.

Flamingo's

Ze zijn er bijna niet
zoals heel slanke vrouwen
na heel licht verdriet.
Met hun poten als met een dun pincet
pikken ze preuts hun tenen
uit het water op, o, ze
zijn zo roze
als de gedachten van een maniërist.
Ze zijn vraagtekens achter al ons weten
en zo fraai dat we even
niet meer om een antwoord geven.

.

.


















.

Mest

Bron van voedingsstoffen voor planten

 Planten hebben mest nodig om te groeien. Schimmels en bacteriën zetten uitwerpselen en plantenresten om in voedingsstoffen. Een plant haalt met de wortel voedingsstoffen uit de grond.

Al sinds ‘het jaar nul’ weten mensen dat mest goed is voor planten. Boeren verzamelden poep en plas van dieren en plantenresten. Ze gooiden dit op het land waar ze gewassen gingen verbouwen. Dat mest de groei van planten bevordert was wel duidelijk. Men wist alleen niet waarom en welke stoffen dan zo belangrijk zijn.

Al sinds ‘het jaar nul’ weten mensen dat mest goed is voor planten. Boeren verzamelden poep en plas van dieren en plantenresten. Ze gooiden dit op het land waar ze gewassen gingen verbouwen. Dat mest de groei van planten bevordert was wel duidelijk. Men wist alleen niet waarom en welke stoffen dan zo belangrijk zijn.

Mineralen

De Duitse wetenschapper Justus von Liebig vroeg zich dit ook af en onderzocht het rond 1845 in een laboratorium. Hij deed allerlei experimenten en ontdekte dat met name de mineralen stikstof, fosfor en kalium belangrijk zijn. Maar planten hebben ook ijzer, zink en koper nodig. Hij ontdekte dat het belangrijk is dat planten niet te weinig, maar ook niet te veel van deze mineralen moeten krijgen. Von Liebig maakte de mineralen en metalen in een laboratorium na.

Kunstmest

 Mest die door mensen gemaakt is, wordt kunstmest genoemd. Er zijn korrels en er is vloeibare kunstmest. Op de verpakking kun je lezen hoeveel stoffen zoals stikstof, fosfor, kalium, ijzer, zink en koper er in zitten. Mest die rechtstreeks afkomstig is van dieren en dode planten wordt ook wel organische mest genoemd. Voorbeelden zijn: stalmest, gier en tuincompost.

Voordelen van kunstmest

Een voordeel van kunstmest is dat de fabrikant kan precies aangeven hoeveel stikstof (N), fosfor (P), kalium (K) en andere mineralen en metalen de mest bevat. De boer kan de planten precies de juiste hoeveelheid geven.

Nadelen van kunstmest

 Een nadeel van kunstmest is dat het gemakkelijk in water oplost waardoor het weg kan spoelen. De mineralen komen dan via het grondwater in sloten en rivieren, in plaats van bij de planten. De gewassen hebben er dan niets aan, maar door overbemesting gaan algen in de sloten sneller groeien. Het water wordt troebel. Waterplanten, die licht nodig hebben, sterven. Tijdens de vertering van deze dode planten wordt vrijwel alle zuurstof uit het water verbruikt. Hierdoor sterven veel vissen. Dit proces wordt eutrofiëring genoemd.

Voordelen van organische mest

Een voordeel van stalmest en compost is dat de mineralen geleidelijk vrijkomen, en dat de mest minder snel uitspoelt. Het is daardoor langer voor planten beschikbaar.

Nadelen van organische mest

Een nadeel van organische mest is dat er meer van nodig is dan van kunstmest. En omdat de hoeveelheid N, P, K en andere mineralen niet bekend is, kunnen planten te veel of te weinig voedingsstoffen krijgen. Een nadeel van gier (vloeibare organische mest) is dat het veel ammoniak (NH3) bevat. Dit is een stikstofverbinding die gemakkelijk verdampt. Het kan zure regen veroorzaken.

Alternatieven

 Sommige boeren gebruiken geen kunstmest. Zij vinden kunstmest slecht voor het milieu. Dat komt omdat alle stoffen uit de kunstmest die planten niet opnemen, in het grondwater terecht komen. Ecologische boeren gebruiken organische mestsoorten die zover gecomposteerd zijn dat ze goed en geleidelijk opgenomen kunnen worden. Dit is bijvoorbeeld een mengsel van stalmest en plantenresten dat op een composthoop voorverteerd is. Op deze manier is de mest milieuvriendelijker. Nadeel is wel dat een boer niet heel nauwkeurig kan bepalen welke stoffen de planten krijgen. En dat kunnen boeren die kunstmest gebruiken weer wel.

.

Economische grootmacht China

Haalt China het westen in?

Er gaat bijna geen dag voorbij zonder dat er in de krant een artikel staat over de Chinese economie. Met een economische groei van meer dan 9% per jaar is China hard op weg om een economische grootmacht te worden.

