WETENS -en BEZIENSWAARDIGHEDEN

                                                     over -en in ANTWERPEN

DEEL 17 : "Paardenmarkt - Hessenplein - Falconplein".

              Ons vorig deel eindigde in de Korte Nieuwstraat, zodat we ons onderzoeksterrein verplaatsen naar het noorden van de stad, nl. naar de

               Het eerste bezienswaardige gebouw is de parochiekerk

SINT-ANTONIUS op de achtergrond van de foto, met hieronder de kerk van dichtbij.

Wist U dat ... ?

- deze kerk in de plaats kwam van het gesloopte Kapucijnenkerkje van 1613, waar het oude kerkje deel van uitmaakte.

- de kerk in 1867 ontworpen werd door L. Baeckelmans en ca 1900 gebouwd werd door architect J. Bilmeyer.

- er in de gevel de Heilige Ludovicus staat, het enige beeld uit de reeks van 7 beelden, dat nog te zien is.

- in het portaal aan het nr 107 de afbeelding van Antonius van Padua is te zien.

- deze de patronnheilige is van de Franciscanen, voor verloren voorwerpen - vrouw en kinderen - armen - bakkers -mijnwerkers - huwelijk - reizigers en verliefden en ook de patroon tegen schipbreuk, de pest en koorts.

- dit een beschermd gebouw is bij definitief besluit van 3.11.2003, besluit dat op 19.5.2004 verscheen in het Belgisch Staatsblad.

                Juist naast de kerk aan het nr 109 de

PASTORIJ van de Sint-Antoniuskerk 

                                 foto van Internet (Vandevorst Kris - Vlaamse Gemeenschap)                            

               Langs de andere kant van de kerk een klein straatje dat de naam draagt van

ULRIKSTRAAT  alhoewel het in feite een steegje is.

Wist U dat ... ?

- deze straat genoemd werd naar ene Ulrick Pels

- ze in de 16° eeuw volgens George Van Cauwenbergh ook "opt clapdorp int Ulrickstraetke" genoemd werd.

- ze in de 18° eeuw in de volksmond "Donderickstraetke" genoemd werd.

- en in de 19° eeuw "Vliegenstraatje", vermoedelijk door de paardevijgen die daar leuk werden achtergelaten.

               Aan de overzijde van de Paardenmarkt  aan het nr 94 het

KNECHTJESHUIS


                              
  Wist U dat ... ?

- dit gebouw dateert van 1558 en gesticht werd door Johanna van Schoonbeke.

- het in 1885 ingericht werd als nijverheidsschool.

- het huis (behoorde tot de Burgerlijke Godshuizen van Antwerpen, nu het OCMW) bestemd was voor jongens, wezen en verlaten kinderen die er opgenomen en verzorgd werden, en die een ambacht konden aanleren, zoals kleermaker, bakker, kousemaker, wever, schoenmaker, zeeldraaier, enz...

- een knechtje, jongen betekent en het huis de tegenhanger is van het Maagdenhuis, gelegen in de Lange Gasthuisstraat nr 33, waar het woord maagd het dialect is voor meisje.

- er ten huidige dage de Artesis Hogeschool is gevestigd.

- er op de binnenkoer, sinds de verbouwing van 1913-14, 10 figuren op de west-vleugel van het gebouw werden aangebracht, die verschillende ambachten voorstellen. - deze van links naar rechts zijn : houtbewerking en bouwkunde ( van Edward Melis) - marmer en loodbewerking (Jules Anthoni) boekdrukker en goudsmeden (Emile Jespers) - werktuigkundige en Electriciteit (Alfons J. Stymans) - scheikunde en scheepsbouw (Arthur Pierre).

               houtbewerking en bouwkunde                                                       marmer en loodbewerking

enkele beelden op de west-vleugel van het Knechtjeshuis, genomen mits toelating van de directie van de school, de andere beelden bevinden zich op Facebook van "Alfons Van Camp" in het album "beelden op gevels".

- het een beschermd monument is bij definitief besluit van 23.10.1981, besluit dat op 5.2.1982 werd opgenomen in het Belgisch Staatsblad.

               Er juist naast, aan het nr 92 de voormalige huizen

BOTERSTOOP en AZIJNHOF gelegen zijn

Wist U dat ... ?

