gekleefd worden in albums, die er dan uitzagen als encyclopedieën. Heden ten dage is zo'n album een gezocht hebbeding. Wie herinnert er zich nog de blauwe reepjes "Boyscouts", de groene "Nuctines" met nootjes en de oranjeachtige "Perettes", die zéér gegeerd waren voor hun prentjes, o.a. de "gebarentaal der indianen" ?
NB.: als jonge kadet, speler van Beerschot-RAC, herinner ik mij nog een afgevaardigde, die als bijnaam "Mijnheer Perette" had, omdat hij na iedere wedstrijd ons een "perette" gaf.
Meurisse verliet de Damwijk rond 1970.
Het merk werd overgenomen door de multinational Kraft.
Verdwenen gebouwen en andere instellingen : - Het openluchtzwemdok Wezenberg -
Het openluchtzwemdok Wezenberg.
In het midden van de 19° eeuw werden er rond Antwerpen de Brialmontvestingen aangelegd. Deze werden gedeeltelijk ontmanteld in 1909, doch in een gedeelte van de brilschans stond nog water, zodat de stad Antwerpen besliste een openluchtzwembad te openen in 1951 onder de naam van "Wezenberg".
Nu heden ten dage, is de naam verbonden aan het overdekt Olympisch Zwemdok, gelegen aan de Desguinlei.
Daar waar vroeger het openluchtzwemdok lag bevond zich een berg, genaamd de "Wezenberg", waar regelmatig motocrosswedstrijden werden ingericht. De berg was bezaaid met vele bosjesen struiken, waar de vrijende koppeltjes niet gemakkelijk konden opgemerkt worden.
De berg is verdwenen en op deze plaats is nu het Conservatorium "De Singel" en een "Radiostation".
Foto - archief GVA In de achtergrond de contouren van de door ons beter gekende "BP-building" gelegen aan de J.B. Verlooystraat en Eric Sasselaan
foto - archief GvA
Bron : - uit het boek "Antwerpen 44-94" Dit boek is een herinnering aan de tentoonstelling "Bevrijde Stad" - Stadsfeestzaal Meir 11 juli - 11 sept 1994 -o-o-o-O-o-o-o-
Verdwenen gebouwen en andere instellingen : - Het Koekjesfabriek Parein -
Het koekjesfabriek Parein
Deze fabriek werd opgericht door Edouard Parein,
die aan he einde van de vorige eeuw te Antwerpen, de eerste en grootste importeur was van het Amerikaans graan. Samen met zijn 2 zoons Petrus Ludovicus en Louis Edouard Marie, richtte hij de welbekende koekjesfabriek "Biscuits Parein"
foto van Willy Biront
op, met als officiële stichtingsdatum 16.4.1895.
De firma was gevestigd op het Zuid te Antwerpen, in de driehoek gevormd door de Brusselstraat, Ieperstraat en Montignystraat. Wij woonden toen in de Brederodestraat en konden via de achterzijde van de straat die uitmondt in de Montignystraat, dagelijks de zoete geur van de koekjes ruiken.
Als kleine jongen gingen wij regelmatig post vatten aan de vele poorten van het fabriek, in de Montignystraat, met de hoop wat koekjes of van die grote brokken pure chocolade te krijgen, wat soms lukte.
Verdwenen gebouwen en andere instellingen : - De zuiderdokken -
De Zuiderdokken
Wie kent er nog de zuiderdokken, die nu gedempt zijn en plaats maken voor een parking.
Zij werden gegraven tussen 1877 en 1884 en bestonden uit : het Steendok, het Schippersdok en het Kooldok.
Op 7 januari 1881 was de bouw van de Zuidschippersdokken voltooid en werden op 16 mei van dat jaar ingewijd en ter beschikking gesteld van de scheepvaart.
Door de vele concurrentie en het verleggen van de havenactiviteiten naar het noorden verloor het Zuid zijn economische functie.
Op 30 juni 1967 verliet het laatste schip de Zuiderdokken en daags nadien werden ze buiten gebruik gesteld. Het jaar daarop begon men met het dempen van de Zuiderdokken, een karwei dat in 1969 voldooid werd.
foto uit Stadsarchief Antwerpen foto van Koen Fasseur (stadsarchief Antwerpen)
Aan de Ijzerenpoortkaai bevond zich een sluis, die verbonden was met de Schelde. Op deze plaats bevindt zich nu het "Hof van Beroep".
Het huizenblok Meir - Rubens - Schuttershof - en Wapperstraat werd in 1967 gesloopt om er een verkeersweg richting leien aan te leggen. Voorheen was het in de 18° eeuw een hotel aan de Meir waar de firma Dens Ocean gevestigd was.
(foto uit het boek Antwerpen 44-94 van de Uitgeverij Petraco- Pandora NV Antwerpen - foto is afkomstig van de Nieuwe Gazet)
De Wapper werd in 1994, op verzoek van de Schepen van Ruimtelijke Ordening en Stedebouw, een autovrij plein met een kuierruimte, met boompjes en zitboeken. Nu aan de kant van de Meir is er het spuitende fontein van de Arend.
Verdwenen gebouwen en andere instellingen : - Boogkeers -
De Boogkeers
voorheen Bokeers(ke), 3e wijk, Vleminckveld -
Lange Gasthuisstraat
In 1374 is er sprake van 'een huys inde
gasthuystrate ghestaen alrenast Jans Bokers ter stat waert ==Rentenboek
van de H. Geesttafel van O.L. Vrouw f°66==
en in een akte van 1643 van 'een huys....inde
gasthuysstrate...opte noordzide vanden straetkene geh. den boockers dat ter
cammerstraten (=Vleminckvels) vuytcoemt'
== SR63==.
De verwantschap tussen Bokers en Boockeers is
zo frapant, dat we het openen van dit straatje op het erf van Jan Bokers
waarschijnlijk achten, vermoedelijk dan in de loop van 15de eeuw .
Nog in 1514 vinden we twee huizen gesitueerd 'inde
gasthuysstrate opten hoek vanden straetken geh. den bookeers' ==SR 146,98==.
De huidige naam vinden we in de kohieren a°1728 van
de burgelijke wacht ==A4832, 346v°==
Ongetwijfeld hebben we hier te doen met en
verbastering van 'Bokers' en 'Bokèrs (op zijn Frans) tot 'Bokeers' en
'Boogkeers'.
Was het huizenblok tussen het Vleminckveld, Boogkeers en Lange Gasthuisstraat.
foto Henk Bruers - 1974 -
Heden ten dage is er nu een plantsoen met het standbeeld van Willem Elsschot en een administratief gebouw ten behoeve van het O.C.M.W.
Bron : - Geschiedenis van de Antwerpse straatnamen - Robert Vande Weghe - blz 116 - - Historiek der straten enb openbare plaatsen van Antwerpen, van Augustin Thys - blz 495 -
Verdwenen gebouwen en andere instellingen : - Het Broodhuis aan het Paardenstraatje -
Het Broodhuis aan het Paardenstraatje
Iedereen kent het standbeeld van Meunier, nl. "De Buideldrager", dat in het plantsoentje staat aan de zijingang van het Stadhuis, kant Suikerrui. Wisten jullie dat daar in de 12° eeuw het Antwerpse Broodhuis stond ?
(foto J. Tobie - 1907 - Stadsarchief Antwerpen)
Onmiddellijk na het gereedkomen van het nieuwe stadhuis, sloopte men het oude en bouwde men er een huizenblok, begrensd door de Grote Markt, Suikerrui, Gildenkamersstraat en het smalle "Paardenstraatje", dat genoemd werd naar een uithangbord "het Peerdeken".
De Stedelijke Volksschouwburg De meeste onder ons kennen dit gebouw als het vermaarde "Jeugdtheater" dat gevestigd was aan de Kipdorpbrug en waar de leerlingen van de Stad Antwerpen menig stukje toneel hebben mogen aanschouwen. Spijtig genoeg moest dit imposante gebouw de plaats ruimen voor de "Tijsmansbuilding", dat later de naam kreeg van "Theaterbuilding".
Eerst in 1874 kreeg het Nederlands toneel, een waardig tehuis in Antwerpen. Het gebouw werd door Pierre J.-A. Dens ontworpen.
