'Bier na wijn, geeft venijn', zo wil de volkswijsheid. Maar de bonkende hoofdpijn van je kater kan je helaas niet op de volgorde van je drankjes de vorige avond steken. 'De uitspraak komt historisch gezien van mensen die niet zoveel geld hadden', zegt toxicoloog Jan Tytgat van de KU Leuven. 'Als ze hun avond begonnen met wijn, hadden ze op het einde geen geld meer, daarin zat het venijn. Terwijl ze nog wel geld hadden als ze de avond met bier begonnen waren, vandaar: wijn na bier geeft plezier'.

Of het nu van wijn of bier komt: voor een kater is eigenlijk geen echte oplossing, behalve in je bed blijven liggen en wachten tot het overgaat. 'Gun je lichaam tijd en laat je lever zijn werk doen', zegt Tytgat. 'Je lichaam zal de gifstoffen via zweet, urine en adem wegwerken'. Je lichaam doet er ongeveer een uur over om een glas alcohol af te breken, na vier uur drinken wordt het tempo vertraagd tot ongeveer twee uur per glas - reken dus zelf maar uit hoe lang je zoet zal zijn. Pilletjes die claimen dat je er dankzij een stevige portie B12 en andere vitamines sneller doorkomt, zijn geldverspilling. 'Doorgaans bevatten die pillen stoffen waar het lichaam in geval van alcoholisme te veel van verbruikt heeft', zegt Tytgat. 'Maar bij acute dronkenschap maken ze geen enkel verschil, tenzij in je portemonnee'.

Als je hoofd ontploft, kan het geen kwaad om een pijnstiller te nemen. Maar het is wel gevaarlijk om die pijnstiller preventief te nemen als je dronken je bed in kruipt. 'Paracetamol wordt ook in de lever verwerkt en de interactie met alcohol kan in sommige gevallen tot hepatitis leiden, dat is een risico dat je niet mag nemen', zegt Tytgat. Ook koffie heeft geen effect op je kater, tenzij dan misschien op je toch al geïrriteerde maag.

Voorkomen

Het goede nieuws: een te erge kater kan je wel voorkomen. Door na elke tweede consumptie een groot glas water te drinken, bijvoorbeeld. Maar ook vet eten kan helpen. 'In Rusland serveren ze bijvoorbeeld altijd vetrijke gerechten als ze drinken', zegt Tytgat. 'Je maag is dan bezig met de vertering van dat voedsel en de alcohol zal trager opgenomen worden in het bloed'. Vet eten helpt wel alleen preventief: als de kater al een feit is, zal dat pak frieten vooral zwaar op de maag vallen.

Of je nu wijn, bier of cocktails drinkt, maakt voor de kater eigenlijk niet uit: 'Ethanol is ethanol, er is geen onderscheid', zegt Tytgat. Ook maakt het niet uit of je in de zon een glas drinkt: als het warm is, zal je misschien meer dehydrateren en dus meer water nodig hebben, maar in principe heeft de zon geen invloed op hoe snel je dronken wordt. Wat wel kan zorgen voor een ergere kater, is de combinatie van alcohol met kazen of rood vlees. 'Dat ligt niet aan de alcohol, wel aan de combinatie van bepaalde voedingsstoffen bij sommige mensen'.

Wat is nu een gezonde alcoholconsumptie? 'Wetenschappers weten het soms zelfs niet meer, maar ik ben er van overtuigd dat af en toe een glas alcohol de vetten helpt oplossen en het bloed helpt verdunnen, en dus gezond kan zijn', zegt Tytgat. 'Ik heb het dan over twee glazen voor mannen en één glas voor vrouwen, met af en toe een dag tussen om de lever tot rust te laten komen'.

(Dit stuk verscheen voor het eerst in juli 2015)