- deze huizen vermoedelijk dateren uit de 16° eeuw.

- het in 1824 gesticht werd door de maatschappij van de Christelijke Liefdadigheid, die tot doel had ongeneesbare zieken en behoeftige ouderlingen, hulp en ondersteuning te bezorgen.

- het nu deel uitmaakt van het Knechtjeshuis aan het nr 94.

- ze in 1885 geheel herbouwd werd en het "Maria Godshuis" voor in de plaats kwam, dat bestuurd werd door de Zusters van Liefdadigheid, gezegd van het Heilig Hart.

               Daar naast aan het nr 90 en 90A de zogezegde huizen

PEERBOOM en FONTEYN. 

Wist U dat ... ?

- deze dateren uit de 16° eeuw.

- ze in 1824 werden ingericht voor gebrekkige vrouwen

- ze in 1855 herbouwd werden in de huidige stijl.

- ze bij definitief besluit van 6.2.1936 werden opgenomen in de lijst van beschermde gebouwen, besluit dat op 22.2.1936 verscheen in het Belgisch Staatsblad.

               Aan de overzijde van de straat of liever markt, het

GODSHUIS ALMARES + MADONNA op sokkel

Wist U dat ... ?

- dit gesticht  in 1477 door Mathijs de Waeyere werd ingericht voor 12 vrouwen.

- het vanaf de 16° eeuw "Almares" heet naar diens schoonzoon, de ridder Alvarez Almaras, eerste burgemeester van Antwerpen.

- het weder werd opgebouwd in 1838 in neoclassicistische stijl.               

               Even verder op dezelfde kant van de Paardenmarkt de

NIEUWE GANG     

Wist U dat ... ?

- deze gang loopt van de Paardenmarkt tot Stijfselrui. 

               We gaan terug naar de overzijde van de Paardenmarkt waar aan het nr 68 het

HOTEL KUMS is gelegen

Wist U dat ... ?

- dit gebouw gebouwd werd in 1753-54 en eind 19° eeuw ingericht werd als museum.

- dit het voormalig hotel Vecquemans was en later het hotel Kums werd.

- het een beschermd gebouw is bij definitief besluit van 26.9.1974, besluit dat op 26.3.1975 verscheen in het Belgisch Staatsblad.

               Meer stadsinwaarts komen we verschillende namen steegjes tegen, steegjes waarvan wel of praktisch niets meer te zien is en  waarvan de naam verwijst naar de paarden die hier in beslag genomen, gestald of verkocht werden, zoals

DE TOOG 

Wist U dat ... ?

- in de Toog het verboden was van in beslag genomen paarden tot op de dag zelf te kopen of te verkopen. 

- dit steegje niet meer herkenbaar is wegens het belendend pand dat werd afgebroken.

- het de inbdruk geeft van een oprit van een parking

DE ROSKAMGANG 

                                                                                                                                                                          

Wist U dat... ?

- de Roskamgang in feite een stal was waarin men de paarden kon stallen tot het ogenblik van de verkoop.

- het ten huidige dage gedeeltelijk is afgesloten ingevolge privé-doeleinden.  

DE HAMERPLAATS 

Wist U dat ... ?

- deze plaats nu afgesloten is met een ijzeren hek ingevolge privé-doeleinden.

              Verder stadsinwaarts komen we op de 

VARKENSMARKT, gelegen tussen de Paardenmarkt en de Lange Noorstraat.

Wist U dat ... ?

- dit het verkoopscentrum was, daterend uit de XVI  A eeuw en dat hier de varkens werden verhandeld.

- de vroegere benaming "Oudevarkensmarkt" was.

- de huidige benaming in de XVIII° eeuw eerst werd gebruikt.

               In de uiterst linkse hoek van de markt bevindt zich de

JOZEF de HASQUESTRAAT die gelegen is tussen de Varkensmarkt en de Lansstraat               

Wist U dat ... ?

- deze straat ontstaan is ca 1550 toen Van Schoonbeke de buurt van de Stadswaag urbaniseerde.

- de straat oorspronkelijk "Varkensstraat"' genoemd werd.

- ze in 1947 de naam kreeg van Jozef de Hasque (1873 - 1942) die hier een suikerfabriek had.

