HUMO 'Er zijn problemen met Laurent,' zei Michel Didisheim. Wanneer is het fout met hem gegaan?

BOGAERTS « Vanaf het allereerste begin, weten we nu. Maar Didisheim heeft pas een beroep op me gedaan toen koning Boudewijn had vastgesteld dat zijn twee neven totaal onkundig waren.»HUMO Filip ook?

BOGAERTS « Met Filip was het nog erger gesteld dan met Laurent.»

HUMO In Loppem, waar Filip en Laurent aan de middelbare school zijn begonnen, zeggen de paters: 'Filip was geen uitblinker, maar Laurent haalde echt niet het vereiste niveau.'

BOGAERTS « Met Filip lukte het ook niet. Alleen, hij is dociel, hij doet wat men van hem vraagt. Laurent is niet zo inschikkelijk.

» Hun lagereschooltijd hebben ze allebei in het Brusselse Saint-Michel-college doorgebracht. Daar hebben ze niks geleerd. In het zesde studiejaar konden ze niet schrijven of rekenen, maar iedereen hield er zedig zijn mond over. Voor de school was de aanwezigheid van de prinsen onbetaalbare publiciteit.

» De geschiedenis herhaalt zich intussen: Amedeo, de zoon van Lorenz en Astrid, heeft in het Sint-Jan-Berchmanscollege hetzelfde meegemaakt; hij heeft afgehaakt aan het einde van het derde middelbaar - hij gaat nu ergens in Engeland naar school.

» De jongens hebben geen basis om op terug te vallen. Als je niet met breuken overweg kunt, kun je later ook niet aan scheikunde doen. Je loopt een achterstand op die bijna niet meer goed te maken is.

» In een van zijn eerste lessen hier vroeg Laurent, bijna achttien dus, wat 'een halve plus een halve' is. Hij wist dat niet.»HUMO Laurent en Filip ontberen een basis. Maar zijn het van aanleg verstandige jongens?

BOGAERTS « Van Filip weet je het niet: hij zegt nooit iets (lacht). Laurent is verstandig, ontegensprekelijk. Alleen is met dat verstand onzorgvuldig omgesprongen. Dat is de schuld van al die vleiers, mensen die alles zouden doen om bij de koning in een goed blaadje te staan; zij hebben de werkelijkheid verdraaid om de koning te behagen. Men loog hem voor.

» Laurent heeft me ooit een oud opstel van hem laten zien, iets wat hij in Saint-Michel had gemaakt. Hij had er vijftien op twintig voor gekregen. Ik zeg: 'Laurent, dat was een nul op twintig waard.' Onmiddellijk stapte hij in zijn auto richting die oud-leraar die hem - uiteraard - gelijk gaf. Achteraf legde die man zijn houding uit aan de telefoon: 'Monsieur Bogaerts, on ne buse pas un prince.'

» Door prinsen automatisch een goed cijfer te geven, maak je ze kapot. De jongens hadden dat snel genoeg door: 'Of we er nu voor werken of niet, ons diploma ligt klaar.' Er waren ook te veel mensen die moeilijke schooltaken in hun plaats maakten.»HUMO Hebben ze in Saint-Michel veel huiswerk meegekregen?

BOGAERTS (boos) « In Saint-Michel hebben ze niks gedaan. Dat is de wortel van alle kwaad: het lager onderwijs is de basis.»HUMO Ze zaten met andere kinderen in de klas. Hebben ze hun sociale vaardigheden ontwikkeld?

BOGAERTS « De andere kinderen hadden snel door dat de prinsen niks wisten. Ze benaderden hen met de nodige eerbied, omdat de directie daarop had aangedrongen, maar ze voelden dat het niet klopte. Gepest? Niet in Saint-Michel, nee, dat is later gebeurd.»

De Viking-divisie

HUMO Hebben ze in Saint-Michel Nederlands geleerd?

