Vier vragen over minderjarige vluchteling die spoorloos verdwijnt en niemand dat meldt
De jonge Brahim die vrijdagmiddag zomaar spoorloos verdween bij Dienst Vreemdelingenzaken is veilig en wel teruggevonden. Maar er blijven veel vragen open over deze blunder.
1. Waar is de jongen teruggevonden?
Een patrouille van de lokale Brusselse politie merkte hem zondagnacht, rond half vijf, op aan de Anspachlaan in het centrum van de hoofdstad. De jongen gaf eerst een andere naam en vertelde dat hij dertien jaar oud was, maar de politiemannen vonden de gelijkenis met Brahim B., de jongen waarnaar ze actief op zoek waren te groot en namen hem mee richting politiecommissariaat. Daar bleek het wel degelijk om de vermiste jongen te gaan.
Brahim werd in de nacht van donderdag op vrijdag al eens opgepakt omdat hij mogelijk betrokken was bij een diefstal in bende. Omdat de jongen vertelde dat hij van Marokkaanse nationaliteit was en negen jaar oud bracht de politie hem ter registratie naar de lokalen van de dienst Vreemdelingenzaken.
Vrijdagmiddag verdween hij daar en bleef vervolgens het hele weekend spoorloos, ook al omdat het vrijdag uren duurde voordat iemand alarm sloeg. Dat gebeurde pas toen het opvangtehuis Minor-Ndako in Anderlecht, dat hem verder zou begeleiden, in de namiddag informeerde bij Child Focus of de verdwijning gemeld was.
2. Hoe is hij kunnen vluchten bij Dienst Vreemdelingenzaken?
Tijdens de middagpauze van de ambtenaren bij Dienst Vreemdelingenzaken moet iedereen even buiten wachten, voor het gebouw in de Brusselse noordwijk. De minderjarige vreemdelingen zoals Brahim moeten echter niet buiten wachten, maar in een apart lokaal. Al gebeurt dit zonder toezicht. Wellicht heeft Brahim de volwassenen zien buitengaan en de kans om te vluchten met twee handen gegrepen, aangezien het nooit zijn bedoeling was om zich in België te laten registreren.
Inmiddels is Brahim een voogd toegewezen en is hij naar een opvangcentrum verhuisd waar hij de juiste begeleiding krijgt. Toch valt niet uit te sluiten dat hij toch opnieuw de benen zal nemen. Dat is moeilijk te voorkomen, zegt staatssecretaris voor Asiel en Migratie Theo Francken (N-VA). “Die kinderen zijn vrij om te gaan en staan waar ze willen en wij kunnen hen niet opsluiten. Zeker transitmigranten hebben een bepaald doel voor ogen. Die willen hier niet zijn, maar doorreizen.”
‘Deze kinderen begrijpen niet altijd dat we het beste met hen voorhebben. Vaak vluchten ze zodra ze de kans zien’
Sociaal werkers die minderjarigen opvolgen beamen dit. Minderjarigen kunnen altijd weglopen. Maar: veel hangt af van de aanpak. Er moet voor hen gezorgd worden. “Je moet hun vertrouwen proberen te winnen. Minderjarigen die hier alleen toekomen zijn vaak uitgeput en angstig. Als ze dan de kans zien, kunnen ze vluchten”, verduidelijkt David Lowyck van opvangtehuis Minor-Ndako. “Kinderen begrijpen niet altijd dat we het beste met hen voorhebben. Zeker niet als je weet wat er kan gebeuren op hun weg naar hier, zoals de wantoestanden met de politie in de Balkan. Niet overal worden kinderen geholpen door de instanties die hen moeten helpen.”
3. Waarom komt een jonge Marokkaan alleen naar Brussel?
De jongen heeft zelf nog geen verklaring afgelegd. Het blijft dus onduidelijk waarom hij alleen naar ons land is afgereisd en hoe hem dat gelukt is. De bevoegde diensten menen wel te weten dat hij via Frankrijk ons land is binnengekomen.
“Er was sprake van een broer in Sint-Jans-Molenbeek maar we hebben die man gevonden en dat blijkt geen familie”, vertelt Ine Van Wymersch van het Brussels parket. Volgens Francken verblijven de ouders van Brahim nog altijd in Marokko en zijn zij ook op de hoogte van zijn tocht, maar wil hij zelf via België doorreizen naar Zweden, waar zijn broer woont.
De kans dat er mensensmokkelaars betrokken zijn bij de afreis van Brahim is reëel. Dit moet verder onderzocht worden. Waar hij het weekend doorbracht, blijft ook onduidelijk. Wellicht op straat, in het centrum van Brussel. Toen hij zondagnacht werd opgemerkt was hij alvast in het gezelschap van nog een aantal minderjarige vreemdelingen. Een politiebron zegt: “Er zijn minderjarigen die – meestal gedwongen – opgenomen worden in dievenbendes. Vaak zijn er dan ook mensensmokkelaars in het spel. Het dossier van Brahim ruikt hier naar.”
'Er zijn minderjarigen die, meestal gedwongen, opgenomen worden in dievenbendes. Vaak zijn er dan ook mensensmokkelaars in het spel. Het dossier van Brahim ruikt hier naar'
DVZ laat nu een botscan uitvoeren om na te gaan hoe oud Brahim precies is. De dienst dit uitklaren, al is het duidelijk dat hij minderjarig is. Ondertussen wordt ook uitgezocht waar het best wordt opgevangen. Normaal zou de jongen worden overgedragen aan de Dienst Voogdij van Vreemdelingenzaken maar het is niet uitgesloten dat hij zou worden toevertrouwd aan de jeugdrechter.
Tot de leeftijd van 18 mag een niet-begeleide minderjarige vreemdeling niet uitgewezen worden, ongeacht het feit of hij wel of niet asiel heeft aangevraagd. Als hij voor zijn achttiende erkend wordt als vluchteling of een ander verblijfsstatuut krijgt, dan heeft hij recht op steun van het OCMW.
4. Zal er iets veranderen bij Dienst Vreemdelingenzaken?
Francken zat gisterenmiddag samen met de Dienst Vreemdelingenzaken. Het kan niet dat als er iemand verdwijnt die ’s middags geregistreerd is, dit niet onmiddellijk doorgeseind en dat er actief op zoek wordt gegaan naar het kind. Maar volgens hem gaat het niet om een systeemfout. “Er bestaat een protocol over dat eigenlijk perfect had kunnen werken, maar dat duidelijk nog aangescherpt kan worden.”
Francken wil daarnaast een nieuwe taskforce Verdwijningen oprichten. Die moet om de paar weken samenkomen om dossiers samen te bespreken. De taskforce zal uit alle bevoegde diensten zoals Child Focus, het parket en de politie bestaan.