Tot 1883 was de vismarkt voor de hand liggende redenen gevestigd buiten de stadswallen, ter hoogte van het huidige Steenplein. Het stadsbestuur had er trouwens een handje van weg om de marktlocaties gedurig te wijzigen. Van ijskoeling had men in 1900 nog niet gehoord, dus deze heren ogen allicht beter dan ze ruiken. De "nieuwe vismarkt" was gevestigd aan de Riemstraat, na een kleine omweg via de Veemarkt.
Verdwenen gebouwen en andere instellingen : - het Noordkasteel -
Het Noordkasteel
Werd opgericht in een oude militaire versterking (19° eeuw) en was gelegen tussen de Schelde en het noordelijk havencomplex. Het werd tot roei- en badgelegenheid ingericht. Er waren twee uitgestrekte zwemkommen en één grote roeikom.
Hoog boven de oude wal wiekte een prachtige molen. Aan het uiterste punt van de zwembommen werd een kunstmatig strand aangebracht.
Het "Zuidstation" aan de Bolivarplaats, met zijn indrukwekkende belforttoren, werd gebouwd in 1896-1898 en geopend in 1902.
De plannen waren van architect J.J. Van Ysendyck en ingenieur P.Van Ysendyck. Begin 1877 werd het gebruikt als goederenstation die via de in 1875 rechtgetrokken Scheldekaaien van het station Antwerpen-Dokken toekwamen.
Het gerestaureerde stationsgebouw (Bank van Breda)
(foto eigen beheer)
van het goederenstation aan de Ledeganckkaai getuigt nog van dit begin.
Verschillende jaren vertrokken daar de treinen met bestemming naar de kust in het zomerseizoen. Treinen die dan niet over Brussel dienden te rijden, maar wel over Dendermonde en Gent. In de loop der jaren kregen deze lijnen een ander eindpunt en werd het Zuidstation nutteloos.
Het was daar dan telkens een drukte van belang en in de jaren '30 zal wel niemand hebben gedacht dat het station met zijn statige toren uit het zo typische stadsbeeld van de Amerikalei en de Bolivar plaats zou verdwijnen.
Na 65 jaar werd het gebouw gesloopt om plaats te maken voor de autoweg E3-Kleine Ring en in 1965 wordt het overgeplaatst naar de Kolonel Silvertopstraat. Op de plaats kwam nu het nieuwe gerechtshof van Antwerpen of het "Vlinderpaleis".
- - - - - - - - - - - Bronnen : - Wikipedia - foto archief Gazet van Antwerpen en - bij het afbeelden van bovenvermelde foto van het Gerechtsgebouw hebben wij ons gehouden aan het "recht op beeldgebruik" en vermelden hierdoor de Ontwerper TV RRP/VK/OAP + vermelding van copyright Regie der Gebouwen. - - - - - - - - - - -
Om de Zoo van Antwerpen te bezoeken begeven we ons naar het Koningin Astridplein. De dierentuin is gelegen in de linkerhoek naast het Centraal Station. We betreden de tuin, via de ingang met de afgebeelde beelden op de statische zuilen.
(foto eigen beheer)
Na het aankopen en het ontwaarden van ons ticket betreden we de tuin onder 4 prachtig afgebeelde Chinese leeuwen, die de luifel ondersteunen, nemen een plan van de tuin en kunnen we beginnen aan een mooie wandeling.
(foto eigen beheer)
De Zoo van Antwerpen is het groene hart van de stad, bevolkt door meer dan 5.000 dieren. De Zoo van Antwerpen vervult een belangrijke rol in het leven van heel wat bedreigde diersoorten waaronder de okapi. Er wordt voortdurend geïnvesteerd in wetenschappelijk onderzoek en natuurbehoud. Met Uw bezoek levert U dus een belangrijke bijdrage.
De Zoo van Antwerpen is een unieke oase waar mensen samenkomen, herinneringen ophalen en nieuwe maken.
Zij werd gesticht in 1843 op initiatief van Frans Loos, de latere burgemeester, en is één van de prachtigste diergaarden van de wereld. De verzamelingen zijn verscheiden en rijk. Men vindt er de herkauwers, de vijver, de runderen, de okapi's, de bisons, de flamingo's, de pelikanen, de olifanten, de apen, wilde dieren, en noem maar op.
Bij het betreden van de tuin houden we de links gelegen wandelweg aan, met links de "Marmeren Zaal" en wandelen daarna links van de kiosk,
(foto eigen beheer)
waar in de zomer regelmatig concerten worden gehouden.
Rechts van de kiosk zien we de vijver met de roze Flamingo's.
Even voorbij de kiosk bevindt zich links het apengebouw, waar vooral de kleine soorten apen zijn gehuisvest, zoals de mandrils, zijdedwergaapje, e.a.
Alvorens het apengebouw te betreden bekijken we het verblijf van de mantelbavianen.
(foto eigen beheer)
Hier leidt een volwassen mannetje met vaste hand zijn harem. Links van het gebouw is er een ingang naar de tropische plantentuin. Wanneer we de verschillende apensoorten hebben bekeken verlaten we het gebouw en bemerken naast het gebouw het Planetarium, waar telkens om 14.00 uur een voorstelling wordt gegeven.
Wij blijven links aanhouden en bekijken de kooien met kwaststaartstekelvarken, de tijgergenetkat en het Canadees boomstekelvarken.
We laten de mooie lager aangelegde tuin rechts van ons en vervolgen de wandelweg tot een het "Okapigebouw", waar de 4 okapi's Bondo (° 12.8.2000) - Hakima (° 2.6.2006) - Yenthe (° 28.10.1997) en Sofie (° 14.7.1991) hun verblijf hebben.
(foto eigen beheer)
Deze dieren kunnen 20 à 25 jaar oud worden. Elke Okapi heeft een verschillend streeppatroon, net zoals de vingerafdrukken bij iedere mens anders zijn.
We wandelen verder tot we aan de rechterzijde het standbeeld van de gorilla "Kaisi" ontdekken.
(foto eigen beheer)
Als we even de daartegenover gelegen zijweg nemen naar de speeltuin kunnen we de bewegingen volgen van de Kleine Panda. Vervolgens keren we op onze stappen terug om de originele wandelweg terug te volgen. Wandel rustig verder langs de vervallen kooien van de roofvogels. Deze hebben betere tijden gekend en wachten om vernieuwing wanneer het gedeelte gelegen aan de Ommeganck- en Ploegstraat zal afgewerkt zijn. Ondertussen heeft men in het midden van de tuin reeds een prachtig verblijf gemaakt voor de roofvogels.
Rechts van ons, het "Mensapengebouw", met gorilla's, chimpansees, enz... Ga even binnen en bekijk hoe deze dieren hier leven.
Bij het verlaten van het mensapengebouw kunnen we links van onze wandelweg de "Humboldtspinguins", afkomstig uit Peru/Chili bezig zien. Ongelooflijk maar waar, deze diertjes kunnen tot 30 jaar oud worden.
(foto eigen beheer)
Wanneer we vervolgens onze weg terug opnemen aan de speeltuin, zie we de zeehonden in hun sas met daar tegenover de kooien met herten, e.a. Zo komen we aan de "Egyptische Tempel" (foto eigen beheer) Ga er even binnen, bekijk de kooien en het skelet van een olifant,
(foto eigen beheer)
en wandel vervolgens rond het gebouw, zodat men de giraffen kan
bekijken. (foto eigen beheer)
Als men de wandelweg links aanhoudt bemerkt men aan de rechterzijde een standbeeld van een everzwijn
(foto eigen beheer)
en vervolgens aan de linkerzijde de kooien met kookaburra's en Fishers Toeroko's. We gaan nu terug naar de wandelweg, houden deze ook aan onze linkerzijde tot wij aan het prachtig domein komen waar de zebra's en buffels zijn ondergebracht
(foto's eigen beheer)
Wie graag een hamburger lust, er is een hamburgertent in de nabijheid, nl.. "Het Girafke".
Tevens is er een uitzichtpunt aangelegd waar men de olifanten kan bewonderen. Om 15.30 uur moet U zorgen dat U ter plaatse bent, want dan is het etenstijd voor deze mastodonten.
