GEDENKPLATEN -en STENEN

                                                      in  ANTWERPEN

DEEL 3 : 

                          "tussen Nationalestraat en Lange Gasthuisstraat"

         Aan het einde van deel 2 bevonden wij ons in het Sint-Andrieskwartier, meer bepaald aan de Reyndersstraat.

         In ons huidige deel gaan we de gedenkplaten -en stenen trachten te vinden in het gedeelte begrepen tussen de Nationalestraat en de Leopoldstraat.

         Als bronnen kunnen wij vermelden :

        - Antwerpse gedenkplaten van Piet Scheepens en Wikipedia

        - de meeste foto's zijn eigendom van de auteur, mits uitzondering van enkele waarvan wij dan uiteraard de herkomst van vermelden.

          We begeven ons naar de Begijnenstraat, waar zich de

CELGEVANGENIS bevindt.   

                              
   Wist U dat ... ?

- deze gedenkplaat een hulde brengt aan de gefusilleerden en politieke gevangenen uit de oorlogen 1914-1918 en 1940-1945, die in de gevangenis opgesloten waren.

          We verlaten de Begijnenstraat via de Sint-Rochusstraat richting Schermersstraat en nemen daar de eerste straat links, nl. het Mechelseplein, waar zich de Sint-Joriskerk bevindt.  In de kerk vonden wij de gedenkplaat voor

JAN SWERTS    Deze foto is wel onduidelijk wegens het flitsen,maar toch herkenbaar.

Wist U dat ... ?

- Jan Swerts een Belgisch schilder was die geboren werd te Antwerpen, op 25.12.1820 en gestorven is te Mariënbad op 11.8.1879)

- hij een student was van Nicaise De keyser die zich verdienstelijk maakte voor de monumentale kunst van België door de Belgische overheid er toe te brengen in 1859 een tentoonstelling van kartons van Duitse meesters in Brussel en Antwerpen te organiseren.

- hij samen met Godfried Guffens omvangrijke muurschilderingen met een religieuze en historische inhoud maakte, die aansluiten by de richting van de nieuwe Duitse classicisten. - er een werk  van hem te zien is in de Sint-Joriskerk te Antwerpen waar zij aan werkten van 1859 tot 1871

- hij vanaf 1874 directeur was van de Academie voor Schone Kunsten in Praag.

          Na het verlaten van de kerk begeven we ons naar de Lange Gasthuisstraat waar rechts vooraan in de straat het

MARNIXHUIS is gelegen.   In de inkomhal hangen deze twee gedenkplaten

Wist U dat ... ?

- Filips Van Marnix verbleef ten huize "Marnix" in de Lange Gasthuisstraat.

- er een gedenkplaat "in Memoriam" in de gang van het Marnixhuis hangt . Bekijk de plaat maar goed, want in die tijd was "Alfons Van Camp" (Nvdr : zelde naam als deze van de auteur) reeds bekend onder het personeel van de Commissie van Openbare Onderstand.

          Naast het Sint-Elisabethziekenhuis en het Elzenveld ligt het

MAAGDENHUIS

Wist U dat ... ?

- deze gedenkplaat, in een glazen kast, in de gang van het Maagdenhuis staat, met de vermelding dat dit museum werd opgericht ten jare 1930 

          Gaan we nu verder richting Korte Gasthuisstraat dan bevindt zich aan het nr 23 van de Lange Gasthuisstraat de gedenkplaat voor          

MAYER VAN DEN BERGH  (1858 - 1901) In de hal de hieronder afgebeelde gedenkplaat

 Wist U dat ... ?

-  Fritz Mayer een verwoed verzamelaar was, van schilderijen, beeldhouwwerken, wandtapijten,   tekeningen, glasramen, enz...

- hij voor ieder werk hij een geschikte kamer vond in zijn museum  en hierdoor een uitzonderlijke collectie kreeg.

- hij in 1887 tot de adelstand verheven werd en de toelating verkreeg zijn naam te binden aan
 zijn moeder en van toen af  hij Fritz Mayer Van den Bergh heette.

- zijn al te vroege dood in 1901 voor zijn moeder, Henriette Van den Bergh, een enorme klap was en zij besloot zijn  verzameling voor het geslacht te vrijwaren.  

- zij hem altijd heeft gesteund en het museum liet bouwen (1901-1904) om het levenswerk van haar zoon te bewaren.

 Bron : - Ippa's museumgids van Julien Remoortere, dd. sept. 1987 

          Aan de overzijde van de straat aan het nr 23 .....         

           We wandelen nu tot aan de eerste straat links, nl de Oudaan met het

ADMINISTRATIEGEBOUW dat momenteel onderdak verschaft aan verschillende politiediensten, echter niet voor lang, want deze gaan allemaal richting Luchtbalkazerne.   Voor het gebouw staat de hieronder afgebeelde gedenksteen

Wist U dat ... ?  

