|
xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />
Dementie wordt
onderschat omdat signalen niet herkend worden
Zoveel als zes
op tien mensen met Alzheimer of andere vormen van dementie zouden onontdekt
blijven. De reden? Twee op drie kent het verschil niet tussen signalen van
dementie en veroudering, blijkt uit een bevraging van het Britse ministerie van
Gezondheid.
In
Groot-Brittannië zijn er ongeveer een kwart miljoen mensen gediagnosticeerd met
dementie, terwijl dat er naar schatting 630.000 moeten zijn. Wordt de ziekte
overschat of zijn er echt zoveel mensen die 'onder de radar' blijven en wiens
vergeetachtigheid nooit gelinkt wordt met dementie?
Snelle diagnose
Simpel is het nooit: wanneer is de grens tussen dementie en gewone
vergeetachtigheid overschreden? Zeg je er iets van tegen het slachtoffer of
niet? Wat als ze het weigeren onder ogen te zien en een test boycotten?
Nochtans is snelheid wel belangrijk: hoe vroeger een diagnosis gesteld wordt,
hoe sneller met een behandeling kan gestart worden en hoe meer de signalen met
succes kunnen vertraagd worden.
Plannen terwijl het kan
"Bovendien laat het mensen toe te plannen voor de toekomst terwijl het nog
kan", legt Alistar Burns uit. "Dat verbetert de levenskwaliteit,
zowel van de dementerenden als van de familieleden." Ook zouden er dan
minder mensen opgenomen worden in het ziekenhuis.
"Mensen getuigen vaak dat ze schrik hadden voor de diagnose, maar een
diagnose betekent ook toegang tot steun, behandeling en informatie die ze
anders niet hadden gehad."
Hoe herken je dementie?
1) Geheugenproblemen
Nieuwe informatie (of het kortetermijngeheugen) wordt het eerst aangetast. Iets
dat net is gebeurd, wordt door dementerenden even snel weer vergeten. Dat geldt
ook voor antwoorden op een vraag die net is gesteld, waardoor ze vaak vragen
blijven herhalen of verhalen steeds opnieuw vertellen, soms in exact dezelfde
bewoordingen. Ook verjaardagen, belangrijke gebeurtenissen of beslissingen
worden vergeten; er worden spiekbriefjes gemaakt voor dingen die anders
onthouden werden.
2) Problemen met taal en spreken
Dementerenden verliezen de voeling met taal, waardoor ze moeten zoeken naar
alledaagse woorden en een gesprek niet meer kunnen volgen. Ze verliezen de
draad van het verhaal of zelfs de zin die ze aan het zeggen zijn. Praten wordt
ook minder vlot.
3) Tijd & plaats
Het gevoel voor tijd en plaats zakt weg. Minuten worden uren, uren worden
minuten, er wordt steeds vaker vergeten waarom ze naar een bepaalde plaats gaan
of hoe ze daar gekomen zijn. Ze verliezen de weg, lopen verloren en weten hun
adres niet meer.
4) Het dagdagelijkse leven
Dagelijkse taken worden moeilijk: koffie zetten, soep maken, de afwas doen. Net
als bij praten worden stappen vergeten en overgeslagen en komen ze vast te
zitten. Hobby's verwateren, financiën en papierwerk regelen wordt moeilijker.
Dingen worden op de verkeerde plaats gelegd (een sjaal in de oven, een soepkom
in de kast) en kunnen niet meer teruggevonden worden.
5) Verandering
Dementerenden lijken soms wel andere mensen voor de familieleden: plots
humeurwissels (woede, verdriet, angst of depressie), normale bezigheden worden
stopgezet, ze blijven weg van sociale activiteiten. Niet zelden omdat er
gesprekken gevoerd worden, die ze niet meer kunnen volgen.
6) Slapen
Er moet iets gedaan worden in de tijd die vroeger werd opgevuld met
activiteiten: slapen of urenlang tv kijken zijn dan vaan de opties. Volgens
sommigen duidt dit op faalangst: ze doen niets, en kunnen dus ook niets
verkeerd doen.
7) Vertrouwen en wantrouwen
Het beoordelingsvermogen verdwijnt. Familieleden worden gewantrouwd, vreemden
worden vertrouwd, er worden foute (en soms hele dure) kosten gemaakt of
boodschappen gedaan die niet nodig waren (terwijl de broodnodige dingen
vergeten worden).
8) Hygiëne
Sommige dementiepatiënten verwaarlozen zich, wassen zich of hun kleren niet,
kammen het haar niet of willen gewoonweg niet meer in bad.
9) Zicht
Lezen, afstand inschatten, contrasten zien is ook een signaal van dementie bij
sommige personen. Het gebeurt ook dat ze zichzelf niet herkennen als ze voor
een spiegel staan.
10) Onrust
Een algemeen gevoel van onrust kan ook op dementie duiden. De persoon wil iets
zoeken, iets weten, iets opruimen, iets doen. Hij of zij weet met zichzelf geen
blijf, misschien wel omdat ze vaag beseffen dat er iets aan de hand is waarop
ze de vinger niet kunnen leggen. Onrust en de neiging tot lopen, leidt ook vaak
tot slaapproblemen.
Herken je veel van deze signalen, raadpleeg je arts.
|
