Elk product
begint met een ontwerp. En zelfs voordat er een ontwerp is, moet de bedenker
nadenken over dingen als behoefte, functies en eisen. Door van te voren goed na
te denken over een nieuw product zorg je ervoor dat een ontwerp beter wordt.
De volgende 7
stappen zorgen ervoor dat je ontwerp meer kans van slagen heeft. Je kunt voor
verschillende dingen een ontwerp maken. Voor bijvoorbeeld een poster, een nieuw
spel of een logo.
1: behoefte nagaan
Misschien vind
jij dat je een goed idee hebt, maar vinden anderen dat ook? Lijkt het anderen
een handig product of is het een oplossing ergens voor? Als je een nieuw
ontwerp hebt, is het handig om van te voren na te gaan of er wel behoefte aan
het dit product is. Kunnen mensen er iets mee, vinden ze het leuk, gaan ze het
gebruiken/kopen?
2: functie benoemen (wat moet het
product doen?)
Om ervoor te
zorgen dat je product goed wordt, bepaal je van te voren waar het product voor
is. Wat ga je ontwerpen? Wat moet je nieuwe product allemaal kunnen? Nieuwe
telefoons bijvoorbeeld kunnen naast bellen ook foto's maken.
3: programma van eisen opstellen (waar
moet het product aan voldoen?)
Dit hangt
natuurlijk sterk samen met het vorige punt: denk na hoe de behoefte in het
nieuwe product verwerkt kunnen worden. Denk bijvoorbeeld aan de prijs, grootte,
stevigheid. Je eisen moet je kunnen controleren.
4: oplossingen bedenken
Er zijn altijd
wel obstakels in je ontwerp. De telefoon moet bijvoorbeeld klein zijn om overal
mee naartoe te nemen, maar wel groot genoeg om alle functies te herbergen. En
de verhouding tussen prijs en kwaliteit moet goed zijn, anders koopt niemand je
product. Oplossingen moeten aan de functies en eisen voldoen.
5 product ontwerpen
Dan is het zo
ver! Je weet nu precies waar je idee aan moet voldoen. Je bedenkt een aantal
oplossingen en kiest de beste uit. Dan kun aan de slag. Maak een schets op
papier of op de computer. Er is altijd meer dan 1 goede oplossing, kies de
beste uit of maak verschillende ontwerpvoorstellen.
6 prototype maken (product testen)
Nu je ontwerp
hebt, kun je ook echt je product maken. Een eerste versie van je ontwerp heet
een prototype. Bij deze eerste versie kun je nog makkelijk verbeteringen maken.
Laat andere mensen je prototype zien en vraag om verbetertips.
7 productie
Als je eenmaal
verbeteringen hebt aangebracht aan je prototype kun je het uiteindelijke
product gaan maken! Denk ook goed na hoeveel dat allemaal gaat kosten en hoe je
het in de markt gaat zetten
Iconen vind je niet alleen op de desktop van
je computer, maar ook in het geloof. Iconen zijn afbeeldingen die het
(Christelijk) geloof op aarde verbeelden. Iconen maken het geloof tastbaar, ze
maken het mogelijk om de heilige of heilige afbeelding aan te raken of te
kussen. Iconen spelen nog steeds een grote rol in Christelijke orthodoxe
religies.
Het ontstaan van iconen
Tot ongeveer 300 na Christus was het christelijke geloof binnen het gebied waar
het ontstond - het Romeinse rijk - een verboden religie. De eerste christenen
beleefden hun geloof in het geheim. De vroegchristelijke kunst beperkte zich
tot een eenvoudige beeldaal met symbolen als het anker, de vis of het kruis.
Toen in 313 na Christus het christendom staatsgodsdienst werd, kon de
christelijke kunst zich verder ontwikkelen. Omdat de meeste christenen niet
konden lezen of schrijven werden beeldverhalen gemaakt: afbeeldingen waarmee de
verhalen uit de bijbel konden worden overgedragen. Vaak werden portretten
gemaakt van heiligen, die rijkelijk werden versierd. Het icoon was ontstaan.
Beeldenstorm
Beeldenstorm
Vanaf 650 na Christus ontstond een ingrijpend conflict in de
christelijke kerk over de vraag of het afbeelden van bijbelse personen wel wat
toegestaan. Tijdens de beeldenstorm van 1566 zijn veel iconen vernietigd door
gelovigen die vonden dat het volgens de bijbel verboden was afbeeldingen te
maken en aanbidden. Niet alleen iconen werden vernietigd, ook beelden en
frescos (muurschilderingen) moesten er aan geloven. Zelfs afbeeldingen uit
boeken werden vernietigd.
Niet
gewoon een schilderij
Iconen worden nog steeds gemaakt in de orthodoxe kerken. Het zijn niet
zomaar schilderijtjes, het maken van een icoon wordt als een religieuze
handeling beschouwd (net als bidden). De kunstenaar is tijdens het vervaardigen
van het icoon een verlengstuk van God. Om deze reden wordt in de meeste
tradities het icoon niet gesigneerd, het is immers God die het werk gecreëerd
heeft.