China werd in 1949 een centraal geleide economie onder leiding van Mao tse Tung. Een ander woord voor centraal geleide economie is planeconomie. In de eerste regeringsperiode van Mao 1949-1957 werd de centraal geleide economie ingevoerd.

Vijfjarenplannen
Mao baseerde zijn idee op de ontwikkelingen, die hadden plaatsgevonden in Rusland. Vijfjarenplannen werden ingevoerd, die waren gericht op de zware industrie. In 1958 begon de tweede fase. Toen werd de agrarische sector aangepakt. Dit project wordt de 'Grote Sprong Voorwaarts' genoemd. Mensen moesten voortaan leven in communes, die geheel zelfvoorzienend waren op allerlei terreinen. Dit project mislukte geheel. In plaats van meer productie werd er minder geproduceerd.

Van plan- naar vrijemarkteconomie
Toen het ombouwen van een planeconomie naar een vrijemarkteconomie begon, ging dit niet zonder problemen. De vrije markt werd hersteld en privé-bezit was weer toegestaan. Buitenlandse investeringen werden toegestaan en er werd gewerkt aan 'Speciale Economische Zones': vrijhandelszones. In China is door het ombouwen van een planeconomie naar een westerse economie een enorme kloof ontstaan tussen de steden en het platteland.

Concurrentiepositie
De geschiedenis tussen Nederland en China gaat al heel lang terug. Misschien mede daardoor hebben grote Nederlandse ondernemingen al vestigingen in China. China heeft een relatief gunstige concurrentiepositie. Dit is het gevolg van:

·         China heeft een enorm arsenaal aan goedkope arbeidskrachten.

·         China is een kei in het kopiëren van ideeën en producten.

·         China heeft een goedkope munt.

·         China heeft een enorme interne afzetmarkt.

Nadelen
Naast een aantal voordelen heeft China ook een aantal nadelen.

·         China heeft geen democratie.

·         Er wordt roofbouw gepleegd op het ecologische systeem van China.

·         China is corrupt.

·         Het omvormen van de staatssector verloopt moeizaam.

·         China heeft een zwakke infrastructuur.

·         China heeft moeite met het ontwikkelen van eigen producten van een hoge kwaliteit.

.

Er zijn plekken
waar ik zonder glimlach
niet meer langs kan.
Ooit is daar een grap
verteld, een kus geroofd,
iets voor het eerst gedacht.
Ter hoogte van mijn oor,
bijvoorbeeld,
heb jij me op een nacht
beloofd dat eeuwigheid
een leugen is, maar dat het
daarom tussen ons niet
minder lang gaat duren.
Meer woorden waren er
niet nodig – een mond
spreekt van zichzelf al mooi
en huid heeft een geheugen.
Jij blijft mijn hals, mijn navel,
mijn holte van mijn knie
voor altijd bij.
Zonder glimlach kan ik
aan geen plek voorbij.

.

.

Leden van de jury, vandaag staan de vrouwen terecht.

Hun schaamteloos spel heeft lang genoeg geduurd. Zij belazeren ons. Zij willen ons namelijk laten geloven dat zij niets van computers snappen. Zij faken, heren van de jury! In werkelijkheid zijn vrouwen genieën. En ik zal het bewijzen!

Bewijsstuk één: De wasmachine. Die gaat niet vanzelf. O nee. Je moet dat ding programmeren. Zomaar een draai aan de knop geven, zoals wij mannen doen, leidt tot catastrofes. Gekrompen onderbroeken. Uitgerafelde sokken. Donker witgoed. Ik was alles op programma twee. Andere mannen geven de voorkeur aan drie. Kleur of geen kleur. Wol of geen wol. Kortom: voor mannen is wassen een gokspel. Wie kan er immers die twaalf programma's uit elkaar houden? Wie weet welk poeder in welk van die drie bakjes moet komen? Wij niet, heren van de jury. En waarom niet? Omdat wij maar gewone mensen zijn en geen vrouwen. En toch beweren zij dat zij niets van computers snappen. Fraude, zeg ik u!

Bewijsstuk twee: de broodmachine. Als ik een brood bak, dan komt het eruit als een fossiel. Te weinig water of bloem, er gaat altijd wel iets mis. Moet je de broden van mijn buurvrouw zien. Flink gerezen, glanzende kanjers van bollen, heren! Om je vingers bij af te likken. En die geur! Om wild van te worden. Maar ze weet het! Ze weet het! Het kreng laat altijd haar deur openstaan zodat ik naar haar bollen kan gluren. En als ik mezelf niet langer in de hand heb en op haar heerlijkheden wil aanvallen, dan sluit ze de deur! Heren van de jury, de andere sekse speelt een vals spel met ons!

