Te zegezekere Macron brengt zekere zege in gevaar
In de laatste rechte lijn naar het presidentschap heeft Macron de grootste moeite om zijn elitaire herkomst te verbergen en dat kost stemmen. Hij behoudt een ruime maar slinkende voorsprong van 18 procent maar kan zich verwachten aan nog meer guerrilla-aanvallen van rivaal Marine Le Pen.
Een week geleden kwam Macron in een droom terecht maar enkele uren later had hij die droom zelf vakkundig de nek omgewrongen. De leider van En Marche! was met 24 procent van de stemmen als winnaar uit de eerste ronde gekomen; met een behoorlijke voorsprong van 3 procent op Marine Le Pen. Bijna onmiddellijk hadden zijn verliezende tegenstrevers opgeroepen om in de tweede ronde voor Macron te stemmen, met uitzondering van de socialist Jean-Luc Mélenchon. De peilingen voorspelden op dat moment een zeer ruime overwinning in de tweede ronde: 64 tegen 36 procent.
Voor zulke situaties bestaat een standaardscenario dat eigenlijk niet kan fout lopen: de winnaar van de eerste ronde moet zich bescheiden opstellen, duidelijk maken dat de buit nog lang niet binnen is en vroeg gaan slapen om de volgende ochtend fris en vol energie de laatste rechte lijn van de campagne in te zetten.
Hij leek zijn tegenstanders gelijk te geven: als product van een elite-opleiding zou Macron niet in staat zijn om zich als een gewone burger te gedragen
Maar Macron deed net het tegenovergestelde: op het dak van zijn Parijse hoofdkwartier zette hij zegedronken de Marseillaise in, op weg naar de zaal met feestende militanten gooide hij V-tekens uit het autoraam en na zijn ietwat overmoedige speech dook hij met gefortuneerde vrienden en televisiesterren de sjieke brasserie La Rotonde in. Zijn patserige gedrag was sterker dan hemzelf en leek de tegenstanders gelijk te geven: als kind van een rijk gezin en product van een elite-opleiding zou Macron niet in staat zijn om zich als een gewone burger te gedragen.
Open doel voor Le Pen
Zo'n open doelkans moet je Marine Le Pen niet geven: vrijwel in realtime begon de presidentskandidate van Front National te verkondigen dat Macron helemaal niet de kandidaat van het anti-systeem is, zoals hij zelf heel graag beweert. Vanuit de Le Pen-campagne werd meer dan ooit informatie verspreid over Macrons verleden als Rotschild-bankier en zijn netwerk bij de Franse politieke elite en de haute finance.
Woensdagochtend ging Le Pen opnieuw in de aanval. Macron dacht dat het een goed idee was om een bezoek te brengen aan de Whirlpool-fabriek in zijn geboortestad Amiens. De fabriek zal volgend jaar naar Polen delokaliseren en Macron had in een nogal kille vergaderzaal een ontmoeting belegd met de vakbondsleiders, kwestie van zijn linkerflank af te dekken.
Toen Marine Le Pen van het bezoek hoorde, sprong ze in haar wagen, liet zich afzetten temidden van de stakende arbeiders en beloofde dat zij als president de fabriek zou nationaliseren en in geen geval zou sluiten. Toen Macron zich even later onder de werknemers begaf, werd hij uitgejouwd.
“Het beeld van Macron in die koele vergaderzaal en Le Pen temidden van de arbeiders, blijft op het netvlies hangen”, zegt communicatiestrateeg Fons Van Dyck, hoofd van Think BBDO. “Le Pen slaagt erin om over te komen als de anti-systeemkandidate en dat is cruciaal voor haar: ze moet immers vooral Mélenchon-kiezers overtuigen en daarom is het belangrijk om uit te stralen dat je de enige echte vertegenwoordiger van de arbeiders en het volk bent. Le Pen heeft woensdag gescoord.”
'Macron doet me aan Anderlecht denken, die dachten deze week ook dat ze al kampioen waren'
Volgens Van Dyck stelde Macron zich deze week te zegezeker op. “Hij doet me aan Anderlecht denken. Die dachten deze week ook al dat ze kampioen waren. Maar na de onverwachte nederlaag tegen Charleroi zouden ze weer met hun beide beentjes op de grond moeten staan. Macron gedroeg zich de jongste dagen ook te veel als voormalig president François Mitterrand: te grootsprakerig, te plechtstatig."
Volksverlakkerij
Ondertussen lijkt Macron zich te hebben herpakt. Tijdens een felbekeken tv-interview op TF1 was hij opnieuw goed op dreef. Hij stelde een liberale hervorming van de arbeidsmarkt voor, deelde enkele progressieve ideeën over migratie en schilderde Le Pen af als een populistische kandidate die aan volksverlakkerij doet.
De schade van Macrons gezwalp is aanzienlijk maar hoeft nog geen paniek te veroorzaken: in de peilingen verloor hij 5 procent, hij staat nu op 59 procent. Le Pen klimt naar 41 procent.
Van Dyck: “De race is nog niet gelopen, Le Pen kan nog winnen om de eenvoudige reden dat tijdens zo'n campagne alles kan gebeuren. Macron kan nog uitglijden op een bananenschil. Het is bijvoorbeeld niet uitgesloten dat hij met een schandaal geconfronteerd wordt. Zeker is dat Le Pen hen nog een week zal belagen met allerlei guerrilla-tactieken. Wat Macron moet doen, is zijn kalme lijn van de eerste ronde verder zetten: niet te veel risico's nemen, niet te veel in de aanval gaan en die 60 procent verzilveren.”
Het belooft dus nog interessant worden tot de tweede ronde op 7 mei.