Kinderarmoede daalt 'significant' met 0,9 procent

160 euro, dat is het basisbedrag dat elk kind vanaf 2019 maandelijks krijgt. De nieuwe kinderbijslag die Vlaanderen in 2019 wil invoeren zal het armoederisico van kinderen en gezinnen met 0,9 procent verkleinen en zal de armoedekloof aanzienlijk verkleinen. Dat moet althans blijken uit de armoedetoets op de kinderbijslag die in opdracht van minister van Welzijn Jo Vandeurzen (CD&V) is uitgevoerd door onderzoekers van de KU Leuven.

Wat is met andere woorden het effect op het armoederisico van de Vlaamse kinderen en gezinnen? Uit de resultaten van de studie blijkt dat het armoederisico van gezinnen daalt van 8,6 procent naar 7,7 procent, of een daling van 0,9 procentpunt. Een gelijkaardige daling is er ook op kindniveau (van 9,9 naar 9,0 procent).

Voor gezinnen met één kind is er een daling met 1,6 procent. Ook voor alle andere doelgroepen (gezinnen met twee of meer kinderen, eenoudergezinnen) is het effect status quo of positief, maar daar zijn de schommelingen statistisch niet significant.

De onderzoekers hebben ook de impact op de armoedekloof bekeken, zeg maar de afstand tot de armoedegrens. Daar lijkt de impact groter. Arme gezinnen komen nu maandelijks 470 euro tekort om aan de armoedegrens te komen. In het nieuwe systeem zal die kloof met bijna 63 euro per maand verkleinen. "Op basis van deze studie kun je zeggen dat er aan de armoede op zich misschien niets verandert, maar er is wel degelijk een duidelijk verschil in de diepte van de armoede", legt onderzoeker André Decoster uit.

Vandeurzen is tevreden met de resultaten. "Bedoeling van de kinderbijslag is om gezinnen te ondersteunen in het opvoeden van kinderen en om het armoederisico te verkleinen. Deze studie toont aan dat de nieuwe bijslag dat zal doen. Het concept zoals het is ontworpen door de regering doet wat het moet doen en scoort op het vlak van armoedebestrijding beter dan het bestaande systeem", luidt het.

Vorig jaar was er veel te doen over een gelijkaardige studie die was uitgevoerd door het Centrum voor Sociaal Beleid (CSB) van Bea Cantillon. In die studie was onder meer sprake van een significante stijging van het armoederisico voor gezinnen met twee kinderen (van 7,6 naar 8,4 procent). Het leidde tot een bitse woordenwisseling met de Vlaamse regering.

Nu reageert Vlaams minister-president Geert Bourgeois (N-VA) tevreden. "De armoedetoets van de KU Leuven toont nu ook wetenschappelijk aan dat in het nieuwe systeem van kinderbijslag het armoederisico significant zal dalen, op het niveau van het kind en van het gezin, en dit zowel voor de gezinnen die in het nieuwe systeem zullen stappen als voor de bestaande gezinnen die ook delen van de hervorming zullen ondergaan."

Impact beperkt

Oppositiepartijen Groen en sp.a zien dat anders. Elke Vanden Brandt, Vlaams Parlementslid voor Groen: "In het regeerakkoord beloofde de regering-Bourgeois om de kinderarmoede te halveren. Maar vandaag stelt ze zich tevreden met cijfers na de komma."

Ive Marx, armoedespecialist (UAntwerpen): "Als we spreken over procenten na de komma, dan kun je moeilijk beweren dat het hier over significante wijzigingen gaat. De Vlaamse regering heeft geopteerd voor een basisbedrag voor elk kind. Dat is een relevante keuze waar veel voor te zeggen valt. Maar zo weet je meteen ook dat de impact op het armoedecijfer beperkt zal zijn."

Er zijn verschillende overwegingen te maken waarom voor dit systeem werd gekozen, meent Marx. "Kinderbijslag is niet hetzelfde als armoedebestrijding. Het is een kostentegemoetkoming, en een kind is een kind. Dus opteren voor een universeel systeem waarbij elk kind eenzelfde basisbedrag krijgt, is verdedigbaar. Daar zijn principiële argumenten voor te vinden, maar armoedebestrijding hoort daar niet bij."