WETENS -en BEZIENSWAARDIGHEDEN

                                                             over -en in ANTWERPEN

DEEL 29 :

                                                  "Stedelijke Begraafplaats Schoonselhof"

                     Deel  28 D eindigden wij aan het "Openluchtmuseum voor Beeldhouwkunst" in het Middelheimpark.  Voor deel 29 kozen wij de stedelijke begraafplaats "Schoonselhof"   De reden is dat deze plaats eveneens een stukje Antwerpen is, en gelegen is op de grens van Hoboken en Wilrijk tussen de Krijgsbaan, Jules Moretuslei, Fort 7, Moerelei, Schoonselstraat, Groenstraat en Sint-Bernardsesteenweg.

                     De begraafplaats is bereikbaar met de tram 12 van De Lijn, met als eindhalte Sint-Bernardsesteenweg,  - met verschillende autobussen en uiteraard ook met het persoonlijk voertuig.  Voor de wagens is er ruime parkeergelegenheid aan de overzijde van de hoofdingang van de begraafplaats.                

                    Het idee om dit deel in te lassen, om hier de wetens -en bezienswaardigheden te bekijken, kwam er dank zij Jacques Buermans uit Hoboken, die een prachtig wandelboekje maakte : "Wandelen van Scoonsele tot Schoonselhof", wat gratis te bekomen is in de Antwerpse stadswinkel, het Informatiecentrum te Hoboken, en tijdens de werkuren, bij de administratie van de begraafplaats op het kasteel. 

                   Wij weten dat dit deel verre van volledig is, maar indien U geïnteresseerd bent, raden wij U aan om de websites www.schoonselhof.be of www.grafzerkje.be te bezoeken, waar zeker nog zéér belangrijke weetjes-en-datjes in voorkomen.. 

                   De begraafplaats Schoonselhof is niet alleen een dodenakker, maar ook een mooi park met dreven waar het fijn kuieren is en waar men kan genieten van indrukwekkende bomen, prachtige monumenten en op de koop toe een kolonie reigers.  In deze sfeervolle omgeving komt men tot rust.  De relatieve waarde van zovele zaken komt hier pas echt tot uiting.  Een ideale locatie voor wie aan 'onthaasting' toe is en zeker geen afbreuk aan het respect doet, dat ze verdienen.   (tekst van Jacques Buermans)        

Wist U dat ... ?

- de herkomst van de naam "Schoonselhof"zou komen van Jan van Wilrike, gezegd van Sconcele (1319).  

- er vroeger, nabij de Schansvelden, een hoeve Sconcele genaamd, zou bestaan hebben.

- Sconcele zou staan voor "schoon" (mooi) en "zele" (zaal of huis), en eveneens moerassig, vochtige grond zou betekenen.  

- het eigenlijke kasteel Schoonselhof  aanvankelijk een "huis van plaisantie" was, een buitenverblijf voor vermogende kooplieden die in de 16° eeuw in Antwerpen gevestigd waren, waar het domein in de heerlijkheid Wilrijk lag.

- de eerste die op het Schoonselhof begraven werd op 29.8.1914, een Duits soldaat was.

- sinds 1.9.1921 het Schoonselhof een openbare begraafplaats is.

- het Schoonselhof werd ingericht als "parkbegraafplaats", naar het model van Ohlsdorf te Hamburg.  

- het bij definitief besluit van 30.12.1942 werd geclasseerd als beschermd gebied, besluit dat op 1.3.1942 verscheen in het Belgisch Staatsblad.  

- dit besluit werd aangepast op 18.11.1991 (Stbl 23.4.1992) en 16.7.2007 (Stbl. 15.1.2008).

                 Via  het wachthuisje aan de hoofdingang,                                                                                              

                                                         Foto van het Internet                 

ligt recht voor ons de dreef met haar prachtige bomenrij.  Aan het eerste kruispunt slaan we linksaf tot aan het rondpunt waar we vanop het bruggetje een zicht hebben op het kasteel en de daar rondliggende vijver.

                 We blijven verder gaan en bemerken links het

COLUMBARIUM

Wist U dat ... ?

- 'columbarium', urnengalerij betekent waar de familieleden de asse van hun dierbare kunnen in plaatsen.

- de eerste verassing gebeurde op 1.2.1983.

- er gezien 70 % van de Antwerpenaren kiezen voor crematie dan voor begravingen, een nieuw asbestemmingsgebied werd gecreëerd.

- er op 25.10.2013, gezien de overvloed aan crematies, een nieuw columbarium werd bijgebouwd, naar ontwerpen van architect Kristoffel Boghaert en landschapsarchitect Benoit Fondu.

- bij de inhuldiging de stadsdichter Bernard Dewulf een nieuw stadsgedicht schreef, genaamd "De Doden".    

