"Het beste tijdstip op een festivalaffiche is het schemeruur"

U vluchtte de voorbije Pukkelpopeditie ijlings het festivalterrein af nét na de show van Mumford & Sons, de hoofdact van de laatste dag? Nochtans stond op diezelfde Main Stage elektronicaproducer Flume er meteen na geprogrammeerd, als afterparty. U heeft meer goeie herinneringen aan de namiddagconcerten van Bazart en Oscar & The Wolf op Rock Werchter dan aan die van de internationale topgroepen die dat festival 's avonds afsloten? 

Best mogelijk. Festivalaffiches worden namelijk al lang niet meer opgesteld met een strikt hiërarchische volgorde. Headliners staan niet noodzakelijk nog als laatste geprogrammeerd. De dynamiek van de line-up op één en hetzelfde podium kent verschillende ankerpunten. Ver na middernacht, lang nadat de superster die het hoofdpodium afsloot naar huis is, kan u bijvoorbeeld nog steeds alternatieve cultbands gaan bekijken. Of dj’s.

Jonge headliners

"Er is inderdaad een shift in de hiërarchie gekomen”, zegt Eppo Janssen, hoofdprogrammator van Pukkelpop. "De afsluiter van een festival is niet noodzakelijk de headliner. Sommige topbands willen trouwens helemaal niet om één uur 's nachts spelen. Want dat is niet noodzakelijk het meest dankbare plekje op de affiche. Radiohead begon er op Werchter dit jaar bijvoorbeeld erg laat aan en het festivalpubliek was al een beetje moe. Misschien zet je zo’n groep beter iets vroeger op de affiche?”

Op Pukkelpop sloot de Britse band The xx de eerste festivaldag af. Mag je zo’n piepjong, snel groot geworden band wel beschouwen als een volwaardige headliner? "Ik vind het onvoorstelbaar hoe The xx als slaapkamerbandje in amper vijf jaar is uitgegroeid tot het type headliner waarbij iedereen elk liedje van begin tot einde kent”, zegt Jarri Van der Haegen, manager, blogger en zelf ook Pukkelpopprogrammator. "Tijdens hun concerten sta je dan ook te wachten op dat ene nummer dat ze nog niet hebben gespeeld. Hun oeuvre is behoorlijk groot aan het worden. En vandaag ontdekken en consumeren jonge mensen dat soort groepjes op een heel andere manier dan vroeger.”

Hoe onderhandel je dan met managers die hun artiesten volgens hun marktwaarde op de affiche willen?

Eppo Janssen: "Het blijft zoeken, natuurlijk. De ene boekingsagent of dat ene management wil per sé dat zijn artiest volgens zijn status wordt geprogrammeerd. Andere agenten hechten daar minder belang aan. Meestal draait het om hoe groot zo’n artiest op de affiche vermeld staat. Zo’n band moet in het oog springen.”

Jarri Van der Haegen: "De stortvloed aan nieuwe muziek online heeft zeker een impact op de samenstelling van een festivalaffiche. Daar moet je als programmator gevoelig voor zijn.”

Janssen: "Het is tegenwoordig moeilijker om een festivaldag uit te verkopen waar acts staan die al wat ouder zijn. En zeg nu zelf: het is toch fantastisch als een band zoals The xx als headliner overeind blijft? Ga ik daarmee de oudere festivalganger, die liever Pearl Jam hoort, afstoten? Niet noodzakelijk.”

Maar die oudere, kapitaalkrachtigere festivalgangers gaan geen ticket kopen enkel en alleen voor een band als The xx, toch?

Janssen: "Da’s waar. Kijk, ik wil die megabands graag op de affiche, hoor. Als ze toevallig toeren in augustus en we kunnen ze krijgen, dan boeken we ze natuurlijk. Nu ja, die superheadliners zullen uiteraard eerder focussen op festivals als Glastonbury of Rock Werchter, want binnen hun verhaal zijn die heel belangrijk. Queens Of The Stone Age moet zowat de laatste grote groep zijn geweest op onze affiche. Die jongens vullen tegenwoordig een Sportpaleis. Maar dat doet een jong bandje als Bastille tegenwoordig ook! Ik beschouw Mumford & Sons trouwens ook als een grotere headliner, want die groep heeft toch al een zevental grote hits kunnen scoren.”

Daardoor ligt het hoogtepunt van een festivaldag vaak vroeger op de dag. De memorabele concerten vinden soms in de vooravond plaats. Of vlak na de middag.

Janssen: "Geweldig toch? Dat is net wat wij willen. Ik wou dat er meer openingsbands de boel lieten ontploffen, zoals André Brasseur dat vorig jaar bij ons deed. Waarom zou je dat hoogtepunt altijd willen uitstellen naar één uur 's nachts? Ik hou erg van het schemeruur, zo rond negen uur 's avonds. Dat is het moment waar niet toevallig dit jaar Solange stond, ons meest besproken concert. Het publiek is op dat uur nog fris. Je kan bovendien al uitpakken met een mooie lichtshow. Ja, als ik booker was, zou ik het wel weten. Een aantal jaren geleden profiteerden ook Editors van dat schemermoment, met een show die achteraf als hun doorbraakpunt voor ons land werd beschouwd. Ik heb ook Balthazar en Christine & The Queens op dat spotje memorabele concerten zien spelen.”

Hebben jullie door efficiënt te programmeren dan een impact op de carrière van een act?

Van der Haegen: "Je kan proberen om langzaamaan nieuwe headliners te creëren. Neem nu Russ, een goeie hiphopper die hier vorig jaar al stond. Toen voelden we dat hij "happening” was. De Marquee stond toen al bomvol. Dit jaar hebben we hem opnieuw gevraagd en kijk, zijn show ontplofte opnieuw. In de muziek gaat het zo snel dat mensen soms vergeten dat je een artiest de tijd moet gunnen om te kunnen groeien. Kijk naar The xx. Dat is daar nog het beste voorbeeld van. Hun verhaal is de blauwdruk voor hoe het idealiter zou kunnen verlopen.”