- deze niet te verwarren is met Georges De Hasque (° 2.12.1876 - + 13.3.1933), die de stichter was van de Vlaamse (Katholieke) Scouts en Zeescouts in België en waarvan zijn gedenkplaat is aangebracht op de Varkensmarkt nr 6                                                                                                                             

              We verlaten de Varkensmarkt en steken de Paardenmarkt over en komen in de

BOTERHAMSTRAAT 

Wist U dat ... ?

- ze wel eens buiten de Quinten Matsijsdoorgang, het kleinste straatje van de stad is.  

              We slaan nu de eerste straat rechts in nl. de  

FALCONRUI 

Wist U dat ... ?

- de Falconrui smaen met het Falconplein hun naam kregen door een uitgestrekte eigendom onder de naam "Falconhof en Falconbroek".

               Aan het nr 33 het

GODSHUIS VAN DER BIEST

Wist U dat ... ?

- Van Der Biest , huidevetter en schepen was van de stad Antwerpen, die in 1504 zijn woning ter beschikking stelde van 16 oude vrouwtjes en hierdoor een gedeelte, nl. genoemd "De Leperick" afstond.

- het in 1855 verbouwd werd in de huidige toestand.

- het tot 1967 bewoond werd.

- het bij definitief besluit van 25.3.1938 werd opgenomen als beschermd monument, besluit dat op 27.4.1938 verscheen in het Belgisch Staatsblad.

               Even verder aan het nr 47 het

GODSHUIS CORNELIS LANTSCHOT

Wist U dat ... ?

- dit godshuis in 1656 - 1659 werd opgericht door Cornelis Lantschot als rustoord voor 12 oude mannen.

- het in gebruik bleef tot 1968.

- op de gevel het volgend opschrift is te lezen : "Godshuys gefondeert bij / Cornelis Lantschot / Anno 1656".

- het eveneens een beschermd monument is bij definitief besluit van 27.4.1983, besluit dat op 14.1.1984 verscheen in het Belgisch Staatsblad.

               Aan de overzijde van de straat aan het nr 58 de

OUDE SMIDSE

                                            Foto van Internet : Vandervorst Kris - Vlaamse Gemeenschap

Wist U dat ... ?

- dit gebouwtje dateert uit de 17° eeuw.

- het beschermd wordt door een definitief besluit van 18.6.1986, besluit dat op 18.9.1986 verscheen in het Belgisch Staatsblad.

              We passeren nu een klein straatje, nl het 

                                             gelegen naast het Hessenhuis

               Zodat we aan het  komen waar het

HESSENHUIS  gelegen is

                           


                                            Voorzicht van het Hessenhuis

                                                  2 zijzichten van het Hessenhuis

Wist U dat ... ?

- dit een pakhuis was en dat het gebouw in 1564 voltooid werd om goederen op te stapelen.

- deze goederen aangevoerd werden met wagens afkomstig uit Hessen, vandaar de benaming.             

               Even verder op de hoek met de Oude Leeuwenrui het gebouw van

MAGASINS LA CLOCHE

                                      Foto van Internet : Vandevorst Kris - Vlaamse Gemeenschap

Wist U dat ... ?

-  deze magazijnen van de NV Magasins et Entrepôts réunis (Alfred Osterrieth-Smid), La Cloche werden opgericht op 10.4.1906.

- Joseph Hertogs de ontwerper van het gebouw is.  

- het gebouw beschermd wordt door een definitief besluit van 10.7.1984, dat op 18.12.1984 verscheen in het Belgisch Staatsblad.

               Zodoende zijn we gekomen aan de Tunnelplaats met de

WAASLANDTUNNEL onder de Oude Leeuwenrui, Brouwersvliet en de Schelde.

Wist U dat ... ?

- deze tunnel ook in de volksmond de Konijnenpijp en ook Imalsotunnel wordt genoemd.

- het de oudste voertuigentunnel onder de Schelde is, die Antwerpen met de Linkeroever verbindt.

- het op initiatief van Burgemeester Frans Van Cauwelaert was dat de plannen in 1929 vaste vorm kregen mede door de stichting van Imalso "Intercommunale Maatschappij van de Linkerover".

- de aanvang van de werken begonnen op 1.3.1931 door "Compagnie Internationale des Pieux Armés Frankignou".  

- de opening plaats vond op 10.9.1933 en bijgewoond werd door Koning Albert I en Koningin Elisabeth.

