Kerken uit de barokperiode zeggen me niks. Ik mijd ze zelfs. 'k Stap er zeker niet binnen om iets te bezichtigen.
Als ik een dienst moet bijwonen in zo'n kerk kan ik daarna iets strafs gebruiken
om het gevoel weg te spoelen of ik voel me voor de rest van de dag onwennig. 

Al die frullen en krullen, al die protserige praal, dat vertoon van rijkdom en macht, ik word er in-droef van.
In een barokkerk ruikt het nog naar de Contrareformatie.
Waar dat onbehagen vandaan komt weet ik niet. Heeft DNA een geheugen? 

Waar ik wel in bewondering voor sta zijn de romaanse kerkjes. (900 n.C. – 1300 n.C.)
Waarschijnlijk zijn ze gebouwd door de bevolking zelf omdat de mensen
een toevluchtsoord nodig hadden tegen rovers en plunderaars. 
Zo'n kerkje was een van de weinige, ooit waarschijnlijk het enige stenen gebouw in het dorp.
Een stenen gebouw wil zeggen een brandveilig toevluchtsoord.

De romaanse kerkjes zijn gebouwd op verdediging. Ze hebben dikke muren.
De ramen zijn smal en klein, ze dienen als schietgaten.
Er is een torentje dat kan dienen als uitkijk en er is een alarmklok.

In Noord-Frankrijk zijn er nog veel romaanse kerkjes. Het snoer kerken fungeerde ook
als postkantoor en nieuwsdienst tussen de verschillende lokaliteiten. 

Romaanse kerken hebben in de loop der eeuwen herstellingen en 'verfraaiingen' moeten doorstaan,
en dat hebben ze overleefd. Als men die verfraaiingen efkes kan wegdenken,
ziet men hoe hard het bestaan ooit moet geweest zijn. 
Dat in barre tijden bij beschutting en veiligheid ook een opperwezen hoort spreekt vanzelf. 
Met allemaal en met de levende have de kerk in. Wachten tot de plunderaars weg zijn.
En bidden. 
Elk romaans kerkje was lokaal een zeer belangrijk gebouw. Die kerkjes waren bittere noodzaak.
De devotie was ernst, devotie gaf houvast en hoop en troost.
Dat is iets heel anders dan het vroom vertoon van de contrareformatie.
Bittere noodzaak is iets gans anders dan de luxueuze praalkerken van de barok. 

'k Heb nogal wat foto's van romaanse kerkjes, maar ze staan in verschillende reisrelazen, ze staan niet samen gegroepeerd.

Van één kerkje ken ik de plaatsnaam uit het hoofd omdat het zo merkwaardig was :
de kerk heeft twee parallelle beuken en dateert van de 12de eeuw. Het dorp heet Saintines (Picardië)

                       

De linker beuk, die zonder toren, heeft niet al te veel verfraaiingen moeten doormaken.
Daar ziet men nog dat een romaanse kerk op defensie gebouwd was.
Ik dénk dat deze beuk voor de levende have moest dienen. Twee beuken, een voor de mensen, een voor de dieren.
Dit is maar een losse gedachte hoor. Ik heb er nog geen bevestiging voor gevonden op het Net.

                     
                       

Twee beuken betekent een hoop meer stenen. En werkuren.
Misschien was Saintines in de jaren 1100 een welvarende gemeenschap.

Afbeeldingen van saintines eglise , https://www.eglisesdeloise.com/monument/saintines-eglise-saint-denis-et-saint-jean-baptiste/ 

m – EZW-08/2013, bijgewerkt -