BOGAERTS « Nederlands op zijn Brussels, enfin, een ramp: ze waren Nederlands-onkundig. Maar intussen had de regering wel beslist dat de prinsen van België tweetalig moesten zijn. Een terechte beslissing, daar niet van, maar Filip en Laurent gingen van Saint-Michel naar Loppem, bij Brugge, zonder enige voorbereiding. Net op het moment dat de moderne wiskunde werd geïntroduceerd. Probeer dat maar eens te begrijpen in een vreemde taal.»HUMO Laurent heeft in Loppem eerst een voorbereidend jaar gedaan.

BOGAERTS « Waar dient een voorbereidend jaar toe? Je hebt geen examens, je voert geen klap uit. Oké, op die manier raakte hij gewend aan het Nederlands, maar het bleef problematisch. Des te meer omdat het thuis fout zat. Er was geen gezin meer: vader en moeder waren allebei weg. Ze leidden hun eigen leven.»HUMO Wie voedde de kinderen op?

BOGAERTS « De kinderen werden bij families geplaatst.»HUMO Kwam Laurent tijdens het weekend naar huis?

BOGAERTS « Meestal niet, hij liep daar toch maar in de weg - hij stoorde zijn ouders in hun bezigheden. Ze gebruikten alle mogelijke trucs om hem ginds te houden. Dat hij slechte cijfers had of dat hij te veel lawaai maakte met zijn transistortje. Elke aanleiding was goed. (Graait naar een boek op zijn bureau) Kijk, hier heb je 'Koning en onderkoning' van Gui Polspoel en Pol Van den Driessche, een uitstekend boek over Jacques Van Ypersele de Strihou en bij uitbreiding de hele koninklijke entourage die nog steeds, zonder enige democratische legitimering, allerlei dingen arrangeert over de hoofden van de betrokkenen heen. Het ancien régime, hè: wij weten wat goed is voor een ander. In dit geval betekende het: een kind dat geen gebenedijd woord Nederlands spreekt, moet op school in Brugge.

» Van Ypersele is tweetalig. Hij weet wat voor een impact een verhuizing naar Brugge op zo'n kind heeft.»HUMO Heeft Van Ypersele die beslissing genomen?

BOGAERTS « Hij heeft beslist in samenspraak met anderen: vrijmetselaars, katholieken, Frans- en Nederlandstaligen - elke groep heeft zijn vertegenwoordigers aan het paleis. Het beslissingsproces is delicaat, alle evenwichten moeten worden gerespecteerd.»HUMO Maar wie nam de eindbeslissing over het lot van de prinsen?

BOGAERTS « Koning Boudewijn.»HUMO Niet hun vader, prins Albert?

BOGAERTS « Boudewijn besliste over alles, tot de kleinste details aan toe. Alleen, hij besliste op grond van wat hij te horen kreeg. Boudewijn nam juiste en rechtvaardige beslissingen, maar zijn informatie was niet altijd even betrouwbaar. Men loog hem voor.»HUMO Hebben de prinsen in Loppem examens afgelegd?

BOGAERTS « Filip wel, ja, maar zijn eindverhandeling is door Michel Didisheim gemaakt. Filip deed alsof, hè. Dat accepteerde men. Laurent kon geen komedie spelen. Hij was, waar grote katholieke families kennelijk zo'n behoefte aan hebben: de baarlijke duivel. De zondebok. Laurent had de rol van prins Karel overgenomen.

» Niet omdat hij niet katholiek is, nee, dat heeft er niks mee te maken. Filip is ook niet gelovig. Maar wie in Laken het meeste bidt, krijgt het meeste geld.»HUMO Hoe is Laurent van zijn geloof gevallen?

BOGAERTS « Op een domme manier, als ik dat mag zeggen. Hij vroeg aan père Verhaeghe, de kapelaan van Boudewijn, wat de Kerk over dieren zegt. 'Dieren op zich hebben geen waarde,' zei Verhaeghe. 'In de bijbel staat dat ze te onzer beschikking staan.' Toén heeft Laurent besloten niet meer naar de kerk te gaan.»HUMO Maar het ging niet om het katholicisme, zei u.

