Te laat, dat is bij het spoor een vertraging van zes minuten en meer. Zelfs met die ­extra marge rijdt een op de tien treinen niet op tijd het eindstation binnen.

Geen bonussen

NMBS en Infrabel zitten voor dit jaar net onder de doelstelling van 90%. Die moeten ze halen, omdat ze anders geen ticketprijzen mogen verhogen en geen bonussen mogen uitkeren aan de spoortop. Dat is een afspraak met de overheid.

Op 7 juli heeft minister Bellot een nieuwe brief gestuurd aan de spoorbedrijven. Hij eist dat ze een actieplan uitwerken om de stiptheid weer naar “een hoger niveau” te tillen.

“De stiptheid is een essentieel onderdeel van het spoor. Zowel NMBS als Infrabel wijzen erop dat ze maatregelen nemen. In september is er een eerste bespreking over het actieplan”, zegt Bellot.

Voor de periode januari-mei is de stiptheid gedaald van 90,3% in 2016 naar 89,7% dit jaar.

NMBS en Infrabel zijn zich ervan bewust dat het beter moet. Ze nemen maatregelen, maar die blijken nog niet voldoende.

Eind vorig jaar is 21 miljoen euro geïnvesteerd in het Traffic Management System. Een supercomputer die conflicten tussen treinen op het hele net opspoort en onder andere helpt om vertragingen te beperken. Sinds begin dit jaar volgen managers ook probleemlijnen met veel vertragingen minutieus op.

Sneller onderhoud

“De stiptheidscijfers geven een tendens weer. Het is nog te vroeg om te zeggen dat het structureel slechter gaat”, zegt Thomas Baeken van spoorbeheerder Infrabel. “Vooral de maand mei haalt de stiptheid naar beneden. Het erg warme weer heeft toen voor verschillende storingen gezorgd. We hebben inderdaad een nieuw computersysteem. Maar hoe duur ook, zo’n systeem kan niet voorkomen dat iemand ergens een bovenleiding afrijdt. Of dat iemand de sporen oploopt.”

Om de stiptheid te verbeteren, zet de NMBS onder andere in op nieuwe apparatuur die sneller technische mankementen aan treinen opspoort. Die krijgen ook vaker preventief een onderhoud.

Offensief

Voor reizigersorganisatie TreinTramBus is het onvoldoende. Die vraagt een stiptheidsoffensief aan CEO’s Sophie Dutordoir (NMBS) en Luc Lallemand (Infrabel). “Vanaf september moet het echt beter. Op alle vlakken”, zegt woordvoerder Kees Smilde. “De reiziger pikt dit niet meer.”

Sinds begin dit jaar voert de organisatie een eigen analyse uit, op basis van officiële vertragingsattesten van de NMBS. Daaruit blijkt dat amper 82% van de treinen op tijd rijdt. Lager dan de 89,7% die het spoor presenteert. Omdat ze anders rekent. De NMBS en Infrabel meten vertragingen per lijn, niet per traject.

“Een trein op de lijn Oostende-Eupen kan in zowat elk station te laat aankomen en toch nog als stipt worden beschouwd. Omdat alleen de tijd in het eindstation telt. Maar daar ben je niets mee als je van Brussel naar Gent reist. Dan voel je die vertraging wél”, zegt Smilde.