              
                                                                  
                                              Foto van het Internet : site Philip Heylen              
                                      
                    Aan het volgende kruispunt gaan we rechts af (aan nr 1098) tot aan de eerste linkse afslag, waar zich op de hoek het perk 5 bevindt, de

GRAVEN van OUDSTRIJDERS + WEERSTAND 1940-45.

               
                                       
           We vervolgen onze weg rechtdoor het perk 3/4.  Rechts bevinden zich de graven van de politieke gevangenen 1940-45, 

HIER RUST ASSE UIT RAVENSBRUCK
               
                                 

Wist U dat ... ? - dit monument van de hand van Mark Macken is.

- op het monument het opschrift : "Geef ons het leed en het geluk de onzen"  staat vermeld.

- Ravensbruck in WO II een concentratiekamp was voor vrouwen.

- het in de buurt lag van Fürstenberg/Havel op 85 km ten noorden van Berlijn.

- het kamp gebouwd werd in 1938 voor gedetineerden uit het concentratiekamp Sachsenhausen.  

- er vanaf 1941 ook mannenwerden  in ondergebracht.  

               Verderop het monument 

URNE UIT CONCENTRATIEKAMP DACHAU               
                                      
Wist U dat ... ?

- Dachau het eerste grootste concentratiekamp was van de SS in nazi-Duitsland.

- het opgericht werd door Heinrich Himler. 

- het ten oosten van de Zuid-Duitse stad Dachau lag op 20 km ten noord-westen van München, de hoofdstad van de nazibeweging.

- het in gebruik werd genomen op 22.3.1993 tot aan de bevrijding door de Amerikaanse troepen op 29.4.1945. 

- er op het monument staat vermeld : "Hier rust de urne met as van een onbekende gevangene uit het concentratiekamp Dachau".

                In deze  omgeving bevinden zich  2

OBELISKEN ter ere van de FRANSE SOLDATEN. 

                                              Foto van het Internet : Elke Van Severen, Dienst Erfgoed Provincie Antwerpen 

Wist U dat ... ?

- de eerste obelisk, de gekwetsten van de

VELDSLAG van BELFORT, nabij de Vogezen in 1870-71, herdenkt, die naar Antwerpse hospitalen werden overgebracht.

- deze obelisk vroeger op de Kielbegraafplaats stond; 

- het monument een hommage bevat van de hand van Victor Hugo.

-het tweede monument 1832-1905

HONNEUR et PATRIE met de vermelding : "A la mémoire des officiers, sous-officiers et soldats de l'armée de Maréchal Gérard tombes au siège de la citadelle d'Anvers - Novembre - Décembre 1832"  (Ter herinnering aan de officieren, onderofficieren en soldaten van het leger van Maréchal Gérard gevallen bij de bestorming van de citadel van Antwerpen - november/december 1832)

- de citadel, het Zuidkasteel of Zuiderkasteel, een dwangburcht was.

- dit gebouwd werd tussen 1567 en 1571 in opdracht van de Hertog van Alva, landvoogd van de Nederlanden.

- Maarchalk Gérard in 1832 het bevel voerde over de Franse troepen die het regeringsgarnizoen in de Citadel van Antwerpen met succes belegerden

- de obelisk eerst op het Sint-Laurentiuskerkhof stond en in 1930 werd overgebracht naar de begraafplaats Schoonselhof. 

                Na de rondgang rond de obelisken  wandelen we rechtdoor en slaan rechtsaf tot het einde van de dreef, waar we links tussen 2 zuilen, waarop 2 grote bloempotten, via het poortje binnenwandelen en de aldaar gelegen militaire graven bezoeken.

               Door een 2° poortje komen we op een perk waar "ter herinnering aan de beslissing van het gemeentebestuur een waardig gedenkteken op te zullen richten ter eere der Belgische soldaten en der bondgenooten op Schoonselhof begraven ..."

TER HERINNERING van de begraven BELGISCHE SOLDATEN en BONDGENOTEN
                                                  

                We keren nu op onze stappen terug en gaan onmiddellijk naar rechts waar we rechts van ons, op het perk 4, het Britse soldatenkerkhof met een

STEMMIGE KAPEL bemerken. 

                                Foto van Internet : Elke Van Severen, Dienst Erfgoed Provincie Antwerpen

Wist U dat ... ?

- wanneer de kruisen dichter bij elkaar staan dan gebruikelijk, betekent dat de overledenen samen zijn omgekomen.

                Even verder bevindt zich het standbeeld ter nagedachtenis van de slachtoffers van de

V-BOMMEN

                     
                                                                 Foto van het Internet

Wist U dat ... ?

- dit monument van de hand is van de beeldhouwer E. Denis, ter herinnering aan de slachtoffers van de moordende V-wapens in Antwerpen gedurende 1944-45.

               We blijven de weg volgen tot aan de T-splitsing en gaan onmiddellijk naar links, vanwaar wij een mooi zicht hebben op het rechts gelegen kasteel.
               