(foto's eigen beheer)
Tegenover deze plaats wandelen we tot aan de brug en zien langs de linkerzijde de zeehonden dartelen in het water. Aan de overzijde gaan we rechts het wandelpad op tot tegen de vijver en kunnen aldaar de Pelikanen rustig bewonderen. Blijkbaar hebben ze onze komst niet verwacht want hun haren waren niet in vorm gekamd.
(foto eigen beheer)
Na deze diertjes bewonderd te hebben begeven we ons naar het prachtig domein van "Hippotopia", een moerasbiotoop met grote vijvers. Hippotopia is het Latijn voor "de plaats van de nijlpaarden".
(foto eigen beheer)
Hier verblijven de nijlpaarden, nl. Hermien (° 10.10.1980 in de Zoo van Zürich, en sinds 23.6.1981 gehuisvest in de Zoo van Antwerpen). Zij baarde reeds 3 jongen, nl. in 1985 - 1986 en 2007). Sinds 1.8.2002 kreeg zij het gezelschap van Heini (° 21.9.1965, eveneens in de Zoo van Zürich en sinds 1.8.2002 eveneens alhier gehuisvest). Tenslotte is er het jong Imai (° Antwerpen 10.5.2007). Het is werkelijk een must om deze dieren bezig te zien in hun naar natuurtrouwe nagebootste omgeving.
Wij keren op onze stappen terug richting zeehonden en blijven nu rechts, waar we aan onze linkerzijde "koddige" kikvorsen
(foto eigen beheer)
bezig zien, die naar elkaar water spuiten. Even verder verwelkomt U een gebrilde en met hoed opgesmukte boomstam.
(foto eigen beheer)
Alzo komen we nu aan "Vriesland", dat geopend werd op 30.4.1997 door Dhr Luc Van den Brande, minister-president van de Vlaamse Gemeenschap. Hier binnen kunnen we het leven in de koude zeeën bewonderen.
Etenstijd voor deze dieren is 11.00 uur en 15.30 uur. We doorlopen het Vriesland en komen aan het "Aquarium" met zijn talrijke tropische en andere vissen.
We verlaten het gebouw en bemerken links van ons het Rendierverblijf met de dieren van het Noordelijk Poolgebied. Deze kunnen ongeveer 10 à 15 jaar oud worden. We gaan nu rechts berg af en rechts van ons in het dal het park met de kamelen, dromedaris, ezels, enz... We vervolgen onze weg terug berg op en komen alzo aan het "Reptielengebouw". Dit gebouw geeft tevens verbinding met het oerwoud, hier wandelt men tussen de bomen, struiken, lianen in een vochtig klimaat dat een juiste weergave geeft hoe het leven is in een oerwoud, met zijn loslopende leguanen
(foto Wikipedia - de groene leguaan)
en aan bomen hangende slangen. Als men goed rondkijkt ziet men ook andere dieren. Tijdens onze rondgang komen we aan de krokodillen, waar om 10.00 en 16.00 uur een heus onweer losbarst.
Bij het verlaten van het oerwoud hebben we nogmaals een uitzichtpunt met prachtig zicht op de beneden liggende woestijn met zijn kamelen en andere dieren. (foto eigen beheer)
Links boven zien we de steenbokken en berggeiten hun kunsten op de rotsen uitvoeren.
We blijven de weg naast de spoorweg volgen. Hier gaan we links tot aan de kooien met de uilen en condors en het Aquaforum met zijn zeeleeuwen waar men telkens te 13.15 uur - 14.30 uur en 15.30 uur een prachtige show vertoont.
We verlaten het gebouw, dalen de trappen af tot beneden en gaan daar naar rechts. Hier is de ingang van "Nocturama" waarvan de eerste steen gelegd werd op 31.7.1967 door Dhr Frans Grootjans, minister van Nationale Opvoeding. Hier kan men het leven van de nachtdieren volgen, zoals doeroecoeli's, de tamandus, de viscacha's en de Australische vissende ratten. Wat voor ons de dag is, betekent voor hen de rust. Bekijk ook de grot met vleermuizen en nijlroezetten. Vervolgens bewandelen we de weg verder waar men achtereenvolgens de kooien met zwarte panter, luipaard, leeuwen en tijgers aantreft.
(foto's eigen beheer)
Uiteindelijk komen we aan het einde van ons bezoek, maar gaan toch nog eerst een bezoek brengen aan het verblijf waar vroeger de ijsberen gehuisvest waren, en nu het neusbeertje
(foto's eigen beheer)
en de zwarte brilbeer logeren.
Om te besluiten kan men in het selfservicestation "Flamingo" de nodige calorieën terug op doen, na een vermoeiend en interessant bezoek.
Dat was het dan, we hopen dat U een aangename dag heeft doorgebracht en wie thuis nog eens rustig de dieren wilt bekijken of bijkomende inlichtingen wenst, bezoek dan de site van de Zoo, nl. : www.zooantwerpen.be Klik daar op "dieren" in groep of alfabetisch en men krijgt alle nodige inlichtingen.
Restaurants : - Grand Café Paon Roayl (met bediening) - Flamingo (selfservice) - De Chimp (wafelstand) - Het stokstaartje (selfservice) - Het girafke (hamburgerrestaurant)
De Linkeroever is het Antwerpse deel op de linkeroever van de Schelde, dat vroeger behoorde tot Zwijndrecht, maar werd op 19 maart 1923 bij Antwerpen gevoegd. Hier wonen ongeveer 15.000 inwoners.
Ons vertrekpunt is zoals gewoonlijk Groenplaats, waar we de premetro ingaan, en verschillende mogelijkheden hebben om via de Brabotunnel met de trams van de Lijn nrs 2 - 3 - 5 of 15 te rijden tot station Frederik van Eeden. Ander alternatief is met de fiets via de fietsentunnel aan d'Herbouvillekaai of te voet via de Sint-Annatunnel of voetgangerstunnel - of met de wagen via de Kennedy -of Waaslandtunnel.
In de jaren 50 ontstonden hier de eerste wijken met sociale woningbouw. Op het einde van de jaren 60 verschenen de eerste flatgebouwen, o.a. de Amelinckxflatgebouwen, en anderen volgden elkaar in snel tempo op. Begin jaren 70 ontstond de wijk Europark (met het beruchte 25 verdiepingen tellende Hoge Chicagobuilding) en de moderne St.-Lucaskerk en de openbare bibliotheek.
Vanaf het Sint-Annastrand is er een wandelpad langs de Schelde tot aan het open ankerluchtmuseum (ook boeienweide genoemd). Onderweg vindt men er rustbanken, speeltuigen en het beeld van Koning Boudewijn. In het Westen daarentegen bevindt er zich nog een St.-Annawandelbos en het vogelbroedgebied Blokkersdijk.
Bijnaam voor inwoners van het oude sint-anneke staan nog bekend onder de bijnaam van "mosselen".
Wij nemen echter de tram richting station Frederik van Eeden, het plein waar iedereen op linkeroever aankomt (werd in ongeveer 1950 aangelegd) en bemerken bij het verlaten van dit station een prachtige sculpture.
(foto eigen beheer)
Eens bovengronds gaan we in de richting van het gebouw van de voetgangerstunnel op linkeroever.
(foto eigen beheer)
Rechts op de hoek met de Blancefloerlaan en Frederik van Eedenplein bekijken we eerst het prachtwerk van Idel Ianchelevi, uit 1974,
(foto uit eigen beheer)
met het opschrift "Perennus perdurat poeta" , die hiermee hulde brengt aan de creatieve mens. Dit standbeeld werd geschonken door BP-Belgium en voorheen opgesteld aan de BP-building op de hoek van de Camille Huysmanslaan en Jan Van Rijswijcklaan, naar aanleiding van "Antwerpen, culturele hoofdstad van Europa", dd. 10.12.1993.
We steken voorzichtig de rijweg over richting Schelde en nemen de eerste weg rechts, naast het gebouw van de voetgangers-tunnel. Enkele meters verder, aan de linkerzijde, achter een haag het standbeeld ter ere van wijlen Koning Boudewijn,
(foto eigen beheer)
ingewijd op 5.5.1999, door hunne majesteiten Koning Albert II, Koningin Paola en Koningin Fabiola. Het werk is van Wilfried Pas, die we reeds kennen uit een vorige wandeling (nr 18, Kammenstraat en omgeving) met zijn standbeelden van Willem Elsschot en Gerard Walschap.
