In The Dog is de naamloze hoofdpersoon, soms aangeduid met X, vergelijkbaar met die uit zijn bestseller Netherland uit 2008: de ontwortelde eenling. X was als jurist werkzaam in New York, tot zijn vriendin hem dreigt te verstikken met een leven dat hij niet wil.
Als een oude studiegenoot hem aanbiedt om in Dubai toezichthouder van hun familiefortuin te worden, neemt X de benen naar de gloednieuwe stad.
O'Neill geeft via X zijn visie op Dubai en het leven van andere expats in deze nieuwe werkelijkheid van beton, glas, metaal en illusie. Bij een anekdote over de reiziger die vanwege visumproblemen een tijd op een luchthaven vastzit, concludeert X dat de man in die overdekte, airconditioned omgeving met shopping malls " in principe al in Dubai zat".
De Batrossen laten zich nooit zien in X' oninspirerende omgeving, en zijn mails blijven consequent onbeantwoord - een geestige running gag in het verhaal. Pas als X voorstelt een Batros-charity op te richten, laten ze zich horen.
De verder oninteressante verdwijning van een duiker wordt in deze humanistische schaarste een heuse kwestie. Naast zulk soort ironie heeft O'Neill ook stevige kritiek op Dubai, en bij monde van X neemt hij de benarde positie op de korrel van alle immigranten die niet tot de witteboordenklasse in de glimmende torens behoren: de enorme bataljons bediendes, bouwvakkers en hoeren.
Fata Morgana
Qua cultuur, de grote afwezige in deze oppervlakkigheid, voert de auteur één verouderd museumpje op waar nog iets terug te vinden is van de tijd voordat de oliemiljarden het ondenkbare realiseerden. Exemplarisch is de rol die de liefdadigheidsinstelling later in het verhaal krijgt. En Project X, een bouwproject in aanbouw naast X' woontoren, is een McGuffin, in dit geval een MacGuffin (zie wiki) voor Dubai als stad.
Maar O'Neill heeft niet alleen briljante observaties. Tussendoor geeft hij klinische lijstjes en opsommingen ter illustratie van de verveling die X voelt, maar de gekozen stijl - het overvloedige gebruik van haakjes waardoor zinnen soms met )))) eindigen - is taai.
Laat niet verlet dat O'Neills roman een prachtig scherpe ideeënrijke beschrijving is van een ontankerd mens op een ontzielde plek die, op de keper beschouwd, exact het soort habitat is waar we met de globalisatie op af lijken te stevenen.
De Nederlandse vertaling van The Dog verschijnt dit najaar bij uitgeverij De Bezige Bij.