Het zou inderdaad mooi zijn als we dat aan iedereen die daar zin in heeft, zouden kunnen garanderen. Hadden we maar de olie, het gas of het goud in de grond zitten om daarvoor te betalen. Maar helaas vegeteren wij op waardeloze klei.

De bankcrisis ontstond niet omdat bankiers zichzelf alsmaar hogere lonen uitbetaalden, maar omdat ze de schulden die ze daarvoor bij hun klanten opbouwden onzichtbaar maakten voor de buitenwereld. Onze welvaartsstaat doet exact hetzelfde. Wij hebben een onmetelijke berg beloften opgestapeld. De belofte om dertig tot veertig jaar voor je vermoedelijke sterfdatum met pensioen te gaan en de belofte om van faciliteiten, rechten en zorg te genieten waar geen reserves voor aangelegd zijn.

Maar de kosten van die beloften blijven volkomen onzichtbaar. Ze worden stiekem doorgeschoven naar de volgende generaties. “Het zal altijd makkelijker zijn om geen nieuwe rechten meer toe te kennen aan wie nieuw is, dan ze af te nemen van wie ze al kreeg”, schreef economiefilosoof Rogier De Langhe onlangs in een opiniestuk. Kortom: laat onze kinderen het maar betalen, als wij het onze maar gehad hebben.

Professoren zijn normaal gematigde mensen. Maar de vaststelling dat de stakers dezelfde logica hanteren als die bankiers komt van hem. “Pas wanneer de tunnels instorten, worden alle kosten ineens zichtbaar. Zoals in 2008 bleek dat bankiers niet hadden kunnen weerstaan aan de ‘hebzucht’, zo blijkt vandaag dat ook de vakbonden te ver gingen. Ze verwierven meer rechten dan duurzaam over de generaties heen konden worden voorzien”, schreef hij.

En om de voorspelbare kritiek voor te blijven: ja, de bijdrage van de vermogens aan de inspanningen die gevraagd worden, is inderdaad onvoldoende. Daar mag een tandje bijgestoken worden. Maar, stelt deze wetenschapper “de bedragen waar het om gaat, zijn zo gigantisch dat een vermogensbelasting weinig verschil maakt. Zeker in een land als het onze illustreert het discours over de kapitaalkrachtige 1 procent die onvoldoende bijdraagt, vooral dat het makkelijker is de schuld bij een externe vijand te zoeken, dan bij onszelf."

Heeft Kris Peeters dan gelijk als hij zegt dat we boven onze stand leven? Neen, die uitspraak verdient een plaats in de geschiedenisboekjes als een van de domste politieke uitspraken ooit. De realiteit is dat wie werkt door dit systeem net blootstaat aan een te hoge werkdruk. Het is ons systeem dat boven zijn stand leeft.