Nederland draait gasfornuis dicht
Een keuken zonder gasvuur, een auto zonder diesel en nog meer windmolens. De toekomst komt eraan voor onze noorderburen. Veel sneller dan ze denken.
Het aardgas verdwijnt uit de Nederlandse huishoudens. Er wordt geen nieuwe infrastructuur meer aangelegd en de aansluitplicht verdwijnt. Dat staat in een klimaatnota die de Nederlandse regering gisteren heeft voorgesteld.
Tegen 2050 zal de verwarming van huizen en kantoren zijn overgenomen door warmtenetten, die worden gevoed met in de eerste plaats restwarmte van fabrieken. Ook aan warm water uit de 'diepe geothermie' wordt gedacht. Koken zal in de toekomst alleen nog elektrisch gebeuren. De auto's moeten veel milieuvriendelijker. Vanaf 2035 mogen er alleen nog groene auto's verkocht worden.
De overgang naar een gasloze maatschappij wordt een klus voor de Nederlanders. Sinds mensenheugenis is het er gas, gas en nog eens gas: op dit moment zijn er nog negen miljoen gezinnen aangesloten op het aardgasnetwerk. Maar de eindeloze reserves raken stilaan toch op, en de strijd tegen de klimaatopwarming kan niet meer wachten.
Nieuwe wijken zijn het eerst aan de beurt. Daarna volgen woonblokken die gerenoveerd worden. Tegen het midden van deze eeuw moet de hele operatie klaar zijn. Het adviesbureau McKinsey raamt de kosten op ongeveer 10 miljard euro per jaar tussen 2020 en 2040.
"Iedereen zal die overgang merken. Doordat je aan de horizon op zee soms windmolens ziet staan of doordat er in de buurt waar je woont windmolens op land komen", zegt Henk Kamp, de Nederlandse minister van Economische Zaken, aan NRC Handelsblad. "Iedereen zal er op een of andere manier mee te maken krijgen. En de kosten zullen gedragen moeten worden door de hele samenleving."
En België?
Nederland is dus vertrokken. En wij? In België is klimaat een zaak van zowel het federale als alle regionale niveaus. Mede daardoor is er weinig vooruitgang te bespeuren. Het meest ambitieuze document is de klimaatresolutie die het Vlaams Parlement vorig maand heeft goedgekeurd. Daarin staat een afbouwscenario voor verwarmingsketels op gas. De parlementsleden willen de verkoop van 'fossiele' auto's tegen 2030 halveren. Vanaf 2050 moet dit tot nul herleid worden - vijftien jaar later dan Nederland dus. Bovendien: het gaat bij ons maar om een parlementaire resolutie. De regering zelf heeft nog geen plan klaar.
'Nederland noch Belgie heeft een duidelijk stappenplan. Geen van beide heeft het financiële plaatje rond'
"Je merkt dat Nederland verder staat dan België", zegt energiespecialist André Jurres. Zijn groenestroombedrijf NPG Energy is in beide landen actief. "Onze noorderburen zijn er ook al veel eerder aan begonnen dan wij. Jarenlang woedt er een hevige discussie over hoe ze het in de toekomst zonder olie en gas gaan doen."
Steken de Nederlanders ons dan de klimaatloef af? Een beetje, maar hun nieuwe plannen zijn nu ook niet heilig. Zo zijn groene organisaties zoals Greenpeace misnoegd omdat er geen concrete doelen voor nieuwe zonnepanelen en windmolens in staan. En de Nederlandse kolencentrales mogen nog een poos blijven draaien. In België zijn al dit soort vervuilende centrales al gesloten.
Jurres "Uiteindelijk blijft het: the proof of the pudding is in the eating. Nederland noch Belgie heeft een duidelijk stappenplan voor de toekomst. Geen van beide landen heeft het financiële plaatje rond. Afkicken van aardgas zal echt niet zo gemakkelijk zijn voor Nederland. Maar het zijn binnenkort verkiezingen en dan willen politici grote ambities verkondigen zeker?"