“Van de tien rijke families die we in deze studie doorlichten, zijn er acht die een adellijke titel hebben. Die van baron, graaf of burggraaf. Maar als het erop aankomt belastingen te betalen, zijn ze veel minder nobel”, zegt Peter Mertens, voorzitter van PVDA. Op de families Colruyt en Ackermans & van Haaren na, doken “de meeste namen al op in de grote internationale belastingschandalen van de voorbije jaren”. Genre Swissleaks, LuxLeaks, Panama Papers en onlangs nog Bahama Leaks.

Volgens Mertens kan het contrast niet groter. “Het blijft schrijnend: aan de ene kant worden miljarden weggesluisd waarop geen cent belasting wordt betaald, aan de andere kant worden besparingen opgelegd die de bevolking almaar moeilijker kan dragen.”

“Op het randje”

Toch is wat deze superrijken doen, niet per se illegaal, moet zelfs Peter Mertens toegeven. “Al zoeken ze wel de grenzen op van wat wettelijk mogelijk is. Maar het is niet omdat iets op het randje van het legale is, dat het daarom ethisch verantwoord is. Asbest was ook decennialang legaal, maar intussen is duidelijk welke ravage het heeft aangericht.” Daarom vindt PVDA het de hoogste tijd dat er een vermogenskadaster komt en dat een speciale financiële cel zich eindelijk eens serieus gaat bezighouden met de grootste vermogens: “De bestudeerde families zijn samen goed voor liefst 77 miljard euro. Het wordt tijd dat zij een faire bijdrage leveren.”

Professor Michel Maus begrijpt de frustratie maar, zo zegt hij, “je kan een automobilist niet bestraffen omdat hij op de snelweg 119 of 120 kilometer per uur rijdt, dat is ook op het randje van het legale”. Voor de belastingspecialist is het simpel: “Je kan vermogende families en multinationals niet verwijten dat ze zich omringen met specialisten teneinde niet méér belastingen te betalen dan nodig, op voorwaarde dat ze binnen de contouren van de wet blijven.”