We wandelen nu tot aan de dijk, gaan naar links en onmiddellijk terug naar links, langs de aldaar gelegen betonweg en lezen in de vaargeul naar de Schelde, een opmerkelijke zin, nl. : "Hier heerst rust en onrust, hier heerst niemand, breekt mijn mond open en kraai ik het uit".
We verlaten deze weg aan de Frederik van Eedenplein en nemen nu het eerste padje rechts dat leidt naar de "Boeienweide",
(foto eigen beheer)
waarvan het verhaal begint in 1960 wanneer het opleidingsschip Mercator uit de vaart werd genomen. We wandelen hier rond tussen de scheepsschroeven, ankers, een kanon, klokken, boeien en bakens. Na onze rondwandeling gaan we terug richting Schelde tot aan een aanwijzingsbord
(foto eigen beheer)
met afbeelding van de "rede - Anno 2008". Van hieruit heeft men een mooi uitzicht op de Schelde.
Vanaf hier begint het wandelpad langs de dijk, die de wandeling de moeite waard maakt en aan te raden is. Onderweg zijn er verschillende speeltuigen
(foto eigen beheer)
voor de kinderen en kunnen de ouderen onder ons rustig wegmijmeren en genieten van het prachtig zicht op de O.L.V-toren vanop de talrijke zitbanken.
We vervolgen onze weg met nog links een speeltuin en wandelen via het wandelpad tot aan de "3 paaltjes". Hier gaan we naar rechts, volgen de kasseiweg om onze wandeling langs de dijk verder te zetten. Zo komen we aan het links gelegen scoutslokaal van de VVKSM.
(foto eigen beheer)
Het scoutslokaal van de meisjes-zeescouts van Antwerpen, waar vooral in hoofdzaak de scouts als extra werkingsmiddel het water hebben. Niet alleen het water is hun thema, ook trektochten, thema-vergaderingen, cultuur, pionieren en spelletjes zijn hun bezigheden.
We blijven nog steeds de wandelweg langs de dijk volgen met rechts nog een speeltuin en een weinig verder, aan de linkerzijde van de weg, de achterzijde van het R.Y.C.B. huis.
Via de overgang betreden we nu de jachthaven,
(foto eigen beheer)
opgestart in de jaren 70 met zijn prachtige boten, gelegen als een oase van rust en groen aan de oevers van de Schelde. Wanneer we de jachthaven verlaten gaan we via de overgang rechtdoor en bemerken links nog een speeltuin en rechts de jachthaven voor miniatuutbootjes en zeilscheepjes.
(foto eigen beheer)
Aan de "4 paaltjes" gaan we naar rechts richting rede. Links bevindt zich de camping "De Molen" en rechts de privéclub "Cabana" met tennis -en volleyveld.
Zo komen we aan de "Sint-Annaplage" met op de hoek van de wandelweg het heel gezellige Taverne-restaurant "De Molen".
(foto eigen beheer)
Hier heeft men een ruime keuze uit vlees -en visgerechten. Juist daarnaast het openluchtzwemdok De Molen
(foto eigen beheer)
van de stad Antwerpen.
Nu gaan we rustig de wandelweg
(foto eigen beheer)
opwandelen. Langs deze wandelweg waren hier vroeger 34 zaken aan de dijk. Nu zijn er nog maar slechts 6. In de jaren 50 - 60 was het hier "Las Vegas" in het klein. Zelfs wanneer het regent is het hier gezellig vertoeven en kan men lekker eten en zelfs wanneer de zon niet schijnt is het aangenaam wandelen langs de dijk.
Op het einde van de wandelweg gaan we naar links richting Gloriantlaan. Op de plaats achter, waar nu de parking voor auto's is bevonden hier vroeger, in deze omgeving, een 800 bungalows, waar er nu nog enkele van bestaan op de Floralaan. Je bent vanaf hier trouwens zo in het Sint-Annabos en de Blokkersdijk, een must voor menig ornitoloog, want het is een natuurgebied dat dienst doet als Europees vogelrichtlijngebied.
We zijn nu in feite aan het einde gekomen van onze wandeling, maar om dezelfde weg terug te nemen zou voor sommige te vermoeiend zijn, daarom raden wij aan de wandelweg langs de dijk terug te nemen tot aan het taverne-restaurant De Molen, de aldaar gelegen trappen te bestijgen en naar rechts de dijk te volgen tot aan de aanlegsteiger van de "Sint-Annekesboot". Deze brengt U naar de ponton aan het Steenplein en geeft U tijdens de vaart een prachtig en uniek zicht, niet alleen op onze Scheldestad, maar op de beide oevers. Vanaf het Steenplein is het boogscheut naar de Groenplaats.
Wie niet wil varen kan dus gewoon de plage verlaten en gaan de Gloriantlaan op om terug naar ons beginpunt Frederik van Eedenplein te gaan. Buiten de "Panorama Tower",
(foto eigen beheer)
waarvan de eerste steen gelegd werd op 15 oktober 1966 door de heer Richard Declerck, gouverneur van de provincie Antwerpen, aan de rechterzijde op de hoek van de Esmoreitlaan, is er niet bijzonders te zien.
Tijdens het rustig rondwandelen is ons opgevallen dat hier de geschiedenis op straat is waar te nemen, daar de meeste straten, niet alleen in de omgeving van de Gloriantlaan, maar ook in andere delen van linkeroever, de naam dragen van een schrijver of dichter,zoals bv. Emile Verhaeren - Ernest Claes - Lode Zielens, enz. -
Linkeroever is zo uitgestrekt dat een wandeling, buiten deze zoals hiervoor werd beschreven, uit te stippelen, moeilijk is. Wel kunnen we nog vermelden dat er een nieuwe wijk in opbouw is aan het Galgenweel"De Regattawijk", nieuwe naam van Prestobel. Hier zou een levendige woonwijk opgericht worden met een site van 40 hectare, die strategisch ligt tussen de Blancefloerlaan, het Galgenweel en het aansluitingscomplex met de E17. In de volgende 10 jaar komen hier 400 éénsgezinswoningen met tuinen 1000 appartementen. In de onmiddellijke omgeving is veel groen en ruimte voor sport en ontspanning. De oevers van het Galgenweel blijven onbebouwd en worden een nieuw park van 11 hectare. Een plein aan het insteekdok van het Galgenweel, tussen een hotel en een waterrecreatiecomplex, vormt het kloppend hart van de nieuwe wijk.
En om te besluiten wordt de Middenvijver op Linkeroever heringericht. De grondwerken om een waterplas uit te graven zijn reeds gestart. Deze droge plek wordt een waterrijk gebied waar water en groen elkaar afwisselen. Hierdoor zal de natuurwaarde op korte termijn sterke stijgen en krijgen nieuwe broedvogelpopumaties een kans.
Wij hopen dat jullie van de wandeling genoten hebben en danken jullie voor de talrijke bezoeken en commentaren op het blog.
Onze volgende uitstap zal een mooie wandeling betreffen in de "Zoo van Antwerpen".
Bronnen : - Wikipedia - Schrijvers op Linkeroever - Erfgoeddeel Antwerpen 2003 - Antwerpen, Werf van de Eeuw "Een nieuwe fase" - Stad Antwerpen
Zurenborg is de naam van een residentiële wijk in het zuid-oosten van de stad Antwerpen. Zij wordt in twee gesneden door de spoorweg, die net als de noorderlijke in Borgerhout, de oude muren van de vesting Antwerpen nog volgt, is zij opgesplitst tussen Antwerpen, district Antwerpen en Berchem. De Plantin en Moretuslei vormt zowel de noordgrens als de oostgrens van de wijk. Verder vormen de Binnensingel (R10) en de Uitbreidingsstraat de zuidgrens van de wijk en schermt de spoorlijn 25 Zurenborg van de wijk Haringrode af.