BOGAERTS « Laurent liep zijn ouders in de weg, die het druk hadden met hun vriendinnen en aanhouders. Om de haverklap kregen ze telefoontjes van bedienden die meldden dat het niet meer ging met Laurent. Dat was het hele probleem: Laurent betekende last.

» Ik heb ooit aan Boudewijn gezegd: 'Het is geen probleem van Laurent, het gaat niet in dat gezin. Het is namelijk geen gezin.' Boudewijn legde zijn hand op mijn arm en zei: 'Professor Bogaerts, wat u nu ziet is een mirakel in vergelijking met vroeger.'

» Albert en Paola hebben aan de rand van een echtscheiding gestaan, hè. Alles was klaar voor de scheiding.»HUMO Waarom is de procedure stopgezet?

BOGAERTS « Uit godsdienstige overwegingen. Boudewijn besliste over álles. Toen ik in het begin de toestand van Laurent met prins Albert besprak, moest hij als het op beslissen kwam altijd even weg. Bellen met Boudewijn, begreep ik later.

» Later kwam Albert zelfs niet meer in het stuk voor: Boudewijn besliste, punt uit. Voor een jongen is dat behoorlijk verwarrend, kan ik me voorstellen: praten met je vader en weten dat hij eigenlijk niks te zeggen heeft. Een jongen verwacht van zijn vader dat hij knopen doorhakt.»

Het prinsenrapport volgens Rudy Bogaerts, de privé-leraar van Laurent (3)

Sta-in-de-weg

HUMO Hoe was de relatie Boudewijn - Laurent?

BOGAERTS « Boudewijn verwachtte meer van Laurent dan van Filip. Met Filip was het in intellectueel opzicht namelijk nog erger gesteld. Hij is inmiddels een man van veertig die naar honderd landen is gereisd, duizend fabrieken en scholen en havens heeft bezocht, en nog steeds heeft hij niks te zeggen.

» Het probleem is de verstikkende druk van de entourage. Die blokkeert alles. Telkens als ik aan het eind van een urenlang gesprek met Boudewijn of Albert tot een afspraak was gekomen, werd die 's anderdaags al herroepen: mijn wensen zouden nog wel worden ingewilligd, maar láter. Dat ging om simpele dingen hoor. De aanschaf van een boek of video leidde tot maandenlange discussies.»HUMO De entourage heeft Laurent uiteindelijk ook naar het Pius X-college in Antwerpen gebracht. In Loppem was hij huilend weggelopen.

BOGAERTS « In het holst van de nacht is hij daar met zijn koffertje in de hand te voet naar Brussel vertrokken. De rijkswacht heeft hem aan de rand van de snelweg opgepakt - hij had gewoon de richtingaanwijzers gevolgd. Voor straf heeft zijn moeder hem toen vier dagen lang in de badkamer van het Belvédère opgesloten. Zonder eten. En af en toe gaf ze hem van de riem - ze wilde geen stoorzender in huis.

» Ik kan niet geloven dat mensen ervan dromen prins of prinses te worden. Ik ken de keerzijde van de medaille: je hebt geen vrienden in die wereld, alleen vleiers. Je hebt ook geen normale verhouding met andere mensen: het is adoratie of haat - een middenweg bestaat niet.»HUMO Is Laurent in Antwerpen op haat gestoten?

BOGAERTS « Antwerpen, waar één op de drie kiezers voor het Vlaams Blok stemt, is al langer dan vandaag een bolwerk van het flamingantisme. In Pius X was dat niet anders. Dan moest Laurent voor de klas komen staan en vroeg de leraar: 'Wat is BTW?' Wist Laurent veel. 'BTW is taks die wij betalen voor niksnutten zoals jij en je mooie familie.'