                                          
Wist U dat ... ?

- dit kasteel uit het begin van de 19° eeuw is.

          We blijven rechtdoor gaan en volgen de wegwijzer "G V U".  Op de eerste weg links lopen we recht op het

MONUMENT ter ere van LEOPOLD DE WAEL                         
                            
   

                                Voor en achterzijde van het monument Leopold De Wael

Wist U dat ... ?

- dit monument door "Antwerpen aan Leopold De Wael Burgemeester 1872-1892" werd opgedragen.

- er op de zijkant van het monument de vermelding : "Graf van Mev. L.De Wael-Van Gend ° 19.1.1844 - + 4.8.1887", staat. 

- Leopold De Wael een straat en een plaats kreeg, die naar hem genoemd werden.

- zijn standbeeld eens voor het Koninklijk Atheneum aan de Franklin Rooseveltplaats stond

- dit nu staat te verkommeren op de 'herstelweide" van het Openluchtmuseum voor Beeldhouwkunst" in het Middelheimpark.
                       
                Op het einde aan het perk "S", daar naar rechts vinden we het monument van 

HENDRIK CONSCIENCE 1812-1883 
                 
                          
Wist U dat ... ?  

-  Hendrik Conscience de zoon was van een Fransman die zich in 1807 als scheepstimmerman hier had gevestigd om te schrijven, eerst in het Frans, daarna, op aandringen van Theodoor Van Rijszwijck, in het Nederlands.

-  hij  o.m. "Het Wonderjaar", "De Loteling" en "De Leeuw van Vlaanderen", schreef.  

- hij  te Brussel stierf aan een maagkwaal.  

- een kolossale leeuw de opgebaarde schrijver bewaakt.

- het beeld van de hand van Frans Joris is.

 - er op het monument de volgende tekst is te lezen : "Gij zult Uw vaderland beminnen en zijne taal en zijne roem"  . 

- hij eveneens een plein en een straat naam hem genoemd kreeg, nl Hendrik Conscienceplein en de Consciencestraat.

           Rechts naast Hendrik Conscience ligt Edward Coremans, de man van de taalwetten. 

          Links op dit perk rust de student 

HERMAN VAN de REECK,

Wist U dat ... ?

- deze neergeschoten werd op de Grote Markt tijdens een verboden 11 juli-viering.

- na de manifestatie die in Borgerhout werd gehouden , de betogers na afloop de stad introkken.

           Juist daartegenover het monument gewijd aan 

VICTOR DRIESSENS 

                         
                                     

Wist U dat ... ?

- hij de  stichter van het Nationaal toneel (° 6.5.1822 - + 4.4.1885) was.

- hij eveneens een straat, bezijden de Lange Elzenstraat, naar hem genoemd kreeg.

- hij tevens een standbeeld kreeg op de Graanmarkt.

- hij geflankeerd wordt door het graf voor Julius De Geyter, dichter.

                In de richting van de uitgang, zowel links als rechts zijn er talrijke

PRAALGRAVEN 

               
                                                          Enkele praalgraven

               en het monument van 

PETER BENOIT 1831-1901".
              
Wist U dat ... ?

- hij de man was die zijn volk leerde zingen.  

- enkele van zijn werken  zijn :  "Mijn moederspraak en citates De Wereld in - De Rijn - De Oorlog - Lucifer - De Schelde en de Rubenscantate".  

- hij een monument kreeg in het Harmoniepark.

- hij eveneens een straat naar hem genoemd kreegin de verlengenis van de Harmoniestraat.   

                Dit waren enkele wetens -en bezienwaardigheden over de Begraafplaats "Schoonselhof". Een plaats om zeker eens te bezoeken wegens haar rol in de geschiedenis, de herinneringen aan het verleden en de geruststellende natuur om even te onthaasten.

                Alvorens te sluiten nog deze foto van het

CREMATORIUM van ANTWERPEN 

                                   Foto van Internet : van Rogiest Tamara - Stad Antwerpen

Wist U dat ... ?

- dit crematorium gelegen is aan de Jules Moretuslei nr 2 te Wilrijk.

- het in 1980-82 werd opgericht naar een ontwerp van architect Maurice De Vocht.

- het in 1985-86 uitgebreid werd naar een ontwerp van dezelfde architect.

- er voor het gebouw een bronzen beeld staat z.g. "Prometheus" van Imre Vargard (1965).

- Promotheus komt uit de Griekse mythologie, die als leraar en uitvinder voorgesteld wordt.               

                Wij hopen dat dit deel wat heeft bijgedragen tot Uw kennis en genoten heeft van deze rustige omgeving en verwachten jullie op ons laatste deel 30 dat zal handelen over de "Zoo van Antwerpen".

                                                                  -o-o-o-O-o-o-o-