Moderne
iconen
Ook buiten het orthodoxe christendom worden afbeeldingen gemaakt die als
functie hebben de afgebeelde persoon te vereren. De beroemde afbeelding van Che
Guevara die je op miljoenen T-shirts geprint is, kan beschouwd worden als een
(niet-christelijk) icoon. En het schilderij dat Andy Warhol maakte van Marilyn
Monroe doet ook sterk aan een icoon denken
Hevig verliefden en gestrenge hooggeleerden
beminnen allen in hun rijpe tijd de kat,
de trots des huizes, krachtig, zacht, en net als zij
bij voorkeur binnen zittend, en op warme plekjes.
Als vrienden van de wellust en de wetenschap
verlangen ze naar stilte en schrikwekkend duister.
Erebus had ze graag als lijkkoetspaard gezien,
maar fierheid liet zich niet door dienstbaarheid vervangen.
Nadenkend nemen zij nobele poses aan
van grote sfinxen die, diep in de eenzaamheid
en dromend zonder eind in slaap lijken te vallen.
Hun flank is vruchtbaar en vervuld van tovervonken,
zwak pinkelen er gouden, flinterdunne puntjes
in hun mystieke oogbol, als een fijn soort zand.
Hoe is het ontstaan en welke
ontwikkeling maakte het door?
Rond 1600 bestudeerden wetenschappers in Florence de muziek van de
Griekse tragedies uit de klassieke tijd. Ze kwamen tot de conclusie dat die
muziek monodisch geweest moest zijn; de melodie werd door een solostem gezongen
met een bescheiden instrumentale begeleiding.
Zo kwam de expressieve lading van de tekst zonder te veel versluiering
door muziek tot uiting. De studie van het Griekse drama leidde tot de vernieuwende
muziekvorm van 'zingend spreken': het recitatief. Het bestaan van de opera was
een feit.
Claudio Monteverdi
De eerste componist die een complete tekst op muziek zette was de Italiaan Claudio
Monteverdi. Zijn opera Orpheo werd in 1600 aan het hof van de hertog Conzaga.
Om een levendig geheel van dit zangstuk te maken, bracht Monteverdi variaties
aan in de zangpartijen. Hij bracht een scheiding aan tussen solozang, de
laterale aria en het ritme door de behoefte aan expansie van de zanger bepaald
wordt; verhalend gedeelte in een opera e.d., voorgedragen met de toonval en het
ritme van de gesproken rede, recitatief.
Stijlen
Als de opera zich over heel West-Europa verspreidt, ontwikkelen zich
verschillende nationale stijlen. De opera seria in Italië is een ernstige opera
met tragische, op mythologie geïnspireerde verhalen. Als tegenhanger
ontwikkelde zich de opera buffa, waarin gewone mensen in komische, alledaagse
situaties worden weergegeven. Beide typen opera's werden geheel gezongen met
een afwisseling tussen recitatieven en aria's.
In Frankrijk kwam de tragedie lyrique met statige dans en muziek tot
ontwikkeling. De opera comique is juist luchtig van karakter, omdat er
gesproken dialogen in plaats van recitatieven worden gebruikt. De opera
Benedict en Beatrice van Berlioz is een voorbeeld van een opera comique.
Toegankelijk
Vanaf 1637 kunnen ook gewone burgers tegen betaling van een toegangskaartje een
operavoorstelling bijwonen. De zangkunst steeg al snel naar een hoog peil en de
aria's werden steeds belangrijker. Iedere zanger kreeg de kans zijn kunsten te
tonen en het publiek eiste dat de beste zangers een aantal keren te horen
waren. Componisten verwerkten daarom tientallen aria's in hun opera's. Een aria
bestond uit enkele regels die werden herhaald.
Drama
De verhaallijn werd steeds minder belangrijk en vormde vaak niet meer dan een
verbinding tussen de aria's. Deze vorm komt terug in opera's van beroemde
componisten uit de 18e eeuw, zoals Mozart. In de 19e eeuw brengen Verdi en
Puccini het drama terug in de opera zonder het belang van de zang te
verloochenen.
Populariteit
In de tijd dat de opera populaire muziek was, gedroegen de bezoekers zich niet
anders dan de bezoekers van de popconcerten nu. Er werd gegeten en gedronken
tijdens de voorstelling. Er werd gejoeld, gefloten, gejuicht. Als het echt mis
was, werden de zangers bekogeld met de meegebrachte etenswaren. In de 20e eeuw
verdwijnt de belangstelling van het grote publiek, maar er worden nog altijd
nieuwe opera's gemaakt. Veel grote operaproducties kunnen nu alleen met
subsidie worden uitgevoerd.
