Dankzij het internet hoef je niet wit te zijn om radio te maken

In 2006 verscheen The Long Tail, een boek geschreven door Chris Anderson. “In de toekomst”, zo opperde hij, “gaat het in de verkoop niet langer om de top, maar om de niche.” In de muziekindustrie, bijvoorbeeld, moesten platenbazen tot eind jaren 80 nauwkeurig selecteren wat wel en niet de moeite waard was om uitgebracht te worden. Winkels hadden immers fysieke ruimte nodig om alles op te slaan, maar met de komst van het internet zou die barrière snel wegvallen.

Voortaan was er op iTunes en Spotify immers plek zat voor nummers die anders nooit zouden uitgebracht zijn. Beginnende bands, obscure muziekgroepen: overal was wel een markt voor te vinden. Ook in de podcastwereld zijn er heel wat podcasts die die niches bespelen, met dank aan die onbeperkte opslagruimte én opnamemateriaal dat je tegenwoordig voor een appel en een ei kan kopen. Er zijn honderden reeksen over katten, Star Trek, politiek, politiek in Star Trek…

Zeer fijn natuurlijk, maar wat extra interessant is, is dat ook groepen die niet altijd aan bod komen in de traditionele media steeds vaker met podcasts experimenteren om via die weg een publiek te bereiken. Dat bewijzen The Nod en Dipsaus, twee producties die de afgelopen maanden werden gelanceerd en rond hetzelfde thema draaien: 'black culture'.

Met hun podcasts willen de presentatoren een ander geluid laten horen. Wie naar de radio luistert, hoort namelijk vooral witte mensen over ‘witte onderwerpen’ praten, dus gingen ze zelf aan de slag. De twee presentatoren van The Nod voor een groot productiehuis, het drietal van Dipsaus op eigen houtje. Die laatste met dank aan een subsidie van 25.000 euro via het Stimuleringsfonds voor de Journalistiek, wat bij 3FM-presentator Mark van der Molen (wit, mannelijk) in slechte aarde viel, waarna hij zijn onbegrip op Twitter ging ventileren (ter vergelijking: 3FM krijgt jaarlijks zo’n 6 miljoen euro subsidies).

Seks kan ook leuk zijn

Omdat de podcasts gepresenteerd worden door minder traditionele presentatoren - Dipsaus door drie zwarte vrouwen, The Nod door een zwarte vrouw en een zwarte man - komen ook andere onderwerpen aan bod of worden ze op een andere manier benaderd. Soms blijft het vrij oppervlakkig - zo bestaat een halve aflevering van The Nod uit een discussie over Beyoncé die niet bepaald een meerwaarde biedt. Ook in Dipsaus zitten vaak discussies die niet meteen ergens over gaan, maar zo zijn er wel meer podcasts.

Gelukkig zijn de gesprekken vaak veel diepgaander. Zo draait de eerste aflevering van The Nod rond de beeldvorming over ‘black sex’. Wie in de meeste (Hollywood)films een zwart tienermeisje ziet, zo opperen de presentatoren, kan er geld op inzetten dat ze enkele scènes later een kind of miskraam zal hebben van een man die intussen met de noorderzon verdwenen is. Een hele generatie groeide zo op met het beeld dat het alleen zwarte tienermeisjes zijn die in die val lopen. Gelukkig zijn er ook mediamakers en schrijvers die een tegengeluid laten horen. De schrijfster Zane, bijvoorbeeld, die in haar boeken Afro-Amerikanen laat zien dat je van seks ook kan genieten en daar in The Nod over kwam vertellen.

Voorlopig focust de Angelsaksische podcast The Nod vooral op representatie van (Afro-)Amerikanen in de beeldcultuur, terwijl het Nederlandse Dipsaus na twee seizoenen wat breder gaat. Zo schoof recent directeur Jurenne Hooi aan tafel, die er kwam praten over armoede in gekleurde buurten.

Soms zijn de gesprekken wat vermoeiend, vooral in het drukke Dipsaus, maar toch is het zeker de moeite om enkele afleveringen mee te pikken. Om eens met een andere blik naar de wereld te kijken, bijvoorbeeld. Podcasts als The Nod en Dipsaus zijn meer dan welkom én noodzakelijk in een wit medialandschap, maar het blijft een wat wrange tussenoplossing. In een ideale wereld is dat landschap een pak gemengder, maar tot die tijd mengen we zelf wat kleur in onze playlist.

The Nod en Dipsaus zijn te beluisteren via iTunes en podcast-apps als Pocket Casts en Podcast Addict.