Groot verschil: ergens geen been of heil in zien

Wie

Jacques Smits uit Heerlen.

Wat

De krant van 20 juli, in een artikel over de aftredende AkzoNobel-bestuursvoorzitter Ton Büchner. Smits: 'In het artikel wordt bedoeld dat Büchner geen mogelijkheid ziet, er geen gat in ziet. Er geen been in zien betekent echter: er niet voor terugschrikken, geen scrupules hebben. Die uitdrukking is hier misplaatst.'

Heeft de lezer een punt?

Ja. De uitdrukking wordt heel vaak verkeerd gebruikt. Dat moet bijna wel komen door de uitdrukking die er uiterlijk zo op lijkt: er geen heil in zien. Wie de herkomst van de uitdrukking kent, zal de fout niet snel meer maken: ze gaat terug op het eten van een stuk vlees. Als daar geen been (bot) in zit, gaat het een stuk makkelijker. Zo simpel is het.

Nog eentje dan maar

Tijs Rolle uit Leusden trof in de krant van 20 juli de gevallen wielrenner aan 'die onderdeel uitmaakte van een groepje'. Rolle: 'Het is toch deel uitmaken van óf ergens onderdeel van zijn?'

Heeft ook deze lezer een punt?

Nee, al klinkt het waterdicht wat hij schrijft. Het lijkt een contaminatie, maar alle geraadpleegde bronnen geven Rolle ongelijk. 'Onderdeel uitmaken van' staat zelfs al als tweede betekenis bij het lemma 'onderdeel' in Van Dale. Wat overigens niemand belet 'deel uitmaken van' te gebruiken. Maar dat is een ander verhaal.