Woensdagavond werd een woning vernield door een explosie in Alcanar, een gemeente in de Spaanse provincie Tarragona. Daarbij vielen één dode en zeven gewonden. De brandweer vond in het huis een twintigtal butaan- en propaanflessen. Eerst werd gedacht aan een ongelukkige gasontploffing, maar nu ziet de politie ook een link met de aanslagen van donderdag. De terroristen zouden er geprobeerd hebben om gasflessen klaar te maken voor een aanslag, maar dat zou mislukt zijn.

De ravage na de explosie was enorm, zo is te zien op videobeelden.

Plan B én C

Plan A van de terroristen was om een grote vrachtwagen te huren, die vol te laden met explosieven en die dan tegen een gebouw te laten knallen en een gigantische explosie te veroorzaken. Omdat ze niet het nodige rijbewijs konden voorleggen, konden ze de truck echter niet huren. Dat mislukte dus. Daarom wilden ze twee kleinere bestelwagens volladen met explosieven, maar dat mislukte ook omdat ze niet wisten hoe ze de explosieven klaar moesten maken en ze de woning per ongeluk opbliezen.

De terroristen reden dan maar met een huurwagen in op een mensenmassa in op de Ramblas in Barcelona. Daarbij vielen minstens dertien doden - onder wie een vrouw uit Tongeren - en meer dan honderd gewonden. De aanslag werd opgeëist door terreurorganisatie Islamitische Staat (IS).

Enkele uren later probeerden vijf andere terroristen hetzelfde te doen in de Catalaanse kuststad Cambrils. De politie wist hen echter klem te rijden. In het vuurgevecht dat volgde werden de verdachten gedood. Hoewel de aanslag vermeden kon worden, raakten ook hier zeven mensen - onder wie één agent - gewond. Een van de gewonden, een vrouw, is in het ziekenhuis aan haar verwondingen overleden.

Twaalfkoppige terreurcel

De daders van de aanslagen in Barcelona en Cambrils zouden deel uitmaken van een terreurcel van twaalf personen. Dat blijkt uit de eerste resultaten van het onderzoek, bericht de Spaanse krant El Pais. Vijf daders kwamen om tijdens de aanval van donderdagnacht in Cambrils, drie anderen konden door de Mossos d’Esquadra worden opgepakt. Vier mogelijke betrokkenen zouden volgens El Pais nog op vrije voeten zijn, onder wie de bestuurder van de bestelwagen die donderdagavond door de Ramblas raasde.

Volgens Josep Lluis Trapero, een Catalaanse politiecommissaris, wordt de link met Alcanar nu onderzocht. De politie kon al drie verdachten oppakken, onder wie één iemand in Alcanar.

De Marokkaan Driss Oukabir werd gearresteerd in het noordelijke Catalaanse stadje Ripoll, de politie zoekt nog naar zijn zeventienjarige broer Moussa, die na de aanval op de Ramblas te voet op de vlucht zou zijn geslagen. Volgens verscheidene media zou hij achter het stuur van de bestelwagen hebben gezeten.

Waarschuwing CIA

De Amerikaanse inlichtingendienst CIA had de Catalaanse politie enkele maanden geleden al gewaarschuwd voor een mogelijke terreuraanslag in Barcelona. In de waarschuwing werd zelfs de nadruk gelegd op de toeristische Ramblas.

Volgens Sven Tuyttens, de VRT-correspondent in Spanje, zijn er heel wat terreurcellen actief in Catalonië. In juni berichtte de krant El País, die vertrouwelijke documenten kon inkijken, dat ruim 1.000 potentiële jihadisten op de radar staan van de Spaanse veiligheidsdiensten.

De aanslagen zijn dus zeker niet het werk van zogeheten ‘lone wolves’. “Na de waarschuwing van de CIA werden er meerdere aanslagen verijdeld en bijna 180 verdachten opgepakt”, aldus Tuyttens in ‘De Ochtend’ op Radio 1. “Het dreigingsniveau stond sinds april op vier (vijf is het hoogste, nvdr.). Ze wisten dus dat er gevaar voor een aanslag was, maar ze wisten niet wanneer die kon plaatsvinden.”

Door het verhoogde dreigingsniveau was er de voorbije weken en maanden al meer politie aanwezig op straat en werden er extra beveiligingscamera’s geïnstalleerd. Bij dreigingsniveau vijf zou ook het leger op straat hebben gepatrouilleerd. “Ze hebben er echter voor gekozen om dat niet te doen in volle zomerperiode, omdat het de mensen zou afschrikken.”