Omdat het toch te warm is om buiten iets te doen dan maar wat op mijn PC bezig geweest om voor het één en ander een verklaring te zoeken.
De afgelopen dagen zijn zonnestormen in de klasse X gesignaleerd. Dit zijn uitbarstingen die op de aarde voor het uitvallen van radioverbindingen en van elektriciteitscentrales kunnen zorgen. Ook satellieten kunnen hierdoor ontregeld worden. Dat heeft dan weer grote gevolgen voor bijvoorbeeld het communicatieverkeer vandaag de dag, waarbij we vaak op de werking van satellieten zijn aangewezen.
Het was omdat wij zendamateurs de voorbije dagen wisselende en slechte ontvangsten hadden , sommigen banden waren zelfs volledig gestoord, dat ik mij hierover wilde informeren.
Zonnestormen zijn niet levensbedreigend en direct merk je er ook niets van. Alléén als door het uitvallen van satellieten communicatiemiddelen niet meer werken, dan is dat natuurlijk merkbaar. Vandaar slechte zendcondities! En natuurlijk vergaat niet meteen de aarde noch raken mensen gewond of sterven.
Wat zijn zonnestormen of zonneuitbarstingen?
Ik probeer het als leek eenvoudig te verwoorden. Onze zon, een G-ster, is naar melkwegbegrippen een rustige, beschaafde ster met af en toe zonnevlammen . Een zonnevlam is een magnetische uitbarsting op de zon en ontstaat (denkt men) doordat magnetische velden zich in één klap ontwarren (de zon, een gasbol, draait niet overal even snel rond, wat de magnetische velden in de knoop legt.
Vaak, maar niet altijd, komt tegelijkertijd met een zonnevlam ook een CME (“coronal mass ejection“) voor. Bij een krachtige CME wordt een miljard ton van geladen deeltjes met snelheden van meer dan een miljoen kilometer per uur uitgestoten. Er ontstaat dan een enorme boog gloeiend plasma, die uiteindelijk met hoge snelheid wordt weggeslingerd als een reusachtige wolk geladen deeltjes. Als die wolk het aardse magneetveld raakt (gelukkig is dat meestal niet het geval), wordt dit samengedrukt en verandert het veld snel van sterkte, wat enorme elektrische spanningen oplevert, dus sterke elektrische stromen in stukken metaal: een geomagnetische storm. Het noorderlicht is dan zichtbaar tot vlak bij de evenaar.
De zon zendt voortdurend geladen deeltjes in de ruimte. De oorzaak zijn de veldlijnen van het magnetisch veld. Je moet het zien als een web dat hangt over de zon. Door de rotatie van de zon wordt het web verstoord. Het web breekt. De lijnen gaan dan veranderen in “loshangende” lussen. En op een gegeven moment schieten ze los in een wolk van die geladen deeltjes. Regelmatig bereikt een kleine verzameling deeltjes de aarde wat het noorderlicht veroorzaakt. Totaal niet schadelijk, dus, totdat er opeens een gigantische stroom ontsnapt aan de zon. Die stroom dendert door de ruimte en jammer genoeg koerst het weleens op ons af. Wat dan een fikse chaos oplevert bij zeer grote stormen. Gelukkig komen ze zelden voor.
Wat zijn de gevolgen van een zonnestorm?
Het leven van onze planeet zal zeker niet vernietigd worden. Wat al die apocalyptische sites ook beweren mogen. Immers, dit effect is al miljoenen jaren oud. Dus zie ik wat dat betreft het zeker niet somber in.
Ook onze hersenen werken op elektriciteit. De werking wordt sterk beïnvloed door de zonnestorm die ook de technologie verstoort. Sommige mensen ervaren dan sterke emoties. Er zou zelfs een toename van het aantal zelfmoorden zijn. Hersenen wekken zwakke elektromagnetische velden op. Dat is de oorzaak van onze verstoorde gemoedstoestand.
Heel anders wordt het met onze technologie. Er was ooit een gigantische storm in 1856. De gevolgen waren rampzalig. Twee dagen lang kon er niet meer gecommuniceerd via de telegraaf. Overal braken er rampen uit. En als extraatje was het noorderlicht te zien tot in Rome en zelfs in Hawaï! Als dat toen voor de komst van de elektronica al zo erg was, hoe problematisch zal dat dan nu zijn wanneer er nog eens een grote storm komt? De elektronische-magnetische stralen van de zon zullen alle communicatie vermoedelijk platleggen. Computers en televisie zullen verstoord worden. Satellieten kunnen geen informatie meer verzenden. En dat zijn nog maar een paar gevolgen.
Gelukkig is zo een storm tijdelijk. We zijn nu veel afhankelijker van elektriciteit dan anderhalve eeuw geleden. Als wereldwijd een massale beschadiging van elektrische apparatuur optreedt, komen we in één klap in de steentijd terecht, want vrijwel al onze technologie is direct of indirect van elektriciteit afhankelijk. Auto’s werken niet meer, treinen, fabrieken, telefoons, internet: alles komt stil te liggen. De fiets wordt het snelste vervoermiddel. Paradoxaal genoeg zullen technisch minder ontwikkelde landen het veel beter doen. Daar is nog negentiende-eeuwse techniek voorhanden om op terug te vallen.
Het is echter de vraag of deze catastrofale beschadigingen ook wereldwijd op zullen treden. Het elektriciteitsnet wordt steeds beter beschermd. Ook hebben overheidseisen nu de kwaliteit van elektronica sterk verbeterd. Er zullen een groot aantal apparaten uitvallen, maar over het algemeen zal de schade hiertoe beperkt blijven.
Ik heb overal gecheckt of die zonneuitbarstingen iets met de huide hitte te maken hebben maar nergens staat vermeld dat die maar enige invloed zouden hebben op ons klimaat .Dus het zal gewoon een hittegolf zijn die we nu meemaken en uit ervaring weten we dat dit niet lang blijft duren.. dus nog even bakken en braden en hopelijk is de zomer dan niet over maar kabbelt die rustig verder bij zo’n 25 gr
|