De wijk ontstond aan het einde van de 19° eeuw en kende in de eerste jaren van Wereldoorlog II, door de massale stadsvlucht, een periode van verval. Daarin kwam vanaf de jaren 60 en vooral 70 een kentering toen de wijk kunstenaars, intellectuelen, politieke hemelbestormers en andere "alternatievelingen" begon aan te trekken. De wijk Zurenborg wordt wel eens een "dorp in de stad" genoemd.
Voor deze uitstap vertrekken we nogmaals vanop de Groenplaats. Steken deze over en begeven ons richting Korte Nieuwstraat waar we de tram van lijn 11 nemen richting Eksterlaar.
We rijden via de Wolstraat, St.-Jacobsmarkt en Franklin Rooseveltplaats richting Koningin Astridplein, waar de tram even een kleine bocht neemt om de Carnotstraat in te rijden. Wanneer we de Ommeganckstraat inrijden en de Provinciestraat bereiken zien we even voorbij de halte aan de Ploegstraat, aan de rechterzijde de kerk van de "Paters Dominikanen"
(foto eigen beheer)
Wij blijven echter op het tramrijtuig en rijden over het kruispunt met de Plantin en Moretuslei tot in de Rolwagenstraat, waar we aan de eerstvolgende halte afstappen en op onze stappen terugkeren, richting Plantin en Moretuslei.
Hier gaan we naar links de Van den Nestlei in en op de hoek met de Oostenstraat bevindt zich een synagoge die in 1927 ingewijd en ontworpen werd door Joseph de Lange, samen met andere architecten.
(foto eigen beheer)
Aan de Oostenstraat gaan we links af en volgen de spoorwegbermen. Zie hoe mooi ze werden afgewerkt met mozaïekstenen.
(foto eigen beheer)
We wandelen verder en passeren achtereenvolgens de Provincie, - Lange Van Ruusbroec en Steenbokstraten. Aan de Arendstraat slaan we links af richting Kleine Beerstraat en Dageraadplaats. De Dageraadplaats, bijna volledig omzoomd door restaurants en op zonnige dagen één groot terras. Zij is helemaal heraangelegd. De typisch ongedwongen sfeer bleef echter bewaard, zodat het nog meer de plek is waar de hele buurt samenkomt.
(foto eigen beheer)
Rechts van de Dageraadplaats bevindt zich de neogotische Kerk St.-Norbertus, opgetrokken in 1903-1904.
(foto eigen beheer)
We verlaten het plein via de Kreeftstraat richting Door Verstraeteplaats, waar niet minder dan 6 straten op uitmonden, heette voordien Feniksplaats. Op het rondpunt een prachtig beeld "Meisje opbloesemde tak" (1951) van de Zweedse beeldhouwer Axel Wallenberg (° Nässjö Zweden in 1881).
(foto eigen beheer)
Op de hoek van de Lange Altaar -en Schorpioenstraat het "Stadsarchief van 't Jare 1906",
(foto eigen beheer)
waar de genealoog zijn gading wel kan vinden.
We wandelen de Lange Altaarstraat in tot aan de spoorweg en komen terecht op de Draakplaats (of Tramplein),
(foto eigen beheer)
met rechts de Grote Hondstraat waar "De Lijn" haar kantoren heeft en op de hoek van de Draakstraat en Draakplaats het gekende café "Den Draak". Het café van Het Roze Huis, leent zich uitstekend voor een gezellige babbel in een prettige omgeving. Op de eerste etage van het gebouw bevinden zich drie ruimtes die voor uiteenlopende activiteiten gebruikt kunnen worden. Bijvoorbeeld bijeenkomsten van holebi-verenigingen, tentoonstellingen, praat- en discussie-avonden, artistieke initiatieven, feestjes, recepties enzovoorts. Het Roze Huis streeft naar een verdere emancipatie van holebis en een grotere zichtbaarheid van dit deel van de bevolking. In Het Roze Huis kan je holebis, sympathisanten, buurtbewoners en toeristen van alle leeftijden ontmoeten en leren kennen.
In de uiterst rechtse hoek van de Draakplaats de herstelplaats voor tramrijtuigen. We gaan onder de brug van de spoorweg richting Cogels Osylei. Links bevindt zich de stelplaats voor de autobussen van de Lijn.
(foto eigen beheer)
Onder de spoorwegbrug bevinden zich enige gedenkplaten van het gedicht "Thuis" van Herman De Coninck, de bekende schrijver-dichter die in de Cogels Osystraat woonde, en die de wijk ook noemde : "Burenzorg", een woordspeling op Zurenborg. Hieronder enkele fragmenten :
(foto's uit eigen beheer)
Hier eindigt onze wandeling en om stadinwaarts te keren kunnen we onder de spoorwegbrug de tram nr 11 nemen richting Melkmarkt. - - - - - - - - - - Een ander alternatief is de tramsporen te volgen. Wij komen nu op het grondgebied van het distrikt Berchem met zijn prachtige Cogels Osylei. Een stukje architectorale kunst, bekijk de gebouwen maar eens. Hieronder enkele voorbeelden :
(foto's eigen beheer)
Als eerste huis in de rij aan de linkerzijde, zien wij een replica van "Brabo".
(foto eigen beheer)
Dat zou het 4° beeld van Brabo moeten zijn dat in Antwerpen te vinden is, buiten het standbeeld Brabo op de Grote Markt, het beeldje op de "Putkevie" van Quinten Matsijs op de Handschoenmarkt en het laatste op het gebouw van het Loodswezen.
In deze straat werden aan verschillende voortuintjes borden aangebracht met de vermelding :
(foto eigen beheer)
"MOOI en MEEDOGENLOOS" Het overmatige en MEEDOGENLOZE verkeer in de straat heeft naaste gevolgen voor de leefbaarheid van de Cogels-Osylei en haar mooie patrimonium, haar bewoners, en haar bezoekers. Zij vragen dan ook : - het verbeteren van de verkeersveiligheid - het heraanleggen van de straten, met respect voor de zwakke weggebruikers en het historisch erfgoed."""
Dit gelezen te hebben zagen wij ons toch verplicht het te vermelden, want de Cogels-Osylei is toch de Meir van Zurenborg, en sedert de fusie toch ook een stuk Antwerpen, wel zonder winkels maar de moeite waard om te bekijken.
Wij hopen dat jullie een aangename wandeling hebben gemaakt en verwachten jullie op een volgende, die zal handelen over de "Haringrodewijk en Klein-Antwerpen".
Uitstap of Wandeling 22 - De Haringrodewijk en Klein Antwerpen -
Om deze uitstap of wandeling te doen moet men toch de achtergrond van "Klein Antwerpen" kennen. Velen onder ons zullen nog nooit gehoord hebben over deze 2 wijken. Smeert jullie beentjes maar in, want het is een lange wandeling.
Klein Antwerpen is een wijk in Antwerpen, en verwijst naar een oude afspanning met herberg die aan de Lange Leemstraat in het noorden van het buurtschap Haringrode lag. Door de Belgiëlei werd het noorden van Haringrode afgescheiden en ging een eigen wijk vormen, die oorspronkelijk nog "Quartier Leopold" of "Leopoldwijk" heette en later onder de naam "Klein Antwerpen" bekend werd. De buurt of wijk vormt nu het zuidelijk deel van een naar het Stadspark en de Diamanthandel overkoepelende weg.
Ons vertrekpunt is nogmaals de Groenplaats waar we tram 7 nemen richting Mortsel. Na 5 haltes verlaten we het rijtuig aan de Gounodstraat. We gaan via de voetgangersovergang aan de verkeers-lichten richting kerk. De Heilige Geestkerk,
(foto eigen beheer)
die in de jaren 60/70 furore maakte, wegens de op zondag gehouden Franse missen.
We blijven het voetpad volgen richting Harmonie en nemen nu de eerste straat links, de Sint-Thomasstraat. Ten einde van de straat, waar deze zich splitst in Albertstraat en Haringrodestraat, gaan we naar links, de Sint-Vincentiusstraat in. Een straat die we reeds kenden van een vorige uitstap (zie nr 16) en waar het ziekenhuis Sint-Vincentius gelegen is.
