Trump wil grotere bijdrage van NAVO-partners: "Voor België is dit onhaalbaar"
De Amerikaanse president Donald Trump heeft zijn slag thuisgehaald in Brussel. De NAVO-lidstaten beloven meer te betalen en daar elk jaar over te rapporteren. Als België zich niet voldoende engageert, verliezen we alle zeggenschap.
De eerste rapporten moeten eind dit jaar al ingediend worden. Trump rekent erop dat de jaarlijkse plannen – waarvan ook de uitvoering elk jaar wordt nagekeken – tot een betere verdeling van de lasten en de lusten zullen leiden in de NAVO.
Dat is een belangrijke eis van hem. Trump vindt dat de Verenigde Staten nu onevenredig veel betalen voor het westerse militaire bondgenootschap. In zijn toespraak gisteren spelde hij iedereen de les. "Veel landen moeten nog gigantische bedragen betalen. Als alle landen vorig jaar slechts 2 procent van hun bbp hadden gespendeerd aan defensie, hadden we nu 119 miljard dollar meer."
'Onhaalbaar'
Tijdens een NAVO-bijeenkomst in Wales drie jaar geleden verbonden alle lidstaten zich ertoe tegen 2024 minstens 2 procent van hun bruto binnenlands product (bbp) te spenderen aan hun leger. Behalve de VS komen maar vier landen – het Verenigd Koninkrijk, Polen, Griekenland en Estland – die belofte na. Liefst 23 van de 28 lidstaten zitten een stuk onder dat doel. Dat geldt ook voor België.
België is een van de slechtste leerlingen van de NAVO-klas. Ons land spendeert 0,9 procent van het bbp aan het leger. Tussen 2020 en 2030 zal wel ruim 9 miljard euro geïnvesteerd worden in nieuwe gevechtsvliegtuigen, fregatten en drones, maar dan nog zal het legerbudget 'slechts' stijgen tot 1,3 procent van het bbp (het Europese gemiddelde vandaag).
'We hebben de ambitie opnieuw over de brug te komen, zodat België een loyale en betrouwbare partner kan blijven'
Om de gemaakte afspraken tegen 2024 na te komen, is een snelle verdubbeling van het budget nodig. Omgerekend betekent dat 4 miljard extra per jaar. Het aantal troepen zou moeten verviervoudigen.
Defensieminister Steven Vandeput (N-VA) vindt dat onhaalbaar voor België. "Ik heb een plan uitgewerkt waarin ons legerbudget stijgt naar de Europese middenmoot." Door de huidige begrotingsproblemen is er volgens hem niet meer mogelijk.
Ook de andere partijen in de coalitie zitten op die lijn. Bovendien heeft de NAVO niet echt een stok achter de deur. Lidstaten die in 2024 nog geen 2 procent van hun bbp uitgeven aan het leger, kunnen niet beboet of bestraft worden.
Verdomhoekje
Na afloop zei premier Michel dat onze regering de mening van Trump deelt dat een groei van de investeringen in onze militaire capaciteit noodzakelijk is. "We hebben de ambitie opnieuw over de brug te komen, zodat België een loyale en betrouwbare partner kan blijven. Het gaat daarbij niet enkel om geld, maar bijvoorbeeld ook om de inzet van onze F-16-gevechtsvliegtuigen boven Irak en Syrië en de aanwezigheid van onze militairen in 22 landen."
NAVO-specialist Alexander Mattelaer (VUB) waarschuwt voor andere gevolgen. "Ons land zit al in het verdomhoekje van de NAVO. Dat zal in de toekomst niet verbeteren als we onze beloftes niet nakomen. Dan hebben we niets meer te zeggen."
Volgens Mattelaer is het gevaar dat België een aantal operaties wordt opgedragen die ons land eigenlijk liever niet uitvoert. "De verlenging van de luchtoorlog tegen IS is een goed voorbeeld. België wordt nu onder gigantische druk gezet om die operatie te verlengen met zes maanden. En de regering heeft weinig andere opties dan te gehoorzamen", verduidelijkt Mattelaer.
Een ander gevaar is dat België jobs en investeringen misloopt. "De NAVO betekent ook economisch belang. Investeringen worden niet aan de achterblijvers gegeven. Gelukkig voor Brussel is het nieuwe NAVO-hoofdkwartier klaar, want ik denk niet dat zo'n project ons vandaag nog gegund wordt."
Vakbondsman: "Leger is failliet"
Roger Housen, adviseur strategie van de onafhankelijke legervakbond ACMP, vindt dat de regering-Michel een "trompe l'oeil-beleid" voert. Dat heeft hij vandaag verklaard op de RTBF-radio.
"Dit zijn de feiten: we zijn de slechtste leerling van de NAVO", aldus Housen. "Van alle 28 landen staan we voorlaatste op het vlak van defensie-uitgaven, en we staan laatste qua investeringen in militair materieel en heruitrusting. Eender welke bedrijfsleider zal je uitleggen dat wanneer een bedrijf tien jaar lang niet investeert, zoals het Belgisch leger, het failliet is. Het leger is bankroet", aldus Housen tijdens Matin Première.
'Eender welke bedrijfsleider zal je uitleggen dat wanneer een bedrijf tien jaar lang niet investeert, zoals het Belgisch leger, het bankroet is'
"Het is niet normaal dat ons leger munitie moet lenen voor de F-16's boven Irak en Syrië. Het is niet normaal dat een voertuig op vijf stilstaat met panne. Het is niet normaal dat militairen hun eigen kogelwerende vest uit eigen zak moeten betalen. Er zijn niet genoeg maten beschikbaar", voegde de vakbondsman er aan toe.
De intentie van de regering om het budget van Defensie progressief te verhogen, zonder een engagement uit te spreken om het niveau op te krikken tot 2 procent van het bnp, is "show", meent Housen.