VS, Apple en Ierland hekelen 'bizarre' Brusselse bemoeienis
De Verenigde Staten en Apple schieten met scherp op het besluit van de Europese Commissie dat de Amerikaanse technologiegigant minimaal 13 miljard euro oneigenlijk verkregen belastingvoordeel moet terugbetalen aan Ierland. Ook de Ierse regering, die vreest voor haar fiscaal vriendelijke vestigingsklimaat, spreekt over een 'bizar besluit' en ongewenste Brusselse bemoeienis met het Ierse belastingbeleid.
Europees Commissaris Vestager (Concurrentie) schuift de harde kritiek terzijde en wijst erop dat Apple dankzij de Ierse belastingconstructies in 2011 in Europa over zijn winst van 16 miljard euro een schamele 0,05 procent belasting betaalde. In 2014 daalde de effectieve belastingdruk voor Apple zelfs tot 0,005 procent, waar de toch al lage Ierse vennootschapsbelasting 12,5 procent bedraagt. Volgens de Commissie bestaat voor deze minimale belastingafdracht geen enkele economische rechtvaardiging. Zowel Dublin als Apple gaat in beroep tegen het besluit dat Vestager dinsdag presenteerde.
Het aanpakken van belastingontwijking en -ontduiking door multinationals is een van de speerpunten van de Commissie. Niet alleen spekt het de nationale schatkisten, het voorkomt oneerlijke concurrentie omdat belastingafspraken, zoals in Ierland met Apple, meestal op maat voor één bedrijf zijn gemaakt. Nederland werd vorig najaar door Brussel gesommeerd tot een naheffing van 30 miljoen euro bij Starbucks. De afspraak tussen de Nederlandse belastingdienst en de Amerikaanse koffiebrander kwam volgens Brussel neer op illegale staatssteun. Nederland heeft beroep aangetekend bij het Hof van Justitie.
Staatloos hoofdkantoor
De belastingafspraak van Apple met de Ierse belastingdienst bestond tussen 1991 en 2015. Praktisch komt ze erop neer dat alle winst op de verkoop van Appleproducten (iPhones, iPads, computers) in Europa, het Midden-Oosten, Afrika en India naar twee Appledochters in het Ierse Cork werd overgemaakt. Deze twee bedrijven waren om belastingstechnische redenen opgesplitst in een Ierse afdeling (winstbelasting 12,5 procent) en een 'staatloos hoofdkantoor' (winst: onbelast) dat alleen op papier bestond. Vrijwel alle winst belandde in de 'hoofdkantoren' die volgens Vestager geen werknemers, gebouw of activiteiten kenden.
De Commissie ontdekte deze Ierse constructie pas in 2013, nadat de Amerikaanse Senaat in de belastingafdrachten van Apple dook. Na ruim twee jaar onderzoek concludeert de Commissie dat de Ierse Appleconstructie in strijd is met de Europese regels voor staatssteun. Het oneigenlijk verkregen voordeel voor Apple (sinds 2003, verder in de tijd kan de Commissie niet teruggaan) schat Vestager op 13 miljard euro. De Ierse belastingautoriteiten moeten het bedrag (met rente) terugvorderen bij Apple. Het gaat om de grootste naheffing ooit die Brussel oplegt.
De Ierse minister van Financiën Noonan zei dat hij zijn regering zal voorstellen beroep aan te tekenen tegen het Commissiebesluit. Noonan vindt dat de Commissie zich niet op deze wijze mag bemoeien met nationaal belastingbeleid. Een beroepszaak schort de naheffing niet op, wel kan de opbrengst op een geblokkeerde rekening in Ierland worden gestort.
Lees ook
De Europese Commissie oordeelde dinsdagochtend dat Ierland tegen Europese regels in de computergigant winsten tegen zeer lage belastingen heeft laten wegsluizen. Dit komt volgens Brussel neer op verkapte staatssteun.
Silicon Valley waarschuwt Rutte: versoepel het belastingbeleid om fiscaal aantrekkelijk te blijven.
Column Bert Wagendorp: De Ieren zijn minstens zulke pleasers als Mark Rutte (+)
Vernietigende slag
Appletopman Cook hanteerde in een open brief hetzelfde politieke argument als Noonan. De Commissie vervangt simpelweg de Ierse belastingwetgeving, aldus Cook. 'Als dit (besluit) doorgang vindt, zou dit een vernietigende slag toebrengen aan de soevereiniteit van de EU-lidstaten inzake hun eigen belastingzaken en ook aan het beginsel van rechtszekerheid in Europa.'
Vestager was dinsdag niet onder de indruk. Bedrijven die zekerheid over belastingafspraken willen, kunnen de Commissie vooraf om een oordeel vragen, aldus de Deense. 'En ze zouden even moeten nadenken als ze maar 0,05 procent belasting betalen.' Vestager benadrukte dat de staatssteunregels voor alle bedrijven gelden. 'Dit besluit bevat een heldere boodschap: lidstaten kunnen geen oneigenlijk belastingvoordeel aan afzonderlijke bedrijven verstrekken.' De Commissie onderzoekt nu duizend belastingafspraken tussen lidstaten en bedrijven, waaronder die van McDonald's en Amazon in Luxemburg.
Volgens het Amerikaanse ministerie van Financiën kan het Commissiebesluit bedrijven uit Europa wegjagen. Appletopman Cook is daar zeker van, hij waarschuwt voor 'ernstige gevolgen' voor de investeringen en werkgelegenheid in Europa. Eerder waarschuwde de VS voor vergeldingsmaatregelen. Volgens Washington heeft Brussel het vooral gemunt op Amerikaanse bedrijven.
Lees ook
Geselecteerd door de redactie