» Laurent werd hard aangepakt, maar hij liet zich niet doen. Hij sloeg terug.»HUMO Letterlijk?

LAURENT « De directie is tussenbeide moeten komen, ja, het dreigde uit de hand te lopen. Wat wilt u? Eerst hadden de leerlingen te horen gekregen dat ze de prins respect verschuldigd waren. Maar algauw bleek dat het lerarenkorps zélf zich weinig aan die regel gelegen liet liggen. Bon, toen heeft de entourage nog een keer ingegrepen. De lobby van het leger vond dat Laurent maar eens naar de kadettenschool moest. Stel u voor: in Pius X zat hij in de afdeling 'economie', het zwakste programma wat wiskunde betreft, drie uur per week. In de kadettenschool werd dat plotseling, zonder enige voorbereiding, veertien uur per week. Wiskunde was daar het allerhoogste goed. Zo'n omschakeling kan niemand aan.

» Laurent snapte er niks van.»HUMO Kwam hij daarvoor uit?

BOGAERTS « Laurent is Laurent. Tegen de leraar scheikunde zei hij (lacht): 'Meneer, u kunt geen les geven.'

» De entourage van Boudewijn heeft, bewust of onbewust, Laurent kapotgemaakt. Men nam de meest idiote beslissingen: veranderen van taal zonder voorbereiding, moderne wiskunde leren in een vreemde taal, overschakelen van een regime van drie uur wiskunde per week naar veertien uur - het moést mislopen, met iedereen.»HUMO Vermoedt u kwaad opzet?

BOGAERTS « De vleiers hadden snel in de gaten dat Laurent een sta-in-de-weg was. Een grap over Laurent kon, over Filip niet. Laurent was de slechterik, hè.»HUMO Is hij zich snel als een rebel gaan gedragen?

BOGAERTS (knikt) « Qua karakter lijkt hij op zijn moeder. Zijn vader is een brave man, betrokken, van goede wil. Paola huldigde het motto: hoe verder Laurent bij me vandaan is, hoe beter.

» Laurent werd gelogeerd bij een man in Woluwe, die Paola omschreef als 'een heilige'. Een indrukwekkende katholieke façade, ja, allesbehalve een heilige. Hij liet graag de as van zijn rookgerief op de broek van Laurent vallen - bij voorkeur in de buurt van de buurt van de genitaliën van de jongen - om het daarna met zijn hand weg te vegen. En 's nachts sloop hij de kamer in om onverhoeds de lakens weg te trekken: 'Masturbeer je niet, jongen?'

» Bon, na dat ene jaar in de kadettenschool is Laurent bij mij uitgekomen. Ik heb hem, in twee jaar tijd, alsnog zijn diploma van de middelbare school bezorgd.»

Dierenvriend

HUMO Hoe verliep het eerste contact?

BOGAERTS « Ik herinner me dat ergens aan de muur een kaart van België hing. Ik vertelde hem over zijn voorvader Leopold I die vanuit Engeland naar Calais was gevaren en daarna langs de kust naar De Panne was getrokken.

» 'In welk land ligt Duinkerke?' vroeg ik. - 'Nederland,' antwoordde hij.

» Daar heb ik de koning op aangesproken. 'U had me verteld dat hij op de kadettenschool nul op twintig voor wiskunde, natuurkunde en scheikunde had, maar zeventien op twintig voor geschiedenis en aardrijkskunde.' - 'Ja,' zei de koning, 'maar de anderen hadden negentien (lacht).'»HUMO Hoe hebt u de grote achterstand van Laurent weggewerkt?