(foto eigen beheer)
Aan het einde van de straat gaan we onmiddellijk naar rechts, steken het pleintje aan de Isabellalei over en wandelen rechts de Lange Leemstraat in. Dat wij ons in "Klein-Antwerpen" bevinden is te zien aan het bordje dat is aangebracht op het pleintje. De tekst op het bordje luidt : "Pleintje van de verdraagzaamheid - Klein Antwerpen". We wandelen nu rustig door de Lange Leemstraat tot aan de Belgiëlei. We steken het kruispunt met verkeerslichten over en nemen het voetpad in de richting van de Harmonie (hier verlaten we dus "Klein Antwerpen"). Aan het nummer 117 bevindt zich het gebouw van Provinciestaf van Antwerpen, de Plaats Commando van Antwerpen, Het Marinecomponent en het Detachement Antwerpen "Navdetant".
(foto eigen beheer)
We slaan nu links de Haringrodestraat in om vervolgens links de Van Beethovenstraat te nemen. Rechts van ons nog een typisch Antwerps Steegje, nl. de "Smyrnaplaats" (aanvankelijk Smyrnasteeg)
(foto eigen beheer)
Dit steegje werd geopend bij KB van 17.1.1877 door een zekere Benedictus, en bij C.B. van 16.2. d.a.v. naar de Aziatische haven Smyrnasteeg geheten, doch overeenkomstig de wens van de bewoners bij C.B. van 9.8.1880 omgedoopt in 'Smyrnaplaats'.
Ten einde van de straat gaan we naar rechts de Gretrystraat waar de "Anglikaanse kerk"
(foto's eigen beheer)
zich bevindt. Deze kerk is officiëel de Episcopale kerk van Engeland en vaak korter met de Kerk van Engeland (Church of England) weergegeven;
(foto eigen beheer)
Zij werd geboren uit de missieactiviteiten van Romeinse militairen en kooplieden en aanvankelijk met de wereldkerk van Rome verbonden tot er in 1534 een schisma (splitsing of afscheuring van een organisatie in twee verschillende kampen) tot stand kwam door Hendrik VIII.
We blijven de Gretrystraat naar rechts volgen en passeren de links gelegen Werk -en Wambachstraat, om dan links de Lamorinièrestraat in te gaan. Hier nemen we nu de eerste straat rechts, de Albert Grisarstraat, straat waar vroeger het kinderziekenhuis "Good Engels" was gevestigd. Binnenkort komen hier 47 lofts en 16 nieuwbouwappartementen. Zes jaar stonden het poorthuis en één van de vleugels leeg. In sommige kamers staan nog de oude kinderbedjes. Bekijk de prachtige gevel maar eens.
(foto eigen beheer)
Wist U ook dat hier het Professor Claraplein gelegen is ? Wij hadden er in ieder geval nog nooit van gehoord.
Aan het einde van de straat gaan we links de Boomgaardstraat in en aan de bocht naar rechts gaan wij naar links, de Marialei in en passeren de Helenalei, wat eens een prachtige straat moet geweest zijn met herenhuizen uit de 19° eeuw met voortuintjes, is nu een vervallen straat met vele vreemde nationaliteiten. We volgen de straat tot waar ze naar links buigt. Hier bevond zich vroeger het "Krijgsgasthuis".
(foto eigen beheer)
Het verlaten militaire domein heeft een oppervlakte van ongeveer 8 hectare en is in omgang vergelijkbaar met de halve omgang van het stadspark (14,25 ha) of ruim zo groot, zoniet groter dan het Albertpark. Er is echter weinig te zien, het gebied wordt ingesloten door de huizen aan de straatkant. Alleen een hoge blinde muur of een poort (gebouw) verraadt haar aanwezigheid. Aansluitend was daar het het "Arsenaal".
Op deze site worden op een termijn van 6 jaar 400 wooneenheden gerealiseerd in een autovrije parktuin: een 300tal woningen, appartementen en loften en een 100tal sociale huur -en koopwoningen. De helft van het terrein wordt publieke ruimte. In het totaal wordt bijna 2 ha groen voorzien met onder meer een buurtpark en een plein.
We vervolgen onze weg in de Marialei tot aan de Lamorinèrestraat waar we rechts inwandelen, steken het kruispunt met de Lange Leemstraat over en nemen de eerste straat links, de Nerviërsstraat. Hier bevond zich vroeger het "Astridbad", maar heden ten dage is hier niets meer van terug te vinden. Volgens ons is er thans op deze plaats de "Centrale vzw Koninklijke Vereniging voor Joodse Weldadigheid". Gezien deze straat veel van haar charme heeft verloren, wandelen we in de richting van de Belgiëlei.
We gaan links het rondpunt
(foto eigen beheer)
op, steken de rijbaan over en via het zandweggetje, OPGELET !!! WEES UITERST VOORZICHTIG voor de tram bij het oversteken van de tramsporen tot aan de overzijde. Eens daar geraakt werpt dan even een blik terug naar het nummer 91 op de Belgiëlei, daar was vroeger het "Museum Smidt van Gelder", dat betere tijden heeft gekend en nu volledig leegstaat.
(foto eigen beheer)
Dit museum was ondergebracht in een prachtig patriciërshuis, ingericht als een 18° eeuws interieur, met onschatbare schilderijen, Chinees en Europees porselein, wandtapijten, juwelen en allerlei precieuze kunstvoor-werpen. In 1949 werd het volle eigendomsrecht overgedragen door de eigenaar van wijlen Pieter Smidt van Gelder (1878-1956) aan de stad Antwerpen. Het gebouw staats sinds 2007 te koop.
Het rondpunt op de Belgiëlei, heeft ook een hele gedaantewisseling ondergaan. Vroeger stond hier het standbeeld van "Boduognat"
(foto Wim Strecker)
Op 17.8.1861 werd dit standbeeld ingewijd op de toenmalige Leopoldslei (sedert 1919 Belgiëlei). De beeldhouwer was Jozef Ducaju. Hij was 18 jaar toen hij de Boduognatgroep vervaardigde. Het beeld stelde Boduognat, de kloeke koning der Nerviërs voor, die 2 Romeinse krijgers v ersloeg. Op 5.7.1954 besliste de Gemeenteraad om verkeerstechnische redenen het beeld te verwijderen, zodat het in augustus werd afgebroken en verzeilden te stukken in het "erepark" van het stadsmagazijn aan de Desguinlei. Wanneer dit eveneens moest verdwijnen voor de Kleine Ring geraakte de fragmenten her en der verspreid.
We wandelen nu links de Charlottalei in en volgen deze via het linkervoetpad, voorbij de Consciencestraat en Jacob Jordaensstraat, tot aan de Loosplaats,
(foto eigen beheer)
genaamd naar de burgemeester Frans Loos (Antwerpen 1799-1871). Loze Frans zo geheten in de volksmond was burgemeester van Antwerpen van 1848 tot 1862.
(foto Wim Strecker)
Auguste Rodin beitelde de 4 robuuste zittende figuren, die nijverheid, koophandel, scheepvaart en kunst voorstelden. Het beeld werd bekroond door mevrouw Antverpia, de fakkel van de wetenschap in de hand, terwijl lager het marmeren borstbeeld van Frans Loos prijkte. Het beeld werd ingewijd op 27.8.1876 op de Loosplaats, voorheen Sint-Jozefsplein en is het werk van Jules Pécher. Het beeld werd afgebroken in 1960 en evenals het beeld van Boduognat overgebracht naar het stadsmagazijn
Rechts op de hoek met de Brialmontlei, de "Sint-Jozefskerk"
(foto eigen beheer)
ontstaan in 1943 en uitgevoerd in neoromaanse stijl (deze kerk kennen we nog van een vorige wandeling in het stadspark, nl. nr 15).
We blijven het voetpad volgen via de Van Eycklei, wandelen voorbij het "Park Lane Hotel - Radisson"
(foto eigen beheer)
tot aan de derde straat links, de Bexstraat in. Aan het nummer 13 bevindt zich de "Vlaamsche Evangelische Kerk"
(foto eigen beheer)
hier prediken zij CHRISTUS Den Gekruisigde Cort.23.
(foto eigen beheer)
We gaan nu links de Lange Leemstraat in, nemen de eerste straat rechts, de Hemelstraat, en bezoeken de "Kapel van hetAllerheiligste Sacrament".
