communicatie met weinig woorden

Op een dag moest ik aan boord in het magazijn van de droge voeding
inventaris maken of opkuisen, of beide, dat weet ik niet juist meer.
Ik stond daar wat te koekeloeren, want de vaatjes met kookolie waren 25L
en die hadden zo'n dun metalen handvatje dat pijn doet aan de gewrichtjes van de hand.
In de knokkels.
Met een werkhandschoen zou het niet lukken, daarvoor waren de handvatjes te klein.
Die vaatjes moesten verzet worden zodat ik kon kuisen in die hoek.
Want het vet op de vloer is voer voor kakkerlakken,
in die hoek moest ik dus kunnen schrobben.

Verder waren er de zakken met bloem en rijst. 25KG, stond daar in grote fiere letters.
Dat kan ik wel efkes heffen, 25 kg, maar niet zes of twaalf keer na mekaar.
En wat als ik met mijn gesleur een zak doe scheuren? Voorraad op de vloer …
Daar dierf ik niet aan denken.
De zakken stonden natuurlijk op gratings. Die gratings moesten óók opzij,
zodat ik daaronder de gemorste bloem en de gemorste rijst kon opkuisen.

Gratings zijn een soortement paletten in vochtbestendig hout. Ze moeten de voorraden van de vloer houden
en drooghouden in geval van condensatie en in geval van wateroverlast. Lekkage bvb.

'k Stond daar een beetje te koekeloeren. Tegen dat ik alles zou verzet hebben zou ik pompaf zijn.
En dan moest het poetsen nog beginnen. En daarna alles weer op zijn plaats krijgen …

Er kwam iemand de trap af. Het zijn daar beneden metalen trappen dus hoorde ik hem duidelijk komen.
't Was Gregory, iemand van de matrozen. Die komt een fleske tabasco halen, dacht ik.
Hij was zot van tabasco, ik dacht soms dat hij de fleskes leeg tutterde.

- You know where it is, zei ik.
- I stay ma'am, I am your strong arm. 
Het duurde een paar tellen eer ik snapte wat hij gezegd had :
ik ben uw sterke arm. Hij kwam geen tabasco halen, hij kwam helpen … 

Ik begreep niet goed waarom iemand van de matrozen na zijn uren
in het keukendepartement kwam helpen,
maar Gregory schoot in gang en al wat ik te doen had was volgen. 

- Move this? vroeg hij.
- Yes please, zei ik.  
Hij haalde een vod uit zijn achterzak, haalde ze door het handvatje van een vaatje kookolie
greep de vod vast en zette het vaatje met één hand drie stappen verder. 

Iemand van het deck departement heeft natuurlijk veel meer kijk op de zaak dan ik
wanneer het over hijsen en sleuren gaat. 
Gregory was maar even groot als ik, maar man zijnde -en dan ook nog matroos-
had hij natuurlijk meer spieren dan ik. En meer uithoudingsvermogen. 

En zo werkten we eerst de vloer langs de wanden af.
Gregory verplaatste de dingen rink aaneen, ik volgde met stofzuigen, schrobben en droogleggen.
Terwijl ik daarmee bezig was ging hij achter mij
de gratings én de voorraad weer op hun plaats zetten. Het was alsof we al jaren een team waren. 

Oja, hij bracht ook de emmers met vuil sop naar boven en kwam met proper sop weer naar beneden.
In de juiste samenstelling en de emmer maar voor ¾ gevuld,
een matroos eerste klas. Iemand die wist wat shipshape is. 
Het magazijn was picobello in ongeveer anderhalf uur tijd.
Dat was twee derden tijd minder dan ik gedacht had.

Na de job ging ik voor hem zes pinten halen want dat is het gangbaar tarief is voor bewezen diensten.
Het was niet nodig. We hebben elk één pintje gedronken en de vier andere wou hij niet hebben,
die mocht ik gaan terug zetten. 
We hebben tijdens dat pintje wat zitten praten. Dat ging moeizaam hoor.
We waren duidelijk beter in samen werken dan in samen praten. 

Dat juist de clown van de bende naar beneden gekomen was om me te helpen,
dat vond ik vreemd.
Wat bleek … het linnen. Onder de clown zat een gans ander persoon. 

Elke vrijdagnamiddag hing ik bij de lagere bemanning het proper beddelinnen over de reling naast de cabines.
Daaronder stonden dan de onderhoudsproducten die ze elk opgegeven hadden.
Zo konden ze zaterdagmorgen beginnen aan de onderhoud van hun cabine, zonder te moeten wachten op mij,
want ik had op zaterdagmorgen mijn eigen taken. 

Dat het beddenlinnen en de onderhoudsproducten tot aan de cabine gebracht werden,
zoveel service was hij niet gewoon.
En daarom vond hij dat hij na al die tijd ook eens iets mocht doen voor mij. 
En de dag dat ik een sterke arm nodig had stond hij daar.
Onder de clown zat een gans andere mens dan ik gedacht had. 

In 2005, ongeveer 15 jaar later, tijdens een bemanningswissel stond ik op deck C
en ik zag de vervangers aan boord komen. Gregory was erbij. Ik herkende hem aan zijn krullen.
Krullen zijn tamelijk uitzonderlijk bij een Filippijn.

Hij had me van ver herkend. Hij wuifde gelijk een zotteke en riep mijn naam.
En ik ook maar wuiven. Met twee armen, ook gelijk een zotteke.

De capt GB stond naast mij en keek nogal vreemd, maar die gast was een uil
en elke uitleg zou toch verloren moeite geweest zijn,
ook al hadden wij beiden dezelfde twee moedertalen en kwamen we allebei uit Brabant.

Later in de week.
De stand-by was achter de rug, de proviand was aan boord en lag gestouwen,
we vaarden naar open zee, naar een paar weken rust en regelmaat.
Gregory en ik hadden de gelegenheid om nog eens een klapke te doen.
In de laundry. Tussen de droogkassen en de vouwtafel. 
Zijn Engels was enorm verbeterd.
Zijn vader was onlangs overleden en hijzelf zou grootvader worden.
Nu al grootvader? Ik zag nog die kerel van 15 jaar geleden.

- Hoe oud zijt ge nu?   
- 38.
- 38 en al grootvader?
- Ja, glimlachte hij, in mijn land zijn we allemaal snel met dat soort dingen.

En dat hij gestopt was met de drinken en de pierewaaier uithangen.
Omdat zijn vader hem eens bijgestuurd had in dat verband.
En omdat hij voor zijn zoon en voor zijn kleinkind ook zo'n wijs man wou worden.

- Weet ge nog toen aan boord van de E, vroeg ik, toen ge me komen helpen zijt in de dry stores?
- Ah, yes, kodak, zei hij na een paar tellen. 
Ik had toen een paar foto's van hem genomen. En die had ik toen in 2005 per mirakel ingescand staan.
'k Heb hem een paar prints bezorgd. Voor bij hem thuis, voor zijn zoon en voor zijn kleinkind. 

Communicatie is een raar ding.
Soms gaat het stroef, ook al zijn er twee gemeenschappelijke talen.
Soms gaat het vanzelf, ook al is er amper een gemeenschappelijke taal.
Ja, een raar ding.

m – HiH-08/2015, lichtjes bijgewerkt -