BOGAERTS « Wat wiskunde betreft, ben ik daar niet in geslaagd: hij had te veel gemist. Maar zijn laatste proef voor de examencommissie van de staat zal ik niet licht vergeten: sociale wetenschappen. De verdediging van een dossier over de derde wereld - een dossier dat ik voor hem had geschreven om de eenvoudige reden dat hij dat niet kon. Hij kan dat nu nog niet, trouwens, een zin maken met een werkwoord, een onderwerp, een lijdend voorwerp enzovoort. Maar goed, hij meldde zich met dat dossier bij de twee leraars, vertegenwoordigers van het vrije en officiële onderwijs. 'Heren,' zei Laurent, 'ik wil u een mop vertellen.' - 'Met plezier, Monseigneur,' zeiden de leraars, 'maar zullen we eerst het examen afleggen?' Tien minuten heeft die discussie geduurd: Laurent wilde absoluut eerst zijn mop vertellen. Goed, zeiden de leraars te langen leste: 'Doe wat je niet laten kunt.'

» Het was een mop over de derde wereld, zei de prins. Over keizer Bokassa. Die had net vernomen dat de Amerikanen op de maan waren. 'Verdorie, wij, zwarten, moeten als eersten een raket naar de zon sturen.' - 'Jamaar, meneer de keizer, het is daar veel te warm.' Maar Bokassa was niet van zijn voornemen af te brengen: 'Geen probleem, dan vliegen we wel 's nachts.'

» Die leraars zijn rázend opgestapt. Ze hadden geen zin om hem nog te ondervragen.

» De deliberatie van Laurent heeft twee uur lang geduurd: oude tegen jonge leerkrachten. De ouden vonden dat een prins sowieso recht heeft op een diploma middelbaar onderwijs, de jongeren noemden het een aanfluiting van alles waarvoor de commissie staat. 'Dat komt hier racistische grappen vertellen en wil nog een diploma ook.'

» Maar Laurent kreeg een diploma.»HUMO Hébt u hem iets kunnen bijbrengen?

BOGAERTS « Toch wel.»HUMO U hebt, naar ik verneem, talloze monumenten met hem bezocht.

BOGAERTS « Laurent hechtte alleen belang aan dieren, had ik gemerkt.»HUMO Dat is algemeen bekend: Laurent is een dierenvriend.

BOGAERTS « Dat is hij in het geheel niet. In al die jaren dat hij bij ons thuis over de vloer is gekomen, heeft hij niet één keer onze herdershond gestreeld. Die dierenliefde is een strijdmiddel voor hem.

» Als een kind van vijftien zegt dat hij alleen van dieren houdt, zegt hij eigenlijk dat hij zich eenzaam voelt. Vandaar dat zijn familie ook zo geprikkeld reageerde: 'Láát die dieren.' Dat moet je net tegen Laurent zeggen, hij heeft de dierenliefde uitgebouwd tot zijn wezenskenmerk.»HUMO Maar goed, u hebt die dierenliefde voor didactische doeleinden aangewend, begrijp ik.

BOGAERTS « Welja, ik wist dat er nogal wat standbeelden met honden bestonden. Een twintigtal, vermoedde ik. Het leek me een goed idee ze allemaal eens te bezoeken en het en passant over geschiedenis te hebben. We hebben er uiteindelijk meer dan honderd gezien, náchtenlang ben ik met de prins van straat naar plein getrokken.»

Veertig drama's

HUMO Waarom ging u 's nachts op pad?

BOGAERTS « Ik gaf les overdag. Laurent volgde de lessen in mijn school, maar daar zijn we snel mee opgehouden. Hij kon het niet aan. En: hij was zich te zeer van zijn macht bewust.»HUMO Hoe uitte zich dat?

BOGAERTS « Op een dag ging ik bij een leerlinge op bezoek in het gezelschap van Laurent. Haar moeder vroeg achter haar hand wie ik bij me had. 'Prins Laurent.' - 'Fais-toi sauter,' zei ze tegen haar dochter. Letterlijk, hè: 'Laat je bespringen.' Ouders zijn tot alles bereid om hun kinderen in de nabijheid van de koninklijke familie te manoeuvreren.

