Vlaming Koen helpt in Mosoel de trauma's te verwerken: "Ouders moesten hun favoriete kind aanwijzen en dat werd dan onthoofd"

Het offensief van de Iraakse troepen op de Noord-Iraakse stad Mosoel gaat verder. De strijders van terreurorganisatie Islamitische Staat verdedigen er de overblijfselen van hun officieuze hoofdstad van het kalifaat in Irak. De Iraakse strijdkrachten duwen stevig door en heroveren steeds meer gebied op IS. Maar bevrijding is niet het einde van de ellende. Was het maar.

Monsters

Koen Sevenants werkt voor de humanitaire organisatie Action Against Hunger en staat samen met zijn team de bevolking in bevrijde gebieden en vluchtelingenkampen psychologisch bij. Als een veiligheidsteam de felbevochte heroverde plekken heeft gecontroleerd op slapende IS-cellen, komt hij in actie. En het hoeft niet te verbazen dat mentale steun een van de hoogste noden is voor de bewoners die de horror overleefd hebben. Vooral voor de kinderen.

"Ze praten bijvoorbeeld de hele tijd over monsters omdat ze zoveel gruwelen hebben doorgemaakt. Ze hebben sleutelpersonen in hun leven verloren en hebben bloed gezien. Die kinderen zijn hyperalert. Ook al zijn ze in veiligheid, ze blijven vrezen voor hun leven. Hun geheugen is helemaal in de war, ze hebben last van bedplassen. Allemaal tekenen die wijzen op een heel hoge graad van posttraumatische stress."

Verhalen

Koen heeft de meest gruwelijke verhalen gehoord. "Ouders vertellen ons dat ze hun favoriete kind moesten aanwijzen en dat kind werd dan voor hun ogen onthoofd. Vanmorgen sprak ik nog met een familie die is moeten vluchten met een pick-uptruck die achteraan open was. Door de hobbelige weg is hun dochter uit de laadbak gevallen. Maar stoppen konden ze niet omdat ze achtervolgd werden door IS-strijders."

Veiligheid

De missie van Koen bestaat er in de eerste plaats in het gevoel van veiligheid bij de bevolking te versterken. "We proberen weeskinderen bij families onder te brengen omdat families de belangrijkste bron van veiligheid en geluk zijn voor een kind. In een latere fase beginnen we te werken rond trauma's of de ontkenning van trauma's. Dat is heel zwaar want soms willen mensen niet terug naar de realiteit. Dan komen de nachtmerries en de flashbacks en de pijn."

Als de camera's weg zijn

Koen ziet de toekomst somber in. "Nu is het een symmetrische oorlog. Met één partij aan de ene kant en een andere partij aan de andere kant. Als IS verslagen is, ontstaan er slapende cellen. En de fracties die samen tegen IS hebben gevochten, beginnen dan tegen elkaar te strijden. Het gevolg is dat er geen vertrouwen is bij de bevolking. Er zijn ook wraakacties tegen mensen die met IS hebben samengewerkt. De situatie is erg gespannen."

"We gaan hier nog heel lang moeten werken. Als de camera's en de microfoons weg zijn uit Mosoel omdat de oorlog zogezegd is afgelopen, begint de individuele, interne oorlog tussen de mensen. De inwoners gaan nog veel pijn lijden op emotioneel vlak. Dit is een zwaar getraumatiseerde samenleving. Het gaat nog heel lang duren om alle wonden hier te helen."