EU en VS "niet 100% eens" over Rusland, handel en klimaat

"Wat onze samenwerking en vriendschap hun diepste betekenis geeft, zijn de fundamentele westerse waarden zoals vrijheid, mensenrechten en respect voor de menselijke waardigheid", zo vatte Tusk samen tijdens een korte verklaring aan de pers. "Onze belangrijkste taak vandaag is het samenbrengen van de hele vrije wereld rond die waarden, niet enkel rond belangen."

Een duidelijke boodschap aan Trump, die er steeds prat op gaat dat hij als businessman overal de beste 'deals' wil sluiten. "Waarden en principes eerst. Dat is wat wij Europeanen en Amerikanen zouden moeten zeggen", aldus Tusk. Woensdag had de Poolse EU-voorzitter al getweet dat hij zou proberen Trump "te overtuigen dat Euro-Atlantisme betekent dat de vrije wereld samen tracht een post-westerse wereldorde te voorkomen".

Trump sprak de pers niet toe na de ontmoeting met de Europese leiders, die ruim een uur duurde. Veel meer dan "good morning" kreeg de aanwezige pers van Trump niet te horen.

Er werd erg uitgekeken naar het bezoek van Trump aan de EU. In het verleden had Trump zich geen enthousiast voorstander van de Europese Unie getoond. Zo noemde hij een brexit "een goede zaak" en zei hij te hopen dat andere landen het voorbeeld van de Britten zouden volgen. Dat had nogal kwaad bloed gezet in de EU.

EU-voorzitter Tusk noemde drie agendapunten waar de EU en de VS blijkbaar "niet 100% op één lijn zitten". Het ging dan om de relaties met Rusland, maar ook het kwakkelende overleg over een vrijhandelsakkoord TTIP en Trump heeft ook laten verstaan dat hij zijn land zou terugtrekken uit het klimaatakkoord van Parijs, al heeft hij daarover nog geen beslissing genomen. 

"Mijn gevoel is dat we op veel gebieden overeenkwamen, zeker als het ging over de strijd tegen terrorisme", zo vatte Tusk samen. "Sommige kwesties blijven wel open, zoals klimaat en handel. En ik ben niet honderd procent zeker dat we kunnen zeggen dat we een gemeenschappelijk standpunt delen over Rusland", klonk het.

Behalve dan rond Oekraïne. Daar lijken de EU en de VS volgens Tusk wel "op dezelfde lijn" te zitten. De Europese Unie legt Rusland nog steeds economische sancties op na de annexatie van de Krim, intussen ruim drie jaar geleden. In het oosten van Oekraïne voeren pro-Russische rebellen ook nog steeds strijd tegen het regime in Kiev.

Hoe de sfeer was tijdens het gesprek, verklapte Tusk in zijn korte verklaring niet. Tijdens de obligate foto met hem, Trump en Commissievoorzitter Jean-Claude Juncker had die laatste alvast zijn best gedaan om het ijs te breken met een mopje. Toen Tusk Trump eraan herinnerde dat de Europese Unie twee "presidenten" telt, wees de Luxemburger glimlachend naar zijn Poolse collega met de woorden "eentje te veel". 

Later op de dag neemt Trump deel aan de NAVO-bijeenkomst onder staats- en regeringsleiders waarop het nieuwe hoofdkwartier van de alliantie zal worden ingehuldigd. Voordien zit hij op de Amerikaanse ambassade in Brussel nog samen met de kersverse Franse president Emmanuel Macron. Vrijdag start op Sicilië een meeting van de G7, waar Trump onder meer Tusk, Juncker, Macron - en de Duitse bondskanselier Angela Merkel - opnieuw zal spreken.