Hoe de juiste goede vetten voorzien in onze voeding?
Door: Jos Kaelen Herborist. In zijn toespraak op het 27ste congres "Nutritional Medicine Today"" te Vancouver in Canada stelde de wereldvermaarde Udo Erasmus dat essentiële vetzuren absoluut noodzakelijk zijn voor onze gezondheid. Zo stelde hij dat: Het vooral belangrijk is om de juiste vetzuren, van goede kwaliteit in de voeding te voorzien. Vooral de omega-3 vetzuren heeft de westerse mens meer nodig. De killervetten "transvetzuren" moeten absoluut uit onze voeding verwijderd worden. Daarom teken de petitie: http://www.hartziekte.be/petitie.php Een weinig verzadigde vetten in de voeding zijn niet zo een groot probleem als je maar genoeg beweegt.
Het is heden, met een klassiek eetpratroon, onmogelijk om ons te voorzien van de nodige gezonde essentiële vetzuren. De meeste vleessoorten van ons slachtvee bevatten te weinig essentiële vetzuren door verkeerde opfokvoeding. Als we ons vlees zouden koken, ter voorkoming van de vorming van transvetzuren, kunnen er nog transvetzuren in aanwezig zijn door die verkeerde voeding tijdens de opfok. Het is absoluut noodzakelijk om slachtvee vet te mesten zonder frituurvet. Frituurvet bevat teveel transvetzuren. Slachtvee dient vetgemest met biologisch geteelde gemalen planten en zaden van goede rassen. Op de website van Ron Fonteine kan je meer informatie vinden over bewust leven: http://www.leefbewust.com/
We hebben dagelijks 9 gram linolzuur en 6 gram alfalinoleenzuur nodig, de gemakkelijkste manier om deze te voorzien in ons dieet is: 1. Via biologisch geteelde zaden zoals: hennepzaad, vlaszaad, zonnebloempitten, sesamzaad, enz... waarbij de eerste twee vernoemde de meeste omega-3 vetzuren bevatten. Ook zijn walnoten een goede bron van de juiste vetzuren en deze vetzuren zijn bovendien gebonden aan goede eiwitten (aminozuren).
2. Een tweede, maar minder goede mogelijkheid om dagelijks de nodige essentiële vetzuren in de voeding te voorzien is het eten van zeevis. Spijtig dat vis nauwelijks alfalinoleenzuur bevat. Als deze vis vers is bevat hij wel de lange keten omega-3 vetzuren EPZ en DHZ, die belangrijk zijn voor ouderen en jonge kinderen met verminderde enzymen activiteit. Uitstekende zeevissoorten zijn: zalm, haring, makreel, tonijn, sardines. Ook goede vissoorten zijn: paling, tong, kabeljouw, zeebrasem, zeewolf, zeeduivel, pladijs, tarbot, schelvis, koolvis, wijting enz... maar deze bevatten minder omega-3 vetzuren. Tonijn is tevens een goede bron van EPA en DHA.
3. Een derde mogelijke bron van essentiële vetzuren en van EPA en DHA, zijn verse bio-eieren of beter nog columbus-eieren, vooral voor kleine kinderen en ouderen.
4. Een vierde manier om de nodige essentiële vetzuren in de voeding te voorzien is met behulp van oliën rijk aan linolzuur en alfalinoleenzuur. Maar omdat alfalinoleenzuur zo snel ranzig wordt in koud geperste oliën, is de biobeschikbaarheid van goede alfalinoleenzuur in olie veel te laag, omdat deze dikwijls meer dan een maand oud is als ze bij de consument op tafel komt. Olie is niet de meest geschikte vorm om ons te voorzien van de nodige essentiële vetzuren omdat ze niet gebonden zijn aan eiwitten. De vetzuur-eiwit samenstelling in gemalen plantenzaden, in walnoten, in verse vis en in eieren is veel beter voor onze gezondheid dan olie apart. Wie toch goede koudgeperste olie wenst te consumeren kan deze best mengen met magere yoghurt, één deel olie per tien delen yoghurt.
Een gevarieerd gebruik van: verse noten, verse zaden, verse vis en goede eieren, alles van de meest geschikte soorten en rassen, is volgens mij de meest aangewezen manier om ons te voorzien van de nodige essentiële vetzuren.