- dit gebouw beter bekend is als de "Politietoren"

- dit Torengebouw 12 verdiepingen telt en ontworpen werd door de architect Braem.

- om de plannen te verwezenlijken de "Cité" uit 1880, van architect De Cluysenaer, en een modern bedrijfsgebouw uit 1941 van architect De Koninck onteigend en gesloopt moest worden.

- het tot 9 oktober 1958 duurde tot de eerste steen werd gelegd.

            In de hal van het gebouw de hieronder afgebeelde "in memoriam" gedenkplaat voor de gevallen slachtoffers van hun plicht

 Wist U dat ... ?

- deze gedenkplaat zich vroeger in de Bogaerdestraat te Antwerpen bevond, waar de toen onder gebrachte Politie Mobiele Brigade was gekazerneerd.

- door het in gebruik nemen van het gebouw aan de "Bijenkorf" de plaat een plaatsje kreeg onder de trap aan de liften.

          We verlaten de "Politietoren" langs de zijde van de Everdijstraat en aan het nr 13, aan de gevel van het huis "De Stad Duinkerke" ,de gedenkplaat  voor

Adriaan DE BROUWER en Pauwel du PONT
            

 Wist U dat ...?

- Adriaan De Brouwer, kunstschilder, geboren te Oudenaarde in 1605, (sommige   bronnen spreken van 1606) en overleden in 1638, samen met Pauwel du   Pont, gewoond zou hebben, wat eveneens door diezelfde bronnen in twijfel wordt getrokken.

- zij toch beiden hier hun gedenkplaat kregen.

-  Adriaan De Brouwer een onregelmatig leven leed en er maar wat op los leefde, wat blijkt uit zijn werken met onder andere marginalen, moordenaars, dronkelappen en dorpsidioten.  

- hij dan de schilder van de ellende der behoeftigen genoemd werd.

- hij in 1633 in de gevangenis belandde en door tussenkomst van P.P. Rubens  hij echter  in vrijheid gesteld.

- hij overleed in 1638.

Wist U dat ... ?

-  Pauwel du Pont, alias Pontius, geboren werd te Antwerpen 27.5.1603, en daarentegen een plaatsnijder was, die in 1641 het huis "De Stad Duinkerke", aan de Everdijstraat liet bouwen.

- hij er tot zijn dood, tot 16.1.1658, woonde.

- du Pont één der grootste plaatsnijders van zijn tijd was en zijn voorkeur ging naar portretten  en religieuze taferelen. 

Bron : - Antwerpse Gedenkplaten van Piet Schepens.

          We betreden één van ingangen van de "Bijenkorf", langs de zijde van de Everdijstraat en vinden langs de kant van de Korte Gasthuisstraat, weggedoken in een gang, de gedenkplaat voor

François Ferdinand Louis (LODE) CRAEYBECKX  Een plaats die hij volgens ons niet verdient

                      
Wist U dat ... ?

- Lode Craeybeckx geboren werd te Antwerpen op 24.11.1897 en  aldaar stierf op 25.7.1976.

- hij eenVlaams socialistisch politicus, volksvertegenwoordiger (1932-1968), burgemeester van Antwerpen (1947-1976), was.

- in de periode 1933-1937 burgemeester was van Deurne en in 1946 minister van Koloniën.

- zijn "flamingatisme" samen ging met zijn sociale bewogenheid en maatschappijvisie.

- hij tijdens wereldoorlog II duidelijk afstand deed van de collaboratie.

          We verlaten de "bijenkorf" langs de zijde van de Korte Gasthuisstraat en voor het wandel -en winkelcentrum staat het beeldje van

DEN DEUGNIET met onder het beeldje een gedenkplaat 

Wist U dat ... ?

- dit beeldje verwijst naar de lokale mentaliteit van de Antwerpenaar met het gezegde : "mé iel Antwaerpen, moar ni mé mij". 

- Luc Verlee  Den Deugniet maakte in opdracht van de stad Antwerpen in 1976.

- er een liedje bestaat, gemaakt door John Lundström, ° 6.10.1919 en + Merksem 25.7.1990, waarvan de tekst op het plaatje onder het beeldje luidt :

                                     à ventje in z'n blote ku

                                     't is famile van "Manneke Pis"

                                    ge kunt goe zien dat ne'n "Deugniet" is

                                       Refrein : ja, ja, ja ...

                                    Mensen bleft toch staon

                                    en komter mor is aon

                                    mor dooget met fatsoen

                                    dan moude "wenske" doen

                                    't is 't allerschoenste "gat"

                                    van hiel de koekestad

                                    ja hiel de waereld rond

                                   vind men gien schoener "kont"

                                      Refrein : ja, ja, ja ...

