Traditioneel zijn het harde structuren die onze kust beschermen tegen erosie - denk aan golfbrekers en dijken. Maar Staatssecretaris voor de Noordzee Philippe De Backer (Open VLD) heeft nu zijn fiat gegeven voor een nieuw soort rif, een met uitsluitend natuurlijk materiaal.

Voor de kustlijn van De Panne, binnen een afstand van 1,5 kilometer, zal binnen een testzone van circa 100 vierkante meter een rif aangelegd wordt met zeewier, mosselen en schelpkokerwormen. Men wil onderzoeken of die organismen erin slagen om zand tegen te houden dat nu nog bij noodweer naar open zee wordt meegesleurd. Het project wordt volledig gefinancierd door vijf gespecialiseerde firma’s die de techniek nadien hopen te exporteren naar het buitenland.

Zeef

‘Als de wormen (schelpkokerwormen, red.) zich nestelen in het zand, maken ze de structuur van het zand steviger door er kalkbuisjes in te vormen’, verduidelijk mariene bioloog dr. Nanne van Hoytema, auteur bij Marienebiologie.org. Met de mossels en het zeewier hoopt men op een vergelijkbaar mechanisme. ’Je creëert een soort van zeef dat zand moet opvangen dat anders naar de zee afdrijft.’

Met een rif van 100 vierkante meter zal de Belgische kust natuurlijk niet gered zijn. ‘Het is een eerste stap’, suggereert van Hoytema. ‘Het is afwachten en kijken of en hoe het werkt, een soort van “proof of concept”. Als het succesvol is, kan men vervolgens de schaal opdrijven.’

Miljoenenbesparing

Als het concept werkt, kan het op termijn volgens van Hoytema wel een immense besparing opleveren. Want momenteel worden elk jaar nog steeds miljoenen euro’s gestoken in de (her)versteviging van de Belgische duinen en stranden - die ons land tenslotte nog steeds beschermen tegen zwaar stormweer - door graafmachines en boten.

Van Hoytema herinnert in dat opzicht ook aan het Nederlandse ‘Zandmotor’ project. Dat is een kunstmatig aangelegde zandbank voor de Zuid-Nederlandse kust. Door de zeestroming verspreidt het zand zich in de loop der jaren langs de kust. De bedoeling is om op natuurlijke wijze de stranden en duinen te verbreden. Maar ook hier moeten boten het zand naar de ‘Zandmotor’ brengen, en ook dat kost nog steeds geld.

Hinder voor de pleziervaart?Het gaat hier over riffen op enkele meters diepte. Dat zal dus voor het grote merendeel van de pleziervaart geen probleem opleveren. Alleen bijvoorbeeld zeilboten met een grote diepgang zullen hier rekening mee moeten houden. Maar dergelijke ondiepte wordt doorgaans aangegeven op kaarten en door middel van boeien, zoals ze ook van plan zijn voor de proefopzet.