» Ik heb in het ziekenhuis nog een meisje bezocht dat lelijk was toegetakeld door Laurent. De moeder zei: 'Laat het maar zo, kindje, zo word je prinses van België.'»HUMO Waarom had Laurent haar geslagen?

BOGAERTS « Laurent heeft altijd een moeilijke verhouding met vrouwen gehad. Toen ik hem voor het eerst onder mijn hoede had, manipuleerden de meisjes hem nog naar hartelust. Ze voelden dat hij zwak was en behoefte aan liefde had - hij was een makkelijke prooi. Ik heb het meegemaakt dat zijn 'vriendinnetje' hem kirrend van de pret opbelde met de mededeling dat ze volop aan het vrijen was met een andere jongen.

» Nu zijn de rollen omgekeerd: de prins weet dat hij zich met vrouwen bijna alles kan permitteren.

» De prinsen hebben jarenlang een gevaarlijk spel met vrouwen gespeeld. De meisjes, meestal afkomstig van de hogere burgerij, droomden van een toekomst als prinses, maar niemand had de moed klaar en duidelijk te zeggen dat ze daarvoor bij gebrek aan blauw bloed, niet in aanmerking kwamen. Dat heeft, mag ik wel zeggen, drama's veroorzaakt. Laurent en Filip namen meisjes mee op vakantie, maar bij hun terugkeer op Zaventem bleek dat de laissez-passer voor eerste klasse niet meer voor de dames gold. Dat was de manier van de entourage om te zeggen dat kandidates niet geschikt waren.

» In plaats van gewoon te zéggen aan welke voorwaarden een kandidate moest voldoen: van adel zijn, katholiek, kleiner van gestalte dan de prins, tweetalig - het profiel van Mathilde, dus, op het tweetalige aspect na dan (lacht).

» Men had een veertigtal drama's kunnen vermijden door te zeggen waar het opstond.

» Misschien zal Laurent een meisje trouwen dat niet van adel is, dat is best mogelijk. Sinds de dood van Boudewijn is hij financieel onafhankelijk. Hoeveel hij heeft geërfd, weet ik niet. Maar als je een Porsche van vijf miljoen frank cash betaalt, héb je wat achter de hand. Zeker als je al een Range Rover, Subaru en Ferrari in de garage hebt staan. Dat hij alsnog een dotatie van elf miljoen frank per jaar heeft gekregen 'omdat hij het nodig had', is een lachertje.»HUMO Hoe was uw persoonlijke relatie met Laurent?

BOGAERTS « Erg goed, in de pers heette het zelfs dat ik te veel invloed op hem had. Tot hij ook van mij ging eisen dat ik hem, net als de vleiers, de hemel zou inprijzen. Dat vertikte ik. Als hij me een 'eigen tekst' over de politieke toestand in Cuba voorlegde, zei ik dat hij 'm niet had geschreven - Laurent kent het begrip 'klassenstrijd' niet - en daar werd hij heel boos om.

» Ik wilde het opgeven, maar mijn vrouw vond dat ik Laurent niet mocht laten vallen. Op een dag nodigde hij me uit voor een lange wandeling in de bossen van Tervuren. Hij moest me zijn visie op de dingen meedelen, zei hij. Conclusie van zijn twee uur lange monoloog: 'Meneer Bogaerts, l' environnement c'est ce qui nous entoure.' Het spijt me, ik hield het niet meer vol lessen te ontvangen van een tiep die misschien wel honderd keer minder wist dan ik. Het was de wereld op zijn kop.