                                   Er staot geschreve onderaon

                                   "Met hiel de Stad, mor nie me mij"

                                   En die da nie goe verstaon

                                  zen nie van hier, geloofd me vrij

                                      Refrein : ja, ja, ja...

- dit beeldje gegoten werd bij Kunstgieterij Ferbuyt en gemouleerd werd in zand,een uniek procedé die nu nog bij Kunstgieterij De Clercq-Ginsberg wordt uitgevoerd.

          'Hedde on zen kont gekomen', ja ? dan gaan we verder langs de Huidevettersstraat rechts af naar de Komedieplaats, waar we het prachtig gebouw van de Koninklijke Nederlandse Schouwburg, nl. "Den Bourla" zien oprijzen.  Op de gevel, op de hoek, van de Orgelstraat werden de hieronder  afgebeelde gedenkplaten aangebracht i.v.m.

Pieter Bruno BOURLA

                       

 

                

 

Wist U dat ... ?

- 

Pieter Bruno BOURLA (° Parijs 19.12.1783 -  + Antwerpen, 31.12.1866) meer 

dan 40 jaar stadsbouwmeester was.

- h

ij o.a. de bouwer was van de KNS (Koninklijke Nederlandse Schouwburg), gelegen aan de 

  Komedieplaats.  Vroeger heette de KNS "Grand Theâtre Royal Français", en vanaf 1853

  werd de toen geheten "Schouwburgplaetse", Komedieplaats.

- i

n 1862 Bourla ontslag nam als stadsbouwmeester.  Hij is dan 79 jaar oud.

- h

ij overleed te Antwerpen op 31.12.1866, n

a begraven te zijn naast zijn kerk op het Sint-Lauretiuskerkhof werd hij wegens het 

verdwijnen van dit kerkhof ontgraven op 12.12.1929, en op 4.1.1930 overgebracht naar het

 erepark van het Schoonselhof.

- op 7.1.

1938 zijn bronzen gedenkplaat kreeg die te vinden is langs de zijde van de Orgelstraat.

- het, het werk is van J. De Braekeleer en dat deze gedenkplaat een afgietsel is van het bas-reliëf  in gebakken aarde dat op zijn graf staat.

- op 19.4.1991 het restauratiewerk van het Bourla-theater werd aangevat in aanwezigheid van   verschillende hoogwaardigheidsbekleders, zoals ministers, de gouverneur, burgemeester van  Antwerpen en Schepen.  De architecten waren De Winter & Van Hunsel.

            We gaan verder richting Leopoldplaats, maar gaan even naar links, de Arenbergstraat in waar aan het nr 17 de gedenkplaat voor

Jan BRUEGHEL de oude met de volgende tekst te zien is, nl. "in dit huis stierf / 1568 / Jan Brueghel / 16.25 / kunstschilder / 1568 - 1625 "

 Wist U dat ... ?

- hij geboren werd te Brussel in 1568 en gestorven te Antwerpen op 13 januari 1625, op 57jarige ouderdom tengevolge van cholera.

- hij stierf in het huis gelegen aan de Arenbergstraat nr 17, waar tevens zijn gedenkplaat is  aangebracht.

- Jan Brueghel  een Brabantse kunstschilder was uit de barokperiode en zoon van : - Pieter Brueghel de Oude en  vader van Jan Brueghel de Jonge.

- hij ook de fluwelen of bloemenbreughel werd genoemd.

- in 1589 hij naar Italië trok , waar hij in Napels, Rome en Milaan werkzaam was.

- in 1596 hij naar Antwerpen kwam waar hij tot zijn dood verbleef.

-  Jan Brueghel de oude één van de meest gezochte schilders was naast Pieter Paulus Rubens
en  benoemd werd tot hofschilder van aartshertog Albrecht van Oostenrijk en de infante Isabelle   van Spanje.

          We gaan terug naar de Leopoldstraat waar tegenover de Henri Van Heurckstraat de

KRUIDTUIN of in het Antwerps "Den Bottanieke nof"

Wist U dat ... ?

- dit blauw-wit bord van beschermd monument zich bevindt aan de ingang van de Kruidtuin.

- de huidige inkompoort  in 1826 ontworpen werd door architect Pierre Bourla en gerangschikt werd als landschap in 1950. 

         Hier eindigt het deel 3, zodat we ons kunnen klaarmaken om het deel 4 op papier te zetten, waar we zullen beginnen aan het Postkantoor op de Groenplaats om zo verder te gaan richting Grote Markt en omgeving.

         Veel kijk -en leesplezier

                                                         -o-o-o-O-o-o-o-