Libretto
De basis van elke opera is het libretto, de tekst van het gezongen verhaal. Het
ritme van die tekst bepaalt in hoge mate de muziek. Daarom is het moeilijk om
operateksten te vertalen. De relatie tussen tekst en muziek kan in zo'n
vertaalslag verloren gaan. Om ervoor te zorgen dat de bezoekers het verhaal
toch kunnen volgen, maakt de opera veel gebruik van boventitels; op een vlak
boven het toneel wordt de vertaling geprojecteerd.
je hebt me alleen gelaten
maar ik heb het je al vergeven
want ik weet dat je nog ergens bent
vannacht nog, toen ik door de stad
dwaalde, zag ik je silhouet in het glas
van een badkamer
en gisteren hoorde ik je in het bos lachen
zie je, ik weet dat je er nog bent
laatst reed je me voorbij met vier
andere mensen in een oude auto
en ofschoon jij de enige was die
niet omkeek, wist ik toch dat jij
de enige was die mij herkende de enige
die zonder mij niet kan leven
en ik heb geglimlacht
ik was zeker dat je me niet verlaten zou
morgen misschien zul je terugkomen
of anders overmorgen of wie weet wel nooit
Mensen zijn altijd gefascineerd door fantastische werelden. Tot voor
kort had de lezer, luisteraar of kijker een passieve rol; het verloop van het
verhaal is immers door de maker vooraf bepaald. Nieuwe media bieden ongekende
mogelijkheden voor interactie.
Een spelcomputer is een computer zonder toetsenbord. Meestal wordt de
spelcomputer, ook wel console genoemd, aangesloten op een televisiescherm. Het
spel wordt gespeeld via controllers, die de speler met de hand bedient.
Gangbare spelcomputers zijn de zogenaamde next-generation consoles zoals de
X-Box 360, Playstation3 en de Nintendo Wii. Naast de spelcomputer biedt ook de
gewone pc spelmogelijkheden via internet of spellen op cd-roms.
Tennis for Two
1958: Tennis for two
Het is het nauwelijks voor te stellen dat de eerste simpele spellen een
revolutionaire ontwikkeling zouden ontketenen. Het eerste spel Tennis for Two
is in 1958 uitgevonden in een laboratorium die de spelmogelijkheid bood op open
dagen van een kerncentrale. Evenals Space War uit 1962 waren deze spellen
gekoppeld aan dure universiteitscomputers met een enorme omvang.
Odyssey
Magnavox Odyssey
De eerste game die voor een breed consumentenpubliek beschikbaar kwam,
was Magnavox Odyssey in 1972. Dit spel was eigenlijk een videogame en geen
computergame, want er zat in de Odyssey geen enkele chip. Het hoofdbestanddeel
werd gevormd door veertig transistors die ervoor zorgden dat op het
televisiescherm punten en streepjes te zien waren, bijvoorbeeld in de vorm van
een bal en twee rackets. In de standaardversie waren twaalf verschillende
spellen te spelen, zoals hockey, voetbal en roulette. En omdat de Odyssey zelf
geen kleuren kon genereren, moest voor elk spel een apart transparant kleurenfolie
op het televisiescherm worden bevestigd. Zo ontstond bijvoorbeeld een
tennisveld of een roulettetafel.
Pong
Pong
In dezelfde tijd werd Pong ontwikkeld. Dat was een tennisspel met een
verbluffend eenvoudige instructie: Avoid missing ball for high score. Pong is
als automatenversie het grootste succes in de speelautomatenindustrie, waar
eerst alleen mechanische spellen en flipperkasten te vinden waren.
Snel daarna begon de producent Atari met een thuisversie van Pong. Het
prototype zat nog vol met honderden draden. Het plan was om alle elektronische
componenten van de automatenversie onder te brengen in één chip. Deze chip werd
de meest geavanceerde die tot dan toe in een consumentenartikel was gebruikt.
Pong bleek dé hit tijdens de kerstverkoop van 1975. Op diverse plaatsen moesten
mensen een paar uur in de rij staan, niet om Pong direct te kunnen kopen, maar
om een bestelling te mogen plaatsen.
Commodore 64
Commodore 64
De Commodore 64 werd één van de meest verkochte computers van de jaren
80 van de vorige eeuw; van de 20 miljoen die er verkocht zijn werd het grootste
deel voor spelletjes gebruikt. In 1985 kwam de Nintendo console op de markt met
het nog steeds bekende spel Super Mario Bros. In 1989 werden twee handhelds
(kleine gamecomputers om in de hand te spelen) uitgebracht, de succesvolle
Gameboy en de grotere Atari Lynx. De Lynx beschikte als enige over een
kleurenscherm. In 1990 kwam de 16-bit Super Nintendo met nog mooiere
spelletjes. In 1995 bracht Sony de 32-bit Playstation uit, inmiddels opgevolgd
door Playstation 2 en de Playstation Portable.
Mogelijkheden
Playstation Portable
Ontwerpers en vormgevers van computergames krijgen door de steeds
snellere processors en videokaarten steeds meer mogelijkheden, met als gevolg
steeds levensechtere spellen. Door het realisme in vormgeving geven de spellen
meer en meer de spelers het idee echt iets mee te maken. Dit gegeven wordt
inmiddels ook buiten de amusementsindustrie herkend en benut. Zo worden
patiënten met een ernstige fobie, zoals hoogtevrees, met virtuele beelden van
hun angstbeelden genezen.