‘Wij Europeanen moeten een les trekken uit die tragische september voor Polen en de Tweede Wereldoorlog’, zei Tusk in Gdansk, waar de eerste schoten van de Tweede Wereldoorlog gevallen zijn. ‘Die les moet zijn dat naïef optimisme geen zin heeft.’

‘Wij Polen hebben daarom het recht luid te zeggen dat niemand het recht heeft onze initiatieven, gericht op een effectief optreden van de Navo, te blokkeren’, zei Tusk. Hij zei dat ‘nooit meer oorlog’ geen intentieverklaring van de zwakken mag zijn.

Er is nu geen tijd voor mooie woorden, meent Tusk. ‘Als we vandaag onze blik richten op de tragedie van de Oekraïners, op de oorlog in het oosten van ons continent, dan weten we dat september 1939 zich niet mag herhalen. Vandaag is er nog tijd om hen, voor wie geweld de normaalste zaak is, een halt toe te roepen.’

De plechtigheid in Gdansk werd bijgewoond door de Duitse president Joachim Gauck en zijn Poolse ambtgenoot Bronislaw Komorowski.