Wie gezond eet leeft langer Wie voldoende alfalinoleenzuur in z'n voeding voorziet maakt een goede kans om 20% langer te leven. Lang geleden hadden de mensen alleen water om hun dorst te lessen en dat was gezond, ongeveer een eeuw geleden werden frisdranken uitgevonden en lekker dat dat is. Maar het verkort de levensduur. De natuur biedt ons alleen rauwe voeding maar de mensen hebben leren koken en dat vernietigd veel inhoudstoffen. Toen de industrie voor ons ging koken ontstond de concurentie en ook de smaakstoffen deden hun intrede. Die smaakstoffen zijn soms schadelijk voor onze gezondheid. De natuur biedt ons oliehoudende zaden met voor de gezondheid gunstige ingrediënten, maar de industrie is olie uit de zaden gaan persen en de goede olie uit de goede zaden werd vernietigd en schadelijk voor de gezondheid. Wens je meer gratis uitleg over gezonde olie: stuur mij een mailtje (zie rechter marge) en ik stuur je mijn monografie over vetten en olieën in voeding.
Gezond eten volgens dalende belangrijkheid: Levend voedsel: Rauwe melk, gekiemde granen. Rauwkost: Fruit, groenten, rauw ei (spiegelei),rauwvlees (biefstuk),rauwe vis (susci). Noten: Okkernoten, hazelnoten, brazielnuts, enz... Koud bewerkt: Oliën, gemalen granen, kaas van rauwe melk, enz... Gefermenteerd eten: dranken (levende youghurt, bier), groenten (zuurkool), Gekookt eten: is waardeloos (vitamines worden afgebroken en eiwitten gedenatureerd). Geraffineerd eten: is schadelijk.
Als je een keuze moet maken: koop nooit eten waar reclame voor gemaakt wordt.
Natuurvoeding de oplossing voor het alfalinoleenzuur gebrek! Voor een meer uitgebreide tekst surf naar: http://www.everyoneweb.com/alfalinoleenzuur/ Vroeger... heel vroeger aten de Azteken in Amerika een graan Chia Salvia hispanica een supergraan dat 17,5% alfalinoleenzuur bevat. Ze bakten er een soort koeken van. Ze gebruikten het graan ook als betaalmiddel. Er bestaat nog een supergraan "Vlaszaad" dat bevat 17% alfalinoleenzuur, bijna evenveel en werd en wordt nog steeds geteeld door onze landbouwers. Mao heeft ooit gezegd "Waar de volkeren vlaszaad eten zijn ze gezonder". Wellicht wist Mao niet waarom, maar heden is wel geweten waarom de mensen in die streken gezonder waren. Het is juist dat alfalinoleerzuur (ALA), een essentiële voedingsstof die de mensen gezonder kan maken. Spijtig dat ALA zo schaars present is in onze voeding. Die schaarsheid daar zijn redenen voor en daar wil ik het even over hebben.
Misschien kunnen in de toekomst genetische afwijkingen veroorzaakt door een gebrek aan omega-3 en omega-6 vetzuren voorkomen worden door voldoende van die essentiële vetzuren, " in hun juiste cis-vorm", in onze voeding te voorzien. Ook zou diabetisch type-2 gelinkt zijn aan een gebrek aan alfalinoleenzuur. Naar schattingen zou slechts 2% van de Nederlandse bevolking voldoende cis-alfalinoleenzuur eten, de meesten eten maar half genoeg of minder.
Graag zou ik een brief schrijven aan onze koning met als enige zin: Sire ons volk gaat ten onder door een gebrek aan verspreiding van de kennis over vetzuren en transvetzuren in onze voeding. Als er niet vlug wetgeving komt ter verbieding van transvetzuren ga ik dat zeker doen. Zie ook: http://www.trouw.nl/nieuws/zorg/article1730395.ece
Door het eten van gehydrogeneerde oliën en bakboters krijgen wij westerlingen allerhande ziekten die voorkomen kunnen worden. Volgens amerikaanse onderzoekers is het mogelijk dat, bij een verhoogde inname van transvetzuren, dit bij sommige mensen galstenen veroorzaakt. Transvettten zijn heden in België nog niet verboden. Transvetzuren in voeding zou het cholesterol ook doen stijgen. Het is toch wraakroepend de ene industrie maakt ons ziek en een andere industrie smeert ons daarvoor pillen aan die niet werken. En de regering ziet leidzaam toe. En wij consumenten betalen het gelag. Dat mag zo niet blijven. Zie ook http://www.transvetzuren.com
Voedingsvetten er zijn 2 categorieën 1. Verzadigde vetten: a. Boterzuur (C4:0) b. Laurinezuur (C12:0) vooral in kokosnootolie (vet). c. Myristinezuur (C14:0) d. Palmitinezuur (C16:0) e. Stearinezuur (C18:0)
2. Onverzadigde vetten: Mono onverzadigd: f. Oliezuur (18:1) = Omega-9 Polyonverzadigde: g. Linolzuur LA (C18:2) = Omega-6 en de afgeleiden GLA en AZ h. Gammalinoleenzuur GLA (C18:3) = Omega-6 i. Arachidonzuur AZ (C20:4) = Omega-6
j. Alfalinoleenzuur ALA (C18:3) = Omega-3 en de afgeleiden EPA en DHA k. Eicosapentaeenzuur EPA (C20:5)= Omega-3 l. Docosahexaeenzuur DHA (C22:6) = Omega-3
De verzadigde vetzuren worden door ons lichaam vooral gebruikt als energie en opslagvetten. De onverzadigde echter worden gebruikt als bouwstof van allerhande hormoonachtige stoffen die ons immuumsysteem en onze hormoonhuishouding regelen. De onverzadigde hebben wij dus hard nodig, maar juist die zijn heel schaars in onze voeding, vooral alfalinoleenzuur is zeer schaars.