(foto eigen beheer)
De kapel is een neogotisch monument dat in de 19° eeuw gebouwd werd van 1890-1892. De kapel en het bijhorende klooster zijn opgetrokken in rode baksteen. Aan de gevel van de kapel bevindt zich een beeld van de Maagd Maria met goddelijk kind.
We verlaten nu deze straat en komen alzo terug op de Mechelsesteenweg waar we tram 7 nemen om zo terug richting Sint-Katelijnevest te rijden. Vandaar is het een boogscheut om terug naar de Groenplaats te gaan.
Wat vonden jullie van deze uitstap ? Waren jullie er ooit al eens geweest ? Zo niet, dan hebben jullie weer een ontdekking gedaan en een nieuw stukje van Antwerpen ontdekt.
Tot een volgende wandeling ?
Bronnen : - Wikipedia - Gazet van Antwerpen - IPPA's museumgids - MHA - Antwerpse standbeelden van Piet Schepens - Antwerpse werf van de eeuw "Een nieuwe fase" - Geschiedenis van Antwerpse straatnamen, Antwerpen 1977, Robert vande Weghe
Uitstap of Wandeling 21 - Het diamantkwartier en Joods Antwerpen -
Om deze uitstap of wandeling te maken neemt men best de premetro op de Groenplaats en rijden tot het station "Opera". Bij het verlaten van de metro komt men op de ons aller gekende de De Keyserlei. Het alternatief is dat men vanaf de Groenplaats via de Meir, Leysstraat richting Centraal Station wandelt.
Op De Keyserlei, nemen we de 2° straat rechts, nl. de Appelmansstraat om onmiddellijk de 1° straat links te nemen, de Vestingstraat. Vervolgens nemen we de eerste straat rechts, de Rijfstraat en belanden alzo in het diamantkwartier. Deze straat is afgesloten met cylindervormige palen en onder het waakzaam oog van een politieinspecteur. Daar waar de straat naar links buigt, heet ze Hoveniersstraat. Aan de rechterkant het gebouw van de "Antwerpse Diamantkring".
(foto eigen beheer)
Een 50 tal verder aan de linkerkant bevindt zich een Portugese synagoge
(foto eigen beheer)
dat in het jaar 1981 opgeschrikt werd door een bomaanslag. Een gedenkplaat verwijst nog naar deze memorabele dag en luidt : "Op 20 oktober 1981 werden 3 personen gedood en meer dan 100 gewond door de ontploffing van een bommauto die hier geparkeerd stond. - Wij zullen steeds met ontroering terugdenken aan al deze slachtoffers van deze terreurdaad".
De Hoveniersstraat buigt aan het einde van de straat naar rechts in de Schupstraat, waar eveneens aan de ingang, ter hoogte van de Lange Herentalsestraat een wachthuisje voor de politie en cylindervormige palen werden voorzien. We volgen nu de Lange Herentalsestraat tot aan de eerste straat links, de Lange Kievitstraat en volgen deze tot aan de centers, tot aan de Pelikaanstraat. Aan het kruispunt met verkeerslichten werpen we even een blik naar links en rechts en zien hoe mooi de juwelenwinkels onder de sporen van het Centraal Station gerenoveerd werden.
(foto's eigen beheer)
We zijn nu in het hartje van het Jodenkwartier. In Antwerpen wonen ongeveer 20.000 orthodoxe joden, geconcentreerd in de wijk naast de diamantwijk, op enkele minuten loopafstand van het Centraal Station. Deze wijk noemt men daarom ook wel "Joods Antwerpen".
Het is na New-York, Londen, Bnei Brak en Jeruzalem één van de grootste gemeenschappen van charedische (aulte-orthodoxe) Joden ter wereld. Ook in Klein-Antwerpen en Haringrode, 2 wijken aan de Antwerpse Lange Leemstraat, die in een andere uitstap zullen behandeld worden, wonen veel Joden.
Bij groen licht steken we de voetgangersovergang over, richting gewelfde brug onder de spoorweglijn, waar het een drukte van jewelste is wegens allerhande verbouwingswerken. Het is werkelijk een bouwwerf. We bevinden ons nu op het "Kievitplein area"
Wanneer wij onder de brug naar rechts gaan komen wij ten einde in de Van Spangenstraat, waar rechts een typisch Joods schooltje is gevestigd. We verlaten de straat naar links, de Van Immerseelstraat in, en zien vlak voor ons een groot gebouw verschijnen dat de naam draagt van "Golden Tulip" Antwerp Center.
(foto eigen beheer)
Golden Tulip Antwerp Centre is een nieuw centraal gelegen hotel in Antwerpen. Het hotel heeft 174 luxe kamers waarvan 7 suites en 5 appartementen, een BRANCHE restaurant, Bar & Lounge, Let's meet again faciliteiten en ruime parkeermogelijkheden. Het is tegenover de TGV (Hoge snelheidstrein) terminaal gevestigd en centraal gelegen op 1 km van de diamant -en juwelierswinkels, de Zoo, de Keyserlei en zijn boetieks.
We gaan nu naar rechts en even verder links bevindt zich een binnenplaats waar we een prachtige constructie met bomen vinden.
(foto eigen beheer)
Op deze binnenplaats vinden we een wegwijzer waar we al de andere instellingen zoals : "Alcatel-Lucent", "Europ hotel" en het "Shopping Center" kunnen vinden.
We verlaten deze binnenplaats en nemen even voorbij het Europ hotel de eerste straat links, waar op de hoek een grootwarenhuis "Lidl" is gevestigd, nl. De Copernicuslaan. Ten einde lopen we recht in de Ploegstraat, de achterkant van de Zoo. Bekijk links eens even de mooie rustplaats van dit hotel.
(foto eigen beheer)
Opgelet, als ge heden ten dage deze uitstap of wandeling wilt doen, het is er nogal een slijkboel met het aanleggen van de nieuwe bestrating en de verbouwing van de bruggen.
Tussen de Ploegstraat en de Lange Kievitstraat was hier vroeger een open vlakte die dienst deed als parkeerplaats voor voertuigen. Nu wordt er volop gebouwd en zien dat de "Vlaamse Overheid", "Hotel Golden Tulip Antwerp Center", en "Le Pain Quotidien" reeds hun intrek hebben genomen in deze moderne gebouwen.
We keren nu op onze stappen terug en via de Lange Kievitstraat gaan we terug richting brug, zodat we terug in de Pelikaanstraat belanden. Bekijk de winkels onder de centers, met zijn juwelen en "diamond's for ever". Opgepast echter voor de nepjuwelen !
Aan de linkerzijde hebben we nog het gebouw van de "Beurs voor Diamanthandel"
(foto eigen beheer)
Antwerpen telt als enige diamantstad vier diamantbeurzen. Het zijn streng beveiligde gebouwen die alleen toegankelijk zijn voor leden en waar kopers en verkopers elkaar ontmoeten. Diamanten worden er getoond en onder de loep genomen om de prijs te bepalen. Om die waardebepaling zo goed mogelijk te laten verlopen, heeft een diamantbeurs alleen ramen aan de noordkant, zodat de lichtinval de hele dag gelijk blijft.
De Diamantclub van Antwerpen opende zijn deuren in 1886 en is de allereerste diamantbeurs waar leden hun zaken veilig kunnen afhandelen. In 1904 komt er een tweede diamantbeurs bij, de Beurs voor Diamanthandel, gevolgd door de Vrije Diamanthandel in 1911. In 1930 volgt de Antwerpse Diamantkring.
Als we nu de Pelikaanstraat uitlopen komen we terug aan de De Keyserlei, ter hoogte van het Centraal Station en kunnen we ofwel de premetro nemen richting Groenplaats of aan het Koningin Astridplein de trams nemen richting Melkmarkt, die een boogscheut verwijderd is van de Groenplaat.
Ziedaar dat was even kennis maken met het diamantkwartier. Wij hopen dat jullie er van genoten hebben en verwachten jullie op een volgende uitstap, nl. De Haringrodewijk en Klein Antwerpen, dat in feite een vervolg is van deze uitstap.
