spotprenten
De actualiteit met een knipoog
Een spotprent is een grappige tekening waarin bepaalde eigenschappen van een persoon of situatie worden uitvergroot, waardoor een herkenbaar beeld ontstaat. In feite is een spotprent een manier om commentaar te geven op een situatie of persoon, niet met woorden maar met een sterk beeld.
Spotprenten verschijnen vooral in kranten, en zijn dan vaak een reactie op de politiek. De meeste kranten en tijdschriften hebben een vaste tekenaar hiervoor. Deze tekenaar heeft een overtuiging die bij de krant past, waardoor lezers van de krant de identiteit van hun krant kunnen terugvinden in de spotprent. Want lezers lachen graag om een spotprent, maar dan moeten ze het wel eens zijn met de onderliggende boodschap.
Het ontstaan van de spotprent Waarschijnlijk bestaan er al spotprenten sinds mensen hun omgeving tekenen. Er bestaan vazen uit de Griekse oudheid waarop mensen karikaturaal (met overdrijving van bepaalde kenmerken) zijn afgebeeld. In de loop van de geschiedenis werd de spotprent gebruikt als verzet tegen de gevestigde orde of overheerser. Ten tijde van de tachtigjarige oorlog werden spotprenten gemaakt waarin de spot werd gedreven met de Spaanse machthebbers. En in de jaren zestig van de vorige eeuw waren spotprenten een veelgebruikt middel om taboes bespreekbaar te maken of aan te vallen.
Hoe ver mag een tekenaar gaan? Een spotprent kan grote opschudding veroorzaken, en gevolgen hebben voor de tekenaar. De Deense spotprenttekenaar Kurt Westergaard tekende in 2005 een serie spotprenten over de profeet Mohammed. Deze cartoons leidden na enige tijd tot grote opschudding in sommige Arabische landen, en Westergaard werd met de dood bedreigd. De situatie van Westergaard is niet uniek. In 1966 veroorzaakte tekenaar Bernard Willem Holtrop zo’n groot schandaal met een tekening van koningin Juliana dat hij werd vervolgd wegens majesteitsschennis. En vorig jaar werd de alleen onder pseudoniem bekende Gregorius Nekschot gearresteerd wegens een cartoon die hij in 2005 had gepubliceerd.
|