Met onze enzymen kunnen wij oliezuur zelf opbouwen. Maar linolzuur en alfalinoleenzuur kunnen wij niet zelf aanmaken en daarom zijn het essentiële vetzuren. Gelukkig bestaan er gewassen die dat wel kunnen. Om ons te voorzien van die nodige essentiële vetzuren moeten wij dus die planten en hun zaden eten. Sinds de industrialisatie worden uit goede gezonde zaden "schadelijke" oliën geperst. In het zaadje is de olie nog wel gezond maar eens de olie gebotteld is ze vernietigd door industriële processen (hydrogenering). Als plantaardige olie eenmaal verhit geweest is boven de 170°C dan zijn de onverzadigde vetzuren die in de natuur veelal als cisvetzuren voorkomen veranderd in schadelijke transvetzuren. Bij het scheiden van de vetzuren van eiwitten wordt de olie snel ranzig of oxideert ze gemakkelijk. Dit zijn goede redenen om terug naar de natuur te gaan om supergranen in hun natuurlijke vorm te eten. Iedereen kent tegenwoordig wel de elektrische koffiemolen waarin harde granen gemakkelijk tot eetbaar poeder kunnen gemalen worden. Als je 10gram vlaszaad maalt heb je al half genoeg alfalinoleenzuur voor je dagelijkse behoefte. Je kan dat in een glas water doen en zo opdrinken. Bij vlaszaad hoor je, altijd X 10 de hoeveelheid zaad, vocht te drinken.
Goede bronnen van omega-3 vetzuren zijn. 1. Chia zaad (17,5%ALA) (bevat een weinig tanninen), wellicht de meest aanvaardbare bron. In europa misschien verboden. 2. Vlaszaad vers malen (17% ALA), Bevat een weinig blauwzuurglycocide, voor 10gram per dag zal dat geen probleem vormen. Kuren van drie maanden toepassen en dan ook drie maanden stoppen. Als je 10g vlaszaad gegeten hebt, diezelfde dag geen amandelnoten eten. 3. Okkernoten (8% ALA) Op de juiste manier bewaren is dikwijls een probleem. Volgens het boek "The world's healthiest foods" moeten okkernoten zo vlug mogelijk in een diepvries gelegd worden om één jaar te kunnen bewaren. 4. Hennepzaad (5% ALA) (Moeilijk omdat het een weinig THC bevat). 5. Verse vette vis. Let op met zware metalen zoals kwik. Tijdens het bakken worden veel van de goede omega-3 vetzuren vernietigd. Er worden tijdens het bakken ook teveel transvetzuren gevormd. Tonijn en wilde zalm zijn goede bronnen van omega-3 vetzuren. 6. Verse columbuseieren omdat die ongeveer 1,5 gram omega-3 vetzuren per ei bevatten. Wellicht zijn columbuseieren de beste bron van EPA en DHA. 7. Olie uit alfalinoleenzuur houdende zaden zoals vlaszaadolie, koolzaadolie en notenolie enz... maar die olie is dikwijls geoxideerd en aldus schadelijk. Nog erger wordt het als (poly)onverzadigde olie verhit wordt boven de 170°C, dan worden er transvetzuren gevormd en die zijn echt schadelijk voor ons methabolisme. 8. Visolie in capsules. Op kamertemperatuur gaat EPA en DHA snel oxideren. (bewaren in een diepvries wordt zelden gedaan). 9. Smeerboters of margarines die 3 à 7% omega-3 vetzuren bevatten zijn wellicht een goede bron van essentiële vetzuren, maar bevatten teveel verzadigde vetzuren.