Wij hebben lang nagedacht waar we deze uitstap zouden beginnen om toch zoveel mogelijk van de wandeling te genieten en kwamen uiteindelijk tot het resultaat dat het weer mogelijk was de "Groenplaats" als vertrekpunt te nemen.
Hier nemen we in het "premetrostation-Groenplaats" tram 3 richting Merksem en verlaten het tramrijtuig aan het Schijnpoort, juist voorbij de brug onder de spoorweg.
Als we in de richting van Deurne kijken zien we in verte de contouren van het "Sportpaleis" en de "viaduct" van de autosnelweg (plaats waar later vermoedelijk de brug "Lange Wapper" zou komen).
Wij wandelen echter terug richting stad en nemen rechts de straat voor de ijzeren brug, namelijk de Lange Lobroekstraat. Na enkele honderden meters gestapt te hebben, bemerken we dat in deze lange straat vele typische vleesrestaurants en café's zijn gevestigd.
Het is daarom dat "Den Dam" vooral bekend is om zijn vele slachthuizen, vooral in de straatnamen komt dit sterk tot uiting : o.a. in Slachthuislaan, Korte -en Lange Slachterijstraat, de Kalverstraat,enz... Rechts van ons zien we het slachthuis, waarvan de oorspronkelijke gebouwen een V-bomaanval overleefden en nu geheel gemoderniseerd zijn. Op 23.4.1951 legde Schepen F. Detiège de eerste steen van de nieuwe slachthal. Op de gedenksteen aan de ingang lezen wij :"bij bominslag van 13.10.1944 waren onder het personeel 21 doden" .
Zo zijn we gekomen aan de kromming van de straat naar links en zien we in de verte de Sint-Lambertuskerk,
(foto eigen beheer)
die dateert van 1910, naar het ontwerp van J. Evrard gebouwd, verschijnen. De zijingang bevindt zich in de Twee Nethenstraat,
Rechts in de straat de blokken van de "Goede Woning". Aan de ingang van deze blokken vinden wij een gedenkplaat aan de slachtoffers van een V-bominslag.
De vermelding luidt : "Tot aandenken van de slachtoffers van de bominslag op 16 december 1944. Bij de gedeeltelijke vernieling van dit woningcomplex door een V2-bom verloren 71 mensen het leven en werden er 79 gewond."
De Twee Nethestraat is een straat die naar het Noorschippersdok, gaat waar ongeveer in 1928 hoofdzakelijk beurtschepen aanmeerden.
Den "Dam", ook wel St.-Job genoemd naar de vroegere St.-Jacobskapel in de Bredastraat, was in 1873 een "eilandje" tussen Antwerpen en Merksem. In de jaren '70 werd het Damkwartier beschouwd als een "vergeten gat". Het volkse Damkwartier leefde voor de oorlog wel van de slachterij en het Kempisch kanaal.
Gekomen op het heraangelegde en gerenoveerde Damplein zien we het oudste middelgrote reizigersstation van Antwerpen, nl. het Damstation, en mag zich sinds 1997 een beschermd monument noemen.
(foto eigen beheer)
met zijn afschuwelijke overkoepeling van de HST-lijn. 100 jaar geleden stond het Damstation in de weg voor de aanleg van het ringspoor rond Antwerpen. Afbreken en weer opbouwen werd te duur bevonden. Onder leiding van de ingenieurs Morglia en Weiss werd het stationsgebouw - ongeveer 3000ton zwaar - dan maar in zijn geheel verplaatst.
Vele oude Dam-bewoners zijn trots op hun Damstation. Met de aanleg van de HST-tunnel beleefde het gebouw een "déjà vu". Voor de tweede keer in zijn geschiedenis stond het (bijna) in de weg van het treinverkeer.
De Antwerpse wijk Dam of vroeger Den Dam, is zoals de naam het zegt een Middeleeuwse opgeworpen dam die de verbinding gaf met Antwerpen, Dambrugge, Stuivenberg en Merksem tot Breda. Het is een heel aparte buurt. Een volkse buurt van oudsher bewoond door dokwerkers. Het is een rustige, kleine en gezellige wijk waar mensen elkaar nog kennen. Het ligt vlakbij het kanaal, de spoorweg, de Ring, de Singel en dichtbij het centrum van Antwerpen. Toch voelen veel bewoners zich nog steeds wat afgesloten van het centrum. Men noemt de wijk voor niets "een dorp in de stad". Door de komst van het nieuw park "spoor Noord" zal de wijk Dam voor een groot deel aansluiten bij de andere stadsdelen.
Wie kent hier nog in de omgeving van het Damplein "den bitterpeen" ? De gebroeders De Beukelaer kochten ongeveer in 1900 de oude chemicaliën sodafabriek van Lombaerts op en toverden de gebouwen om tot een chicoreifabriek. En het chocoladefabriek "Meurisse" dat tot eind in de jaren 60 een zekere bekendheid genoot. De imposante voorgevel en de zoete geur domineerden toen het Damplein.
Onze wandeling eindigt hier op het Damplein en wie terug richting stad wil, neemt schuin links van het plein, aan de bushalte de autobus tot op de Franklin Rooseveltplaats.
Wie echter nog genoeg kracht heeft gaat rechts de Bredastraat in tot aan de Ijzerlaan. Daar links af tot aan de Noorderlaan, waar we dan rechts afslaan. We wandelen over de brug van het Albertkanaal.
(foto eigen beheer)
(Dit is het grootste kanaal van de Provincie Antwerpen. De totale lengte bedraagt maar liefst 130 km, waarvan 52 km in de provincie Antwerpen. Het Albertkanaal ligt niet bepaald in een mooie omgeving en heeft hoge kunstmatige oevers. Het Albertkanaal is een zeer moeilijk bevisbaar water. Om succes te hebben moet je veel voederen. Een breed kanaal met veel beroepsscheepvaart, stroming, en onbekende grote karpers. Op het Albertkanaal mag wel degelijk 's nachts gevist worden). We wandelen tot aan het volgende kruispunt met verkeerslichten, nl. de Groenendaallaan. Rechts op de hoek het "Antwerps Dockx hotel". Schuin links in de verte zien we de gebouwen van "Metropolis"
(foto eigen beheer)
met zijn verschillende filmzalen en er juist tegenover de "Margarineblokken" (Solo- en margarineblokken).
(foto eigen beheer)
Waarom deze naam ?, wel omdat de mensen veronderstelden dat de bewoners geen geld meer over hadden voor goede boter en waren de hangblokken pure luxe.
Verderop bevindt men zich in hartje luchtbal met vele straten die hun naam kregen van Amerikaanse staten en landen, zoals Philadephiastraat, Braziliëstraat en vele anderen.
Wie nu genoeg gewandeld heeft kan op het plein aan de Metropolis tram 6 richting VII° Olympiadelaan nemen. Een tram die via de premetro het station Astrid aan het Koningin Astridplein aandoet, zodat alle mogelijke aansluitingen in de verschillende richtingen mogelijk zijn.
Bronnen : - Wijk Dam - www.antwerpen.be - Wikipedia
Ik ben Van Camp Alfons, en gebruik soms ook wel de schuilnaam fonne - ennof - fons - alfons - fonsvc - alfie en ook alfonsvc.
Wandelen in oud Antwerpen
Gaat er eens binnen en ontdek van achter in de zaak het prachtige glasraam met de legende van Jan zonder Vrees. Een folkloristisch figuur uit het boek geschreven in 1910 door Constant De Kinder. Een populaire jeugdroman rond de figuur : "De wonderlijke lotgevallen van Jan zonder Vrees". Jan werd geboren te Antwerpen in 1410, meer bepaald in het "Krabbenstraatje". Opgevoed door grootmoeder Neeltje, een visverkoopster. Hij was ijzersterk en kwamop voor de zwakkeren. Iedereen bewonderde hem en noemden hem "Sterke Jan" of "Jan Onversaagd". Jan was van niemand bang "mensch noch dier, hel noch duivel" . De enige die hem in bedwang kon houden is Neeltje. Bij gevechten met mensen die zich in zijn gevoel onrechtvaardig gedrag kwam hij steeds als overwinnaar uit de bus.
Chocolaterie Meurisse.
%202.jpg)
