Venezolaanse oppositie vastbesloten verkiezingen 'dictator' Maduro tegen te houden

Zondag stemmen de Venezolanen voor de leden van een grondwetgevende vergadering. De oppositie bestempelt de plannen als frauduleus, en boycot de verkiezingen. Ze noemen Maduro een dictator en vrezen dat de nieuwe grondwet de doodsteek zal betekenen voor de democratie in het Zuid-Amerikaanse land. De Venezolanen die wel naar de stembus gaan, hebben weinig te kiezen. Alle kandidaten zijn op hand van de regering.

De sfeer in de stad is uitermate gespannen. De afgelopen maanden vielen ruim honderd doden bij anti-regeringsprotesten, en ook de afgelopen dagen ging het er heftig aan toe. De regering heeft donderdag een samenscholingsverbod afgekondigd dat tot dinsdag duurt. De oppositie negeert dat en de politie treedt hard op. Ook zijn er paramilitaire groepen actief, de zogenoemde colectivos, die met scherp schieten op demonstranten.

De oppositie roept op tot vreedzame demonstraties, maar ook aan die zijde zijn personen die geweld niet schuwen. De politieke leiders zijn het onderling oneens over de juiste strategie, maar in ieder geval zijn ze van plan de straten te blijven blokkeren om op die manier zondag de stembusgang van hun landgenoten te bemoeilijken.

Maduro riep donderdag op tot onderhandelingen, maar voor de oppositie is dat alleen een optie als Maduro bereid is de verkiezingen af te blazen. Die peinst daar niet over, ondanks breed gedeelde kritiek van de internationale gemeenschap.

De radicale tak van de oppositie zal niet rusten voor Maduro van zijn troon is gestoten en er nieuwe presidentsverkiezingen worden gehouden. "Het conflict zal hard worden", zei vice-kamervoorzitter Freddy Guevara (oppositie) donderdagavond. "Maar we zullen winnen. Ze kunnen niet een hele bevolking die zich tegen een regime verzet verpletteren."

Met de dag moeilijker om land in of uit te komen

De Amerikaanse autoriteiten besloten donderdag de familieleden van hun ambassadepersoneel te evacueren vanwege de onzekere veiligheidssituatie. Ook de medewerkers zelf kregen toestemming het land te verlaten. 

Het wordt met de dag moeilijker het land in of uit te komen. De grens met Colombia is afgesloten voor auto's, en er zijn steeds minder vliegtuigmaatschappijen die van en naar Venezuela vliegen. Afgelopen woensdag maakte de Colombiaanse maatschappij Avianca bekend na zestig jaar de activiteiten te staken en alle vluchten te annuleren. Er ontstond grote chaos op de vliegvelden. Ook Delta Airlines liet donderdag weten de activiteiten in Venezuela te staken.

De socialisten zijn sinds eind vorige eeuw aan de macht in Venezuela. Toen de olieprijzen hoog waren gebruikten ze die inkomsten voor het financieren van sociale programma's. Dat leverde oud-president Hugo Chávez grote populariteit op bij met name de armen. Hij werd keer op keer herkozen, tot hij in 2013 stierf. Oud-buschauffeur Nicolás Maduro nam het over, vlak daarna kelderden de olieprijzen.

Lokale munt waardeloos

Door jarenlang slecht economisch beleid in combinatie met de radicale daling van inkomsten zit het land nu volledig aan de grond. De lokale munt is waardeloos geworden, betaalbare levensmiddelen zijn nauwelijks meer te krijgen. Ook ziekenhuizen kampen met gebrek aan medicijnen en ander materiaal. Ze zijn genoodzaakt doodzieke patiënten naar huis te sturen. Ziektes die eerder onder controle waren, zoals malaria, HIV en difterie, steken weer volop de kop op.

Volgens Maduro is de nieuwe grondwet nodig om de vrede te garanderen in het land, en om de economische crisis het hoofd te bieden. Maar de oppositie vreest dat het vooral bedoeld is om zichzelf nog steviger in het zadel te werken. Eind 2015 won de oppositie de parlementsverkiezingen met een ruime meerderheid, sindsdien zijn ze buitenspel gezet door regering en hooggerechtshof. Verschillende oppositieleden zijn gevangen gezet, de vrees bestaat dat een nieuwe grondwet dat soort praktijken zal legaliseren.