Ik zal nooit iemand aanraden om supermarktoliën te eten want die bevatten te weinig alfalinoleenzuur. Ook zijn olijfolie en distelolie geen goede bronnen van alfalinoleenzuur, om de eenvoudige reden dat die weinig van dit vetzuur bevatten. Maar ik denk dat geen enkele olie goede bronnen zijn van omega-3 vetzuren omdat die vetzuren zo snel ranzig worden. Ik denk dat alleen verse rauwe vis en vers gemalen zaden goede bronnen zijn van alfalinoleenzuur, daarmee speel ik op zeker en die zijn tenminste nog gebonden aan eiwitten wat een groot voordeel is bij de opname in onze darmen. Rauwe tonijn bevat bovendien opmerkelijke hoeveelheden EPA en DHA die zijn heel gezond voor jonge kinderen en ouden van dagen.
De verhouding omega-6/omega-3 vetzuren in ons lichaam zou 2/1 à 5/1 moeten zijn, maar hier in het rijke westen is die om en bij de 15/1, er is dus nog werk voor huisvrouwen (-mannen) en diëtisten.
Als alfalinoleenzuur houdende zaden gemalen worden zal het vetzuur snel oxideren door blootstelling aan de lucht, daarom moet na het malen het meel zo snel mogelijk opgegeten worden. Je kan vlaszaad malen en in kwark of yoghurt doen om een gezond ontbijt samen te stellen. Je kan gehakselde okkernoten bij ontbijtgranen voegen om het ontbijt te verrijken met alfalinoleenzuur.
Een gezond ontbijt kan je maken door 30g gehakselde okkernoten te mengen met 50g cassisbessen en 150g yoghurt of sojamelk. Let op geen soja producten voor meisjes en jonge vrouwen, omdat soja teveel pseudo-hormonen bevat. Ook voor jongens (en meisjes) die nog moeten groeien geen soja producten omwille van die fytooestrogenen. Zie ook: http://www.sojamelk.com/
Waarom de tanninen van okkernoten verwijderen. Wij eten thuis veel okkernoten en die tanninen kunnen de nieren beschadigen. De tanninen in onze voeding fungeren als een antioxidant, maar tanninen binden zich ook aan eiwitten en als ze zich aan de eiwitten in de nieren binden kunnen ze onherstelbare schade aanrichten. Je kan dan wel gezond eten maar met tanninen is het toch even opletten, die zitten ook in druiven en bonen, enz... Droge bonen moeten wel geweekt worden en het overtollige water wordt dan afgegoten en na het koken wordt het kookwater weer weggegoten. Dus om geen risico te lopen worden thuis de tanninen van de okkernootkernen grotendeels verwijderd alvorens ze in een diepvries bewaard worden.
Natuurdokters raden al jaren het Budwig papje aan als ontbijt. Dit papje werd in de jaren 50 ontwikkeld om zieke mensen te laten aansterken in hospitalen. De eiwit, vetzuur en mineralen verhouding van dit papje is de ideale samenstelling om gezond te worden. Het budwig papje is eigenlijk ontwikkeld om meer methionine in de voeding te voorzien. Methionine is een aminozuur dat gemakkelijk afbreekt tijdens het kookproces net als trypthofane en lysine. Het is dus belangrijk om voldoende niet gekookt eten te voorzien in onze dagelijkse voeding. De biobeschikbaarheid van de aminozuren is afhankelijk van het minst aanwezige aminozuur. Dus voor een maximale opneembaarheid van de eiwitten in onze voeding moeten de aminozuren in de juiste verhouding voorkomen en daarmee gaat het mis in onze moderne voeding. We eten teveel eiwitten, maar teweinig hoogwaardige eiwitten in een goede verhouding. Rauwe voeding bevat hoogwaardige eiwitten in een gunstige verhouding. Vooral rauwe tonijnsteak en rauwe eidooiers.
Door het aanbakken (sueren) van groenten worden de eiwitten ook verbrand en verkoolde eiwitten zijn heel nadelig voor onze gezondheid. De gebruikte olie voor het aanbakken van groenten is ook van belang, daar kan je geen goede plantaardige olie voor gebruiken omdat die tijdens de verhitting transvetzuren gaan vormen. Als je groenten wil sueren gebruik dan half om half olie en boullion.