» Ik heb jarenlang de rol van vader voor Laurent vervuld. Op de meest onwaarschijnlijke uren van de dag kwam hij bij mij thuis aanzetten. Om drie uur's nachts, om vijf uur, keitjes tegen mijn raam als ik niet meteen opendeed, telefoons op de meest onmogelijke tijdstippen. Mijn eigen zoons, in volle puberteit, vonden het niet prettig dat ik hen in de steek liet voor Laurent. Maar Albert vond het best. Hij was oprecht bezorgd om zijn zoon, maar hij had door zijn eigen moeilijke jeugd niet de kracht het tij te keren: hij was ook niet naar school geweest, hè. Hij was ook opgevoed door privé-leraars, ver van de dagelijkse realiteit. Dat snapte Laurent niet - hij was ervan overtuigd dat zijn vader hem haatte.»

Een half op twintig

HUMO Ging het beter tusssen Filip en zijn vader?

BOGAERTS « Men heeft Filip drie jaar lang aan de koninklijke militaire school laten studeren, waar hij al die tijd een half op twintig scoorde voor wiskunde, natuurkunde en scheikunde. Waarom doe je dat? Dat volstaat om iemand kapot te maken. (Zwijgt) Nadat Laurent zijn diploma van het middelbaar onderwijs had gehaald, heb ik Boudewijn geadviseerd hem naar het ICHEC (Institut Catholique des Hautes Etudes Commerciales) te sturen, een school waar de nadruk niet zozeer op wiskunde, maar op talen ligt. Maar nee, Laurent moest weg van huis, op internaat, dát was het uitgangspunt. En een internaat op hoger niveau bestond alleen in de koninklijke militaire school, waar hij - net als Filip - niét deelnam aan het verplichte toelatingsexamen.

» Voor prinsen geldt 'la filière blanche': echte examens leggen ze niet af. Voor een promotie in het leger hoeven ze ook geen proef af te leggen.

» Uiteraard frustreert dat de anderen die wel moeten studeren. Op de koninklijke militaire school lachten ze Laurent in zijn gezicht uit. Hij wist niks van integralen en afgeleiden; hij was voor wiskunde honderd keer zwakker dan de zwakste leerling van de klas.

» Tijdens de les lag hij met zijn hoofd op de bank te slapen. De prins was moe. 's Nachts kon hij de slaap niet vatten, opgedraaid als hij was, ontmoedigd en ontgoocheld in zichzelf; hij besefte dat hij daar niet op zijn plaats was. Maar iedereen hield de schijn op tegenover Boudewijn: 'Het gaat goed, sire.'

» Na één jaar heeft men mij teruggeroepen, het was welletjes geweest. In het Belvédère wonen was nog altijd uitgesloten, en internaten van een soortgelijk niveau waren er niet in België, dus luidde de oplossing: Laurent gaat in het buitenland studeren. Naar de universiteit van Steubenville, Ohio, een universiteit van de charismatische beweging waar hij elke avond, in het gezelschap van zijn medestudenten, onderhouden werd over de zondigheid van het masturberen. Enfin, een oord voor des catholiques de choc.

» Het handige aan Amerikaanse universiteiten is dat ze hun studenten op papers beoordelen. Laurent kon ze voor hem laten schrijven. De Amerikanen maakte dat niet uit: als je het zo dom aanlegt, is je diploma toch niks waard, vinden ze.»HUMO Hebt u zijn papers geschreven?

BOGAERTS « Ik niet, nee, maar aan kandidaat-medewerkers in België had de prins geen gebrek. In de Verenigde Staten zelf was hij verschrikkelijk eenzaam. Een titel maakt daar geen indruk, hè. Prins? They couldn't care less. Meisjes kon hij niet imponeren met zijn titel. Hij voelde zich zo ellendig dat hij maandelijks voor één miljoen frank naar België belde. Enfin, na één jaar stond hij hier terug.

» Op dat moment is Albert buitenspel gezet: Boudewijn bekommerde zich voortaan nog als enige om de opvoeding van Laurent. Laurent kreeg van zijn oom een kamer op het koninklijk paleis.