- er aanvankelijk een tol moest betaald worden die op 31.7.1958 werd afgeschaft.

- de lengte van de tunnel van portaal tot portaal 1.768,85 meter bedraagt, met een uitwendige diameter van 9,40 meter en een inwendige van 8,70 meter, en een 6,75 meter brede rijweg.-  

               Op de hoek met de Italiëlei de

DE NORSK SJOMANDSKIRKE of de Noorse Zeemanskerk of Betlehemkirken 

Wist U dat ... ?

- deze werd opgericht in 1865 en deel uit maakt van de Noorse Zeemansmissie/de Noorse kerk in het buitenland, die over de hele wereld 35 missies telt.

- ze werd ingewijd werd op 3.8.1870. 

- ze een ontwerp is van de architect Charles Dorsch.

- ze als oudste nog dienstdoende zeemanskerk ter wereld mag beschouwd worden.

               Met even verder op de hoek van de Italiëli nr 6, met de Koeikensgracht de kantoren van de

FEDERALE OVERHEIDSDIENST FINANCIËN    met in de voortuin het standbeeld

WALHALLA

              We keren op onze stappen terug naar de   waar we het

FELIX ARCHIEF    aantreffen                               

 Wist U dat ... ?

- dit 142 jaar oude Sint-Felixpakhuis helemaal gerestaureerd en gerenoveerd werd.

- het in augustus 2006 het Antwerpse collectieve geheugen kreeg in het gerestaureerde gebouw.

- er liefst 112.009 archiefdozen van de Venusstraat (plaats waar vroeger het archief was in ondergebracht) naar de nieuwe locatie werden verhuisd.

- het pand in 2007 de Belgian Award kreeg in de categorie Cultureel Erfgoed.

- deze gegevens werden genoteerd uit de brochure "Antwerpen, werf van de eeuw" een nieuwe fase.

- er een lichtstraat van 70 meter lang en 6;45 meter breed de verbinding maakt tussen de historische binnenstad en het eilandje.

               Aan het nr 46-48 de

ZUIDNATIE

              Wanneer we de Oude Leeuwenrui volgen tot aan het Van Schoonbekeplein kunnen we aan de rechterkant aan het nummer 13 de

THE DAWSON MEMORIAL CHURCH bekijken.

                                               Foto van Internet : Kris Vandevorst - Vlaamse Gemeenschap

Wist U dat ... ?

- er op de gevel het opschrift "The missions to seamen" is aangebracht

- dit een beschermd gebouw is bij definitief besluit van 3.3.1994, besluit op 9.6.1994 verscheen in het Belgisch Staatsblad. 

               De straat er tegenover noemt zich de  waar het nr 20,het

BROUWERSHUIS is gelegen                                                                                                                                                                                                                                                                                                         

 Wist U dat ... ?

- dit gebouw in 1553 opgericht werd als "waterhuis" door Gilbert Van Schoonbeke om de omliggende brouwerijen van zoetwater te voorzien.

- dit gebouw in 1561 werd aangekocht door de stad Antwerpen. -

- het tot in 1930 bleef fungeren als waterverdelingscentrum.

- het in 1933 werd geopend als museum.

- de 16° eeuwse installatie grotendeels intact is gebleven, evenals de rijkversierde Raadzaal der brouwers.

              We verlaten de Adriaan Brouwersstraat, links via de  en op de hoek met de Brouwersvliet dit fraaie beeldhouwwerk voor het gebouw van het "Vlaams Economisch Verbond" van

JOZEF J. PETERS (1927-1983)                             

               Via de Brouwersvliet gaan we terug richting Oude Leeuwenrui, waar we rechts het                                                            betreden waar we aan het nr 39 de                                        
FALCONPOORT       kunnen bewonderen                                  

Wist U dat ... ?

- dit de ingang was van het oude klooster.  

- ze gebouwd werd in 1671 wat te lezen valt op het opschrift boven de poort, nl. "VerUs regUlarIUM Doctor", wat wil zeggen "de Ware Leeraer der Regulieren".

               Hier eindigen wij onze wetens -en bezienswaardigheden van deel 17, zodat ons volgend deel 18 zal handelen over 't Eilandje.

                                                              -o-o-o-O-o-o-o-