een Grieks bedverhaal

Dit is een verhaal waarvan ik zeer onder de indruk was toen ik het voor het eerst las, moest lezen.
Als jonge kalveren werden wij verondersteld dit verhaal au sérieux te nemen, want het was examenstof.
Het moment van herkenning, door het order ivm het bed,
vond ik toen héél slim gevonden van Penelope en het is me bijgebleven.
Het bed werd gebouwd door Odysseus en ik zou het daarom zíjn bed kunnen noemen.
Maar hij was twintig jaar van huis geweest.
Wie twintig jaar niet thuis komt, heeft zowat alle recht van spreken verloren, volgens mij.

Eerst had hij tien jaar meegedaan aan de Trojaanse Oorlog.
Toen tien jaar hem genoeg leek ontwierp hij het Paard van Troje, de oorlog werd gewonnen en was afgelopen.
Odysseus kon naar huis, naar vrouw en zoontje, Penelope en Telemachos.

Nu had hij toch wel tegenslag zeker!
Tijdens de oorlog had hij per abuus het oog van de zoon van de zeegod Poseidon uitgestoken.
Poseidon zwoer toen bij zichzelf dat Odysseus' reis naar huis nog plezant zou worden.
Daardoor heeft de terugreis van Troje naar Itakha nog eens tien jaar geduurd.
Troje ligt aan de westkust van Turkije, in het Noorden.
Itaka is een eiland voor de westkust van Griekenland.

Stel, als ik de zeegod tegen heb, dan ga ik niet over zee naar huis,
maar stillekes over land, slimme held zijnde.
Helaas.
Over land reizen was nog hachelijker dan over zee.
Misschien niet zozeer door vijandige goden, maar wel en zeer zeker door vijandige natuur.
Want al kiest men een reistraject door alle laaglanden,
uiteindelijk moet men het Pindos-gebergte over, door gevaarlijke bergpassen (als die toen al gekend waren)
in verraderlijke weersomstandigheden, met daarbij nog eens loslopende beren en wolven.
En waarschijnlijk ook nog berg-toverwezens met linke toverspreuken.
Kortom, over land reizen was  toen gevaarlijker dan over zee, Poseidon of niet.

Zo komt het dat Odysseus nog eens 10 jaar 
rondgedarteld heeft op de kusten van de Middellandse Zee.

Dit alles om te zeggen dat wie twintig jaar van huis blijft
de rechten op het eigen bed allang verspeeld heeft.
Hij had al 20 x 365 keer elders geslapen.
Daarom noem ik het bouwsel het bed van Penelope en niet het bed van Odysseus,
ook al was hij degene die het gebouwd had.
Want het bed was wel degelijk een bouwsel.

Na 20 jaar zonder van zich te laten horen, komt hij thuis op Ithaka,
slacht alle huwelijkssollicitanten af die al jaren op  het erf bij zijn 'weduwe' liggen te slempen
en vermits hij dan toch bezig was werden de dienstmeisjes die 'de vrijers waren ter wille geweest', opgehangen.
Ziezo.

Maar Penelope had hem nog altijd niet helemaal voor echt aanzien. Was hij de man die hij beweerde te zijn?
En nu komt de clou van de soap.
Ze zegt tegen zijn voedstermoeder, Eurykleia dat zij het bed, hét bed
moet gereed laten maken voor de nacht én dat het naar een andere plek moet verplaatst worden,
zodat er in de koelte kan geslapen worden.

Daarop ontsteekt Odysseus in een Homerische koleire :
dat bed kan niet verplaatst worden want het werd gebouwd op de stronk van een zeer oude olijfboom.
Dat heeft hij eigenhandig gedaan.
Daarrond heeft hij het slaapvertrek en de rest van de woonst opgetrokken.
Die stronk zit met al zijn wortels nog in de grond en draagt het bed, die boomstronk ís het bed.

heel oude olijfboom,  
mogelijk werd al eens een gelijkaardig exemplaar gebruikt voor de bouw van een bed ?

Een olijfboom heeft wortels die tot wel tien meter in het rond spreiden.
Kon iemand zo’n bed verplaatsen zonder het huis af te breken? Wie-o-wie had daarvoor de kennis en kunde?

Deze koleire overtuigde Penelope dat Odysseus degene was die hij beweerde te zijn.
Mooie, slimme zet van Penelope vind ik, zeggen dat haar/hun/het bed moest naar buiten gebracht worden.
En 'zo kwam alles toch weer goed'.

m  – HiH-11/2016, bijgewerkt - https://nl.wikipedia.org/wiki/Eurykleia , https://nl.wikipedia.org/wiki/Penelope#Mythologie ,
https://nl.wikipedia.org/wiki/Odysseus#Terugkeer_op_Ithaka , kaart Pindosgebergte : https://nl.wikipedia.org/wiki/Pindosgebergte