Bewijsstuk drie: de droogkast. Iets te enthousiast aan de knop draaien en er komen kleertjes voor minimensjes uit. Alleen bij mannen. Vindt u dat niet vreemd?

Bewijsstuk vier: de microwave. Een handleiding zo dik als een telefoonboek. Zij pluggen het ding in en gaan ermee aan de slag.

Bewijsstuk vijf: De mixer. Drie standen, twintig hulpstukken. Hebt u al eens geprobeerd om op stand drie tomatensoep te mixen? Geen probleem als je een vrouw bent. Maar mijn keuken, leden van de jury, ziet er nu uit als een tafereel uit een Quentin Tarantino- film. Het zal mij niet meer gebeuren! Met een druppeltje krachtlijm heb ik stand drie, die toch nergens goed voor is, voor eeuwig geblokkeerd!

Leden van de jury, op grond van de u voorgelegde bewijzen moet u wel besluiten dat de verdachten schuldig zijn. Niks van computers snappen? Ammehoela! Dan geloof ik nog liever dat Pavarotti de hoge do niet haalt. Ik laat het aan u over om een oordeel te vellen. Wees streng maar rechtvaardig. Wij, de openbare aanklager, eisen genoegdoening voor de geleden schade aan onze ego's en onze onderbroeken. Ik heb gezegd. Laat het recht nu zegevieren!

PS.Met toelating van de auteur als zijn naam vermeld is.

©Jules Grandgagnage

.

Een schip vol tranen

mijn lief ik vaar een schip vol tranen
een schip vol tranen naar je toe
ik had wat anders willen brengen
vertel me wat je wilt en hoe

ik je geweven innigheid kan geven
of vreugde in een doosje van karton
of flesjes zonlicht van de eerste morgen
of alle bergen die je ooit beklom

dat alles in een sloep van goede tijden
ze vaart wel mee maar is nog onder zeil

maar voor ik al die schatten kan bevrijden
moet eerst dit vaartuig schipbreuk lijden

vooruit sirene blaas de stormwind aan
als ik bij jou ben durf ik wel vergaan

Chawwa Wijnberg

.

.

Het ontstaan van rapteksten

Hiphopuitingen uit achterstandswijken

Brainpower

Hiphop is ontstaan aan het eind van de jaren zeventig onder kansloze, meestal zwarte jongeren in de Amerikaanse steden, die via muziek (rap), beweging (breakdance) en graphics (graffiti, tags) een vorm van expressie zochten. Jongeren verenigden zich in een posse om alle ellende beter aan te kunnen.

Omdat ze geen geld voor instrumenten hadden, maakten ze gebruik van ghettoblasters of human beatbox. De gewelddadige omgeving waarin de jongeren opgroeiden werd de inspiratiebron voor de teksten, die in rapvorm werden gebracht.

Statussymbool

Hiphop groeide uit tot een belangrijke muziekstroming. De Amerikaanse hiphoppers zijn nog steeds jongeren, die geboren zijn in arme wijken. Het is zelfs een statussymbool geworden: een rapper die niet weet wat armoede is, is geen echte rapper. Ook geweld geldt als statussymbool: rappen over het feit dat je gevaarlijk bent en wapens hebt is normaal.

Misstanden

In een hiphoptekst worden vaak maatschappelijke misstanden aan de orde gesteld. Een ander opvallend kenmerk van de rap is 'bragging and boasting': vertellen hoe stoer je bent en waarom je beter bent dan andere rappers. Vooral bij freestylebattles ontaardt een rap vaak in een woordenstrijd. Freestylen is het improviseren van een rap.

Nederhop

Onder invloed van de muziekzender MTV ontstond een Nederlandse hiphopcultuur, de Nederhop. Omdat in Nederland geen ghetto's bestaan, is de inhoud van de Nederhopraps anders dan die van de Amerikaanse rap. Nederhop is de laatste jaren onder invloed van Ordorp Posse tot een volwassen muzieksoort uitgegroeid. Osdorp Posse was fel tegen commercie, maar de nieuwe acts, zoals Brainpower en Def Rhymz, zijn commerciële artiesten. De Rotterdammer Def Rhymz heeft extravagante, soms geile en soms grappige raps, die doorspekt zijn met Surinaamse straattaal. Brainpower laat horen dat rap ook kan zonder de gebruikelijke machotaal, en dat je in een rap ook op een mooie manier je gevoelens kunt verwoorden.

Tekst

Def P (rapper Osdorp Posse) legt uit waarom tekst zo belangrijk is bij Hiphop: "Hiphop is bij uitstek een medium om te reflecteren op wat er om je heen aan de hand is. Een rapper kan in een nummer veel meer tekst kwijt dan een liedjesschrijver. Een gemiddelde song is een half A4-tje, een rap al gauw drie. In essentie is dat de functie van hiphop: zeggen wat je ervan vindt."

In de huisje-tuintje-toeterlaan