De belangrijkheid van vitamine C in onze voeding Vitamine C hebben we nodig om collageen op te bouwen, een soort lijm die zorgt voor sterke bloedvaten, een veerkrachtige huid en een stevige hechting van de spieren aan de botten. Collageen zorgt ook voor de opbouw van kraakbeen en botten. Vitamine C helpt daarom wonden en botbreuken genezen. Daarnaast speelt vitamine C (L-Ascorbinezuur) een belangrijke rol bij de weerstand van het lichaam tegen indringers. Met een tekort worden we eerder ziek en blijven we het ook langer. Veel vitamine C in het lichaam verkleint de kans op hartklachten en kanker, verbetert de kwaliteit van sperma en verminderd allergische reacties. Een enkeling heeft geen baat bij een hoge dosis vitamine C, krijgt er zelfs diaree, nierstenen of jicht van, maar in het algemeen kan u niet teveel vitamine C eten. Omdat de vitamine in water oplosbaar is, kan ons lichaam het niet voor langere tijd opslaan en wordt een overdaad met de urine afgevoerd. Een dagelijkse toevoer van 70mg vitamine C is dus noodzakelijk om het lichaam in conditie te houden. Let wel! Overschrijdt een dosis van 300mg per dag niet, want dan wordt vitamine C een oxidant in ons lichaam.
Veel mensen menen dat twee appels per dag voldoende is om hun vitamine C op een goed niveau te houden maar dat is niet zo, een appel weegt ongeveer 250g en bevat slechts 10mg vitamine C. Het is van belang om iedere dag de vitamine C te tellen. In gekookte groenten is een verwaarloosbare hoeveelheid aanwezig, daarom is het van belang om iedere dag één kiwi of een sinaasappel te eten. Er zijn nog meer fruitsoorten en kleinfruit die in aanmerking komen. Een lijst volgt later.
Wat je niet mag doen in een gezonde keuken 1) Het roerbakken met goede oliën is sterk af te raden omdat zowel de olie als de groenten vernietigd worden. De bakmethode volgens het boek" The world's healthiest foods" waarbij uien en groenten in bouillon gebakken, of beter gekookt worden, is veel beter. Als je dan toch wil roerbakken neem dan 1/1 bouillon/olie. Zie: http://www.whfoods.com/ 2) Het bruinen (roosteren) van noten is om dezelfde reden sterk af te raden, zowel de goede olie als de proteïnen in de noten worden schadelijk. Op 75°C roosteren zou wel aanvaardbaar zijn, wat ik betwijfel. 3) Eet geen!!! maar ook geen gefrituurde gerechten en zeker geen chips. 4) Eet geen (zo weining mogelijk) gebakjes en cakes van de bakker. 5) Sterk gekruide gerechten veroorzaken dikwijls darmontstekingen. 6) Drink op een nuchtere maag geen zure dranken zoals vers fruitsap. 7) Neem geen voedingssupplementen buiten de maaltijden, de opname is dan te laag. 8) Drink geen fosforzuurhoudende frisdranken. 9) Zolang het niet onomstotelijk bewezen is dat voedsel gegaard in een microgolfoven gezond is, gebruik ik in mijn keuken geen microgolfoven om eten te garen of op te warmen. Goede boeken over gezonde voeding raden een microgolfoven niet aan.
Frietjes eten een belangrijk probleem in onze maatschappij Tegenwoordig wordt friet meestal gebakken in plantaardige olie, dat is volgens mij een heel grote vergissing. Plantaardige olie die veel onverzadigde vetzuren bevat wordt gemakkelijk schadelijk door de vorming van peroxiden en transvetzuren. Het is ook af te raden om grote porties frieten te eten, vooral bij een sedentair leven. Kokosnootolie of palmolie is veel beter om friet mee te bakken omdat minder dan 10% van die olie onverzadigde vetzuren zijn. Die olie bestaat dus grotendeels uit verzadigde vetzuren die niet kunnen veranderen in transvetzuren. Het eten van verzadigde vetten wordt tegenwoordig afgeraden, maar dat is toch beter dan schadelijke transvetzuren eten. Kokosvet (-olie bij +24°C) kan je kopen in natuurvoedingswinkels. Let op! Kokosnootvet biedt geen garantie ter voorkoming van de vorming van acrylamide. Verhit het frituurvet tussen 170° en 180°C. Is de temperatuur lager, dan neemt de friet onnodig veel vet op. Boven 180 graden bestaat de kans dat het product aan de buitenkant verbrandt, en schadelijke stoffen zoals acrylamide worden gevormd. Acrylamide is verbrand zetmeel.
