De stalagmietenconstructie in de grot van Bruniquel, in de vallei van de Aveyron, werd in 1990 door speleologen ontdekt. Ze bestaat uit twee ringstructuren, waarvan de grootste 30 vierkante meter beslaat, en vier kleinere bouwsels. In alle structuren werden sporen van vuur en verbrande stukjes bot gevonden. In 1995 bepaalde een Frans onderzoeksteam via de koolstofdatering dat een van die stukjes bot minstens 47.600 jaar oud was, de limiet van die dateringsmethode.

Veel ouder dan gedacht

Nu bepaalde een groep van internationale onderzoekers dat de constructies 176.500 jaar oud zijn. De onderzoekers gebruikten daarvoor de uranium-thoriummethode, die een foutenmarge van 2.000 jaar heeft. Aangezien de moderne mens pas 40.000 jaar geleden in Europa arriveerde, concluderen de onderzoekers dat de bouwsels door vroege neanderthalers werden neergepoot.

Eén van de onderzoekers is de Belgische geologe en speleologe Sophie Verheyden van het Koninklijk Belgische Instituut voor Natuurwetenschappen (KBIN) en de Universiteit van Bergen. Ze raakte gefascineerd door de grot en de mysterieuze stalagmietenconstructie toen ze op vakantie was in Zuid-Frankrijk.

Rituelen

‘Het zijn de oudste complexe constructies van de mens ondergronds. Ze bewijzen dat neanderthalers de diepe ondergrond al beheersten, meer dan 140.000 jaar voor de moderne mensen van Chauvet of Lascaux’, zegt geoloog Sophie Verheyden. ‘Een dergelijke constructie vereiste samenwerking en sociale organisatie. Neanderthalers waren moderner dan we tot nu toe dachten’, besluit de Franse archeoloog en prehistoricus Jacques Jaubert.

Het is nog niet duidelijk waarvoor de neanderthalers het bouwwerk gebruikten. Het kan geen praktisch doel gehad hebben, daarvoor ligt de constructie te diep in de grot. Wellicht werd de constructie gebruikt voor rituele doeleinden.