'Ik ben altijd gelukkig mens geweest, maar nu wel extra'

Natuurlijk heeft hij weleens heimwee naar het verleden, toen zijn linkerbeen toverde, in tijden dat de buitenwereld sprak van de Grote Vier: Robben, Van Persie, Sneijder en hijzelf, Rafael van der Vaart. Hij zag onlangs oude EK's en WK's voorbijkomen op YouTube. 'Dan is het meer: wat gaat de tijd toch snel. Ik heb een jonge vriendin. Ze was 7 toen ik debuteerde als voetballer. Af en toe, als ze iets wil weten, vertel ik over mijn loopbaan terwijl ik denk: oh, wat was dat mooi.' Zijn vriendin is tophandballer Estavana Polman.

Van der Vaart is blijmoedig. Hij praat met een ondertoon van melancholie. Hij zei eens tegen een ploeggenoot van zijn club Midtjylland dat ze hem vroeger weleens Batigol noemden, naar de beroemde Argentijnse spits Batistuta. 'Hij zei dat hij niet wist wie Batistuta is. En ook: we zaten wel naar jou te kijken.'

In het begin waren ze bij de bescheiden club uit Jutland best huiverig om hem gewoon aan te spreken, de 109-voudig international van Oranje die in Denemarken is neergestreken. Die tijd is voorbij. Ze hebben ontdekt dat Van der Vaart altijd een gewone jongen is gebleven in wie het kind voortleeft.

Als in een sprookje dwarrelt sneeuw deze woensdag op het kunstgrasveld in Ikast, waar Van der Vaart weer traint na een kuitblessure. Muts op. Zijn gouden linkerbeen vindt moeiteloos diepte. Hij grapt over de zon van Sevilla, zijn vorige pleisterplaats als prof. Liefde dreef hem naar Denemarken, waar Polman bij Esbjerg handbalt.

Van der Vaart leeft in de driehoek van hedendaags geluk. Wonen in Esbjerg aan de westkust van Denemarken, met Polman. Voetballen bij Midtjylland, 100 kilometer naar het noordoosten. En relatief dicht bij Hamburg, waar zijn zoon Damian woont. Zijn kuit speelde telkens op, maar hij is nu weer nagenoeg fit en zal spelen in de Deense play-offs, na de interlandweek.

Hij vertelt over geluk: 'We hebben elkaar. We kunnen heel goed met elkaar opschieten. Dat maakt het wel makkelijk. Als we een dag vrij zijn, rijden we naar Hamburg, naar Damian. Ik ben altijd een gelukkig mens geweest, maar nu wel extra.'

Onlangs reed hij om zes uur in de ochtend weg, om ruim drie uur later in Hamburg te kijken naar het voetbal van Damian, zoon uit zijn huwelijk met Sylvie Meis. 'Ik had niet gezegd dat ik kwam.' Hij lacht vertederd. 'Damian deed extra zijn best. Hij is spits, rechts en snel. Weinig adviezen van mij dus.' Weer die jongensachtige blik van de linksbenige voetballer, de middenvelder die geldt als aan de trage kant.

Hij woonde in Sevilla, Hamburg, Madrid en Londen. Nu rijdt hij van Herning, waar het stadion van Midtjylland ligt, of van het trainingsveld in Ikast naar Esbjerg, over een tweebaansweg. 'Het komt in de buurt van een cultuurschok. De zon mis ik het meest. Naar de training lopen, kort broekje aan, geen warming-up nodig. Maar je hoort mij niet klagen.'

Hij staat model voor de liefhebber. 'Ik kon naar Qatar, Dubai, China. Bij toeval kwam Midtjylland. Ze hadden misschien nooit gedacht dat ik dat zou willen, maar ze kregen mee dat mijn vriendin hier woonde en ze dachten: laten we het proberen. Het zijn aardige mensen, het is hier prima toeven.'

Hij heeft alleen te weinig laten zien in zijn eerste seizoen, als voormalige ster. Midtjylland is een voetballende ploeg. 'Soms gaan we mee in het fysieke gevecht. Dan heb je een stijve nek na de wedstrijd. Ik ben ervan overtuigd dat voetbal uiteindelijk wint van blind gedraaf van sterke gasten. Ik probeer dat echte voetbal in het elftal te krijgen.'

Door de nadruk te leggen op puur voetbal, moet ook Nederland proberen uit de sportieve crisis te geraken. 'Je leest dat we moeten trainen als Duitsland. Nee, wij zijn Nederland. Iedereen heeft het nog steeds over onze techniek, passing en manier van aannemen. Dat moeten we blijven doen. Daarom zijn we altijd ver gekomen. Niet omdat we zo sterk waren.'

