Zijn takken en bladeren gaan al snel over wegen hangen of verkeersborden verstoppen. Zijn wortels kruipen over fietspaden en zijn zelfs in staat om funderingen en verhardingen te beschadigen. Als er één plant is die het Agentschap Wegen en Verkeer (AWV) zorgen baart, dan is het wel de Japanse duizendknoop, die liefst tien centimeter per dag kan groeien. De woekerplant rukt de laatste jaren zo fel op dat we van “een ware plaag” kunnen spreken, klinkt het. “En een efficiënte bestrijding bestaat momenteel nog niet.”

Niet maaien

Daarom zie je in bermen steeds vaker vreemde afbakeningen met rode draad opduiken. “Zodra we een melding krijgen van een nieuwe zone met Japanse duizendknoop, bakenen we die af met palen”, zegt Veva Da­niëls van het AWV. “Hét signaal voor onze mensen dat ze er niet mogen maaien. Alleen wanneer de veiligheid van de weggebruiker in het gedrang komt, is een manuele maaibeurt toegestaan.”

Maaien en grondverzet werken de verspreiding in de hand, zegt Tim Adriaens van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek (INBO). “Uit het kleinste stukje knoop kan weer een nieuwe plant groeien. De duizendknoop groeit in Japan op vulkaankegels. Hij is perfect in staat om tussen verhardingen te groeien. Kleine haarden zijn nog uit te graven, maar een bestrijdingsmethode voor grote vlekken is er nog niet.”

In Nederland is de duizendknoop nu al zo sterk in opmars dat professor Rob Leuven van de Radboud Universiteit vreest dat de plant er stilaan grote schade zal veroorzaken aan de infrastructuur en zelfs huizen. “Zo ver zijn wij hier niet”, zegt ­Adriaens. “Maar het is duidelijk dat we de opmars een halt moeten toeroepen. Overal in Europa wordt momenteel volop geëxperimenteerd. In sommige landen zetten ze varkens, schapen en geiten in om de planten op te vreten. In Duitsland voeren ze dan weer grond af en behandelen ze die met stoom. Die oplossingen zijn ofwel maar tijdelijk effectief, ofwel heel duur. Mijn hoop rust momenteel op testen in het Verenigd Koninkrijk met een bladvlo. Het gaat om een Japanse soort die de Britten proberen te kweken en uit te zetten. Die eet alleen Japanse duizendknoop. Als het experiment lukt, kunnen we die vlooien misschien ook in Vlaanderen inzetten.”