Gezond ontbijt: Ontbijtgranen met magere melk en vers fruit. Met toevoeging van supergranen en/of noten zoals: chia of vlaszaad of hennepzaad (gemalen) of okkernoten (gehakseld)
Gezond middagmaal: Een bord verse soep (slechts enkele minuten gekookt). Gekookte aardappelen (pas gekookt) met gestoomde of gekookte vis of vlees en vers gesauteerde groenten. Zie boek "The world's healthiest foods". Dit boek staat volledig op internet.
Vieruurtje: Boterhammen met beleg (kaas of ham enz...) met een gemengd slaatje (verschillende rauwe groenten), en een stuk fruit.
Enkele aanraders: Eet minstens eens per week (gegrilde of gepocheerde) rauwe tonijn of zalm. Beide diepgevroren geweest. Eet elke dag verse (gesauteerde) groenten, de groenten niet sueren of roerbakken. Vooral donkergroene groenten zijn rijk aan antioxidanten. Maar je kan best alwisselen, groene, gele en rode. Eet elke dag twee à drie stukken fruit, bij voorkeur Kiwi, sinaasappel en appels. Eet dikwijls wortelgroenten zoals rapen, radijsjes, koolrapen, wortelen, uien enz... Eet enkel vers of pas gekookt eten. Diepvriesbewaring is een goed alternatief. Geschikte bronnen van alfalinoleenzuur zijn verse vis, tonijn en wilde zalm (volwassenen max 70g per dag*), verse okkernoten (max. 30g nootkernen per dag*) en vers gemalen vlaszaad (max. 10g per dag*) (*Voor kleine kinderen evenredig minder, vb.: kind 25 kg driemaal minder, volw.= 75kg)
Kippen die voldoende Alfalinoleenzuur (ALA) in hun voeding hebben leggen eieren rijk aan omega-3 vetzuren. Sommige veeartsen raden aan om prijsduiven vlaszaadolie door de granen te mengen, maar je kan beter oliehoudende zaden voederen. Een kip die dagelijks 30 gram hennepzaad eet, zal ongeveer 2,10 gram ALA opnemen.
Zelf zal de kip een kleine hoeveelheid daarvan verbruiken, voor omzetting in hormonen en verbranding. Als de kip 40 % verbruikt en 60 % naar de dooier van het ei transporteert, dan bekom je eieren met een hoog omega-3 gehalte. Door de kip Alfalinoleenzuur te voederen kan de verhouding van de omega-3 t.o.v. de omega-6 vetzuren verbeteren van 1/9 naar 1/1.
Zulke eieren van 65 gram kunnen tot 1,5 gram omega-3 vetzuren bevatten.
Twee omega-3 eieren eten is voldoende voor onze dagelijkse behoefte aan omega-3 vetzuren. Goed om weten toch, want omega 3-vetzuren gelden een beetje als de 'vitamines voor het hart en de hersenen'. Als het evenwicht tussen Linolzuur en Alfalinoleenzuur in human voeding juist is, ga je minder last hebben van allerhande ontstekingsprocessen.
Bovendien zal de kip een deel van het ALA omzetten in DHA en EPA, waardoor je geen dure visolie in capsules dient te bezigen. Alleen kinderen en ouden van dagen hebben nood aan de lange keten omega-3 vetzuren DHA en EPA omdat hun enzymen die zorgen voor de omzetting van ALA ontoereikend zijn.
De kip fungeert ook als biofilter en verwijderd de dioxine-achtige stoffen die in de zaden zitten gedeeltelijk. Deze eieren zijn ook vitaminerijker dan gewone eieren en bevatten minder cholesterol.
Als je weet dat de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid (ADH) omega-3 vetzuren in de voeding minstens 3 gram hoort te zijn, dan weet je dat het aanbevolen is om tweemaal in de week vette vis te eten. Tonijnsteak gegrild of lichtje gepocheerd met notenbladsla, gezonder bestaat niet. Je kan niet iedere dag een koppel zachtgekookte of spiegeleieren eten.
Hoeveel kippen zal ik houden?
Per drie personen kan je best 2 kippen houden en iedere dag die kippen 50 à 60 gram hennepzaden bijvoederen, bovenop hun gewoon randsoen. Legkippen leggen goed tot ze twee jaar oud zijn daarna zijn ze aan vervanging toe.