» Ik stelde voor om hem voor veearts te laten studeren in Louvain-la-Neuve, waar je een opleiding met weinig wiskunde hebt. De koning ging akkoord, de prins was enthousiast. Ik sloot mijn school, waardoor ik een hoop geld verloor. Maar goed, ik deed het voor koning Boudewijn, een man voor wie ik veel respect had: hij leefde als een monnik in zijn paleis. Ik werkte samen met Laurent, dag en nacht, en hij slaagde voor vier van de zeven vakken in de eerste kandidatuur: wijsbegeerte, scheikunde en twee cursussen biologie. Hij had telkens meer dan twaalf op twintig, een enigszins overdreven score - de prins kon op examens zélf kiezen waarover hij werd ondervraagd - maar enfin, hij had toch iets geleerd.

» Mij leek het oké, twee jaar voor een eerste kandidatuur, desnoods werd die studie van hem een tienjarenplan, maar de koninklijke entourage zag het succes van Laurent met lede ogen aan. (Wijst weer naar het boek over Van Ypersele de Strihou) Die man besloot er een stokje voor te steken. Een universitair diploma voor Laurent gaf geen pas. Filip, de eerste troonopvolger, had er weliswaar één van de koninklijke militaire school, maar iedereen wist dat het waardeloos was. Laurent, op dat moment nog de tweede troonopvolger, dreigde Filip over het hoofd te springen.

» De katholieken aan het hof hebben Laurent gesaboteerd. Zijn boetes voor te snel rijden - de afstand Brussel-Brugge legt hij doorgaans in vierentwintig minuten af - lekten uit in de pers, hij kreeg minder geld, hij mocht niet meer met Sabena reizen: er was een systematische boycot. En Laurent, sowieso een kwetsbare jongen, ging er onderdoor. Hij had de innerlijke rust niet meer om te studeren, hij werd volledig door zijn persoonlijke problemen in beslag genomen.»

Prinses Wendy

HUMO Woedde de strijd om het koningschap ook onder de kinderen zelf, Filip, Astrid en Laurent?

BOGAERTS « Die hechtten daar geen belang aan, het ging om de mensen rond de prinsen en de prinses. Filip heeft het ooit letterlijk gezegd: 'Je ne serai jamais roi.' Dat meende hij. En hij wordt nooit koning, dat weet iedereen.»HUMO Zozo, en wie gaat Albert dan opvolgen?

BOGAERTS « Er zal geen koninkrijk België meer zijn, meer kan ik daarover niet kwijt.

» Bon, ik ben nog twee jaar lang met Laurent in contact gebleven, maar het had geen zin meer. Als je aan een mirakel werkt, is sabotage nefast.»HUMO Tien jaar geleden is de Salische wet, die de troonsopvolging regelt, aangepast. Intussen is Laurent al de nummer acht. Is hij de tikkende tijdbom onder het koningshuis?

BOGAERTS « Misschien krijgt hij een kind met een meisje dat niet van adel is, ja.»HUMO Misschien heeft hij al zo'n kind?

BOGAERTS « Dat durf ik te betwijfelen. Met Wendy Van Wanten? Ze zou maar al te graag, hè. Ik heb de prins in elk geval duidelijk gemaakt dat dat soort meisjes bereid is op wat voor wijze ook prinses te worden: neem het van mij aan, Laurent zal zijn voorzorgsmaatregelen wel getroffen hebben. Maar een tijdbom? U doelt misschien op het feit dat hij binnenkort tot de loge toetreedt? Dat kan toch geen kwaad? Nee, misschien blijkt binnenkort wel dat hij met honderdveertig kilometer per uur iemand heeft doodgereden op de Waterloose steenweg in Ukkel, maar om uit te groeien tot de doodgraver van het Belgisch koningshuis is hij niet sterk genoeg. Hij is, net als zijn vader, het product van een liefdeloze opvoeding. Misschien moeten we daarover eens diep nadenken: waarom slaagt het koningshuis, dat over alle mogelijke middelen beschikt, er niet in kinderen tot gelukkige en evenwichtige mensen op te voeden?»

Jan Antonissen