Premier May 'koopt' steun van Noord-Ierse protestanten
Voor een miljard pond heeft de Britse minderheidsregering de gedoogsteun 'gekocht' van de Democratic Unionist Party (DUP). In ruil voor dat bedrag, dat zal worden besteed aan onder meer zorg en onderwijs in Noord-Ierland, zullen de tien Noord-Ierse protestanten in het Lagerhuis premier Theresa May steunen bij belangrijke parlementaire stemmingen, zoals de regeringsverklaring.
De onderhandelingen, die achttien dagen hebben geduurd, hebben de positie van May iets veiliger gemaakt, maar niet veel sterker. De Britse premier keek wat beteuterd toe terwijl DUP-leider Arlene Foster haar handtekening zette onder het akkoord. Dit was niet wat ze voor ogen had toen ze drie maanden geleden vol zelfvertrouwen verkiezingen had uitgeroepen. Doordat de Conservatieven hun meerderheid verloren, waren ze opeens aangewezen op de meest behoudende partij in het Verenigd Koninkrijk − een partij waarbij de Tories opeens heel vooruitstrevend afsteken.
De samenwerking barst van de ironie. Tijdens de verkiezingscampagne verweten de Tories Jeremy Corbyn zijn contacten met de IRA. Nu moet May samenwerken met een partij die banden had met loyalistische paramilitairen. Er is nu, in de woorden van The Daily Mirror, een "coalition of crackpots", een coalitie van mafketels.
Er is nu, in de woorden van The Daily Mirror, een "coalition of crackpots", een coalitie van mafketels
Kritiek van Wales en Schotland
De DUP wil het extra geld gebruiken voor de infrastructuur, de zorg en het onderwijs in de regio, dat door de jaren veel ontwikkelingsgeld heeft gekregen via de EU. Ook wil de partij de pensioenen beschermen. Er kwam meteen kritiek uit Wales en Schotland, regio's die nu met lede ogen toezien hoe de Noord-Ieren er met de buit vandoor gaan. De eerste minister van Wales, Carwyn Jones, sprak zelfs over het uitdelen van steekpenningen door 10 Downing Street.
In Noord-Ierland kan de overeenkomst problemen opleveren. De samenwerking van de DUP met de Britse Conservatieven wordt met argwaan bekeken door de nationalisten. Sinn Féin, voorheen de politieke vleugel van de IRA, weigert een nieuwe coalitie aan te gaan met de DUP zolang Foster daar de baas is.
De kans bestaat dat Noord-Ierland binnenkort direct vanuit Londen zal worden bestuurd. Omdat Sinn Féin principieel weigert zijn zetels te bekleden in het Lagerhuis, lijkt het erop dat de partij geen zeggenschap heeft over de geldstroom.
Met de steun van de politieke nazaten van koning Willem III van Oranje − de grote held van de Noord-Ierse protestanten wiens overwinning bij de Slag om de Boyne in 1690 over twee weken weer zal worden gevierd met de Oranjemarsen − hoopt May haar regeringsverklaring later deze week zonder problemen door het Lagerhuis te kunnen loodsen. De meeste problemen zullen mogelijk komen van Europees gezinde Conservatieven uit haar eigen kring.
May probeerde de tegenstanders van (een harde) brexit te paaien door te verklaren dat de EU-burgers die nu op het eiland wonen wat haar betreft mogen blijven, behalve zij die zich hebben bezondigd aan misdaden. De procedure om een permanente verblijfsvergunning te verwerven, nu een heidens karwei, zal eenvoudiger en goedkoper worden. Ook zal de Britse regering garanderen dat Britse burgers gratis medische hulp blijven ontvangen op het vasteland.
Eind vorige week had Brussel afkeurend gereageerd op de Britse plannen voor de EU-burgers, die niet genereus en gedetailleerd genoeg zouden zijn. Ook nu vroeg EU-onderhandelaar Michel Barnier, via Twitter, om "meer ambitie, duidelijkheid en garanties". Jeremy Corbyn omschreef Mays aanbod als "te laat en te weinig". Volgens de Labour-leider had ze een jaar terug al actie moeten ondernemen. Na het referendum wilde premier David Cameron de rechten van de EU-burgers meteen garanderen, maar één minister hield dat tegen. Dat was May.