Hij denkt dat het niveau in Nederland gemiddeld iets hoger is dan in Denemarken. 'Tenminste, dat mag ik hopen. De eredivisie blijft een competitie met veel voetbal. De echte talenten, zoals in het verleden Sneijder, Van Persie, Robben en ik, zijn er momenteel niet, denk ik. Kluivert misschien, of Ziyech. Er wordt tegenwoordig veel gekeken naar snel en fysiek sterk. Grote talenten zijn vaak kleinere spelers die het niet zo van kracht moeten hebben. Die krijgen minder kansen. Dat is hier ook zo. Ik probeer me daartegen te verzetten. Types als David Silva of Thiago van Bayern München, heerlijk. Verfijnde voetballers. Misschien vormen ze een uitstervend ras.'

'We kregen eens een ingooi. Ik ging die bal snel gooien. Niet meer doen, zeiden ze. Dan komt er een verdediger van achteruit. Handdoekje erbij. Bal droogwrijven. Hij gooit de bal zo bijna in het doel. En we scoren er vaak uit. Dat soort dingen probeer ik niet eens meer te veranderen. Maar het is wennen.'

Steeds lacht hij, omdat het ook mooi is, al die nieuwe indrukken. Midtjylland verloor met 1-0 van Silkeborg. 'Uit frustratie zei ik dat ik die ploeg vreselijk slecht vond. Toen reageerde een van hun spelers dat ik de slechtste superster was tegen wie hij ooit had gespeeld. Geestig.'

Het hoort bij een rijke loopbaan. 'Het eerste wat ik zei toen ik bij HSV om degradatie speelde, was dat ik alles zou doen om dat te voorkomen. Maar dat is zo'n ander voetbal. Die druk. Ik stond voor het eerst met trillende benen op het veld. Zo van: oh, dit is spannend zeg. Mijn kop zou eraf gaan. Ik was aanvoerder en zat bij HSV in het elftal van de eeuw. We overleefden. Dat was voor mij vele malen mooier dan een keer scoren voor negentigduizend man. Als je die druk in je bagage hebt, is dat waardevol.'

Bij Telstar hadden ze meteen een shirt gemaakt en een contract klaargelegd, toen Van der Vaart eens zei dat hij zich nog wel zag eindigen bij Telstar. 'Zolang mijn lichaam het toelaat, wil ik voetballen. Ik weet ook wel wat ik mis, als ik met die kleine van me naar een bekerwedstrijd van HSV ga kijken, voor zestigduizend man. Maar voetbal blijft voetbal.'

Straks loopt hij met de kinderwagen door Esbjerg, want Polman bevalt in juni. Hij is gesetteld daar, met veel kennissen, ook bij het handbal. 'Als Damian hier is, gaan we twee uur voor een wedstrijd lekker voetballen op het veld, als de zaal nog leeg is. Die meiden voetballen dan ook. Ja, Estavana kan ook goed voetballen.'

Eens zullen ze weer in Nederland wonen. 'En ik kan me best voorstellen dat ik nog eens in Nederland voetbal, maar het lichaam moet het wel aankunnen.' Afscheid van Oranje, waarvoor hij eind 2013 zijn laatste wedstrijd speelde, thuis tegen Colombia? 'Ik zie mezelf daar niet staan met een bosje bloemen en tot ziens. Ik weet het niet. Nou ja, als het afscheid heel groots is...'

De Grote Vier

Vier mannen, vier dertigers. In de aanloop naar het WK van 2010 noemde een verslaggever van het ANP ze de Grote Vier. Het werd een geuzennaam. Zeven jaar later staan Wesley Sneijder (32 jaar, 126 interlands), Rafael van der Vaart (34, 109), Robin van Persie (33, 101) en Arjen Robben (33, 89) samen op 425 interlands, een immens aantal voor vier voetballers.

Langzaam maar zeker neemt, logischerwijs, hun rol af in het spel, waarbij het probleem voor Oranje is dat opvolgers niet in drommen op de poort kloppen. Robben is, mits fit, nog steeds de belangrijkste en beste speler van het elftal. Voor hem geldt soms een status aparte. Aan het aantal interlands is te zien dat hij weleens wedstrijden heeft gemist, ten opzichte van zijn generatiegenoten. Robben was vaak geblesseerd.

Van Persie is topschutter aller tijden van Oranje, met vijftig doelpunten, en hij voetbalt met wisselend succes bij Fenerbahce. Hij kampt geregeld met zijn fitheid. Bondscoach Blind heeft officieel nog geen afscheid van hem genomen omdat hij de Rotterdammer misschien een keer nodig heeft, maar die kans neemt met de wedstrijd af.

Sneijder komt steeds minder in aanmerking voor een plek op het middenveld, maar hij is sowieso nog bruikbaar als hangende linksbuiten en speelt ook buiten het veld zijn rol. Hij is een ware (reserve)aanvoerder, 'gepokt en gemazeld', zoals Blind deze week zei. Sneijder wil dolgraag het record van Van der Sar overnemen, 130 interlands. Dan moet hij zeker tot de zomer volhouden. En af en toe spelen.