plusartikels
Opgelet, Japanse duizendknoop rukt op langs Vlaamse wegen
Experts zijn dringend op zoek naar een paardenmiddel tegen de Japanse duizendknoop. Die invasieve plant is jaren geleden door een Londense plantentuin naar Europa gehaald, maar rukt nu zó fel op dat ook de veiligheid op de Vlaamse wegen in het gedrang komt. ‘Met z’n sterke wortelstokken kan hij zelfs schade veroorzaken aan funderingen’, luidt het. Hopelijk kan een bladvlo redding brengen.
Zijn takken en bladeren gaan al snel over wegen hangen of verkeersborden verstoppen. Zijn wortels kruipen over fietspaden en zijn zelfs in staat om funderingen en verhardingen te beschadigen. Als er één plant is die het Agentschap Wegen en Verkeer (AWV) zorgen baart, dan is het wel de Japanse duizendknoop, die liefst tien centimeter per dag kan groeien. De woekerplant rukt de laatste jaren zo fel op dat we van ‘een ware plaag’ kunnen spreken, klinkt het. ‘En een efficiënte bestrijding bestaat momenteel nog niet.’
Niet maaien
Daarom zie je in bermen steeds vaker vreemde afbakeningen met rode draad opduiken. ‘Zodra we een melding krijgen van een nieuwe zone met Japanse duizendknoop, bakenen we die af met palen’, zegt Veva Daniëls van het AWV in Het Nieuwsblad. ‘Hét signaal voor onze mensen dat ze er niet mogen maaien. Alleen wanneer de veiligheid van de weggebruiker in het gedrang komt, is een manuele maaibeurt toegestaan.’
Maaien en grondverzet werken de verspreiding in de hand, zegt Tim Adriaens van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek (INBO). ‘Uit het kleinste stukje knoop kan weer een nieuwe plant groeien. De duizendknoop groeit in Japan op vulkaankegels. Hij is perfect in staat om tussen verhardingen te groeien. Kleine haarden zijn nog uit te graven, maar een bestrijdingsmethode voor grote vlekken is er nog niet.’
In Nederland is de duizendknoop nu al zo sterk in opmars dat professor Rob Leuven van de Radboud Universiteit vreest dat de plant er stilaan grote schade zal veroorzaken aan de infrastructuur en zelfs huizen.
‘Zo ver zijn wij hier niet’, zegt Adriaens. ‘Maar het is duidelijk dat we de opmars een halt moeten toeroepen. Overal in Europa wordt momenteel volop geëxperimenteerd. In sommige landen zetten ze varkens, schapen en geiten in om de planten op te vreten. In Duitsland voeren ze dan weer grond af en behandelen ze die met stoom. Die oplossingen zijn ofwel maar tijdelijk effectief, ofwel heel duur. Mijn hoop rust momenteel op testen in het Verenigd Koninkrijk met een bladvlo. Het gaat om een Japanse soort die de Britten proberen te kweken en uit te zetten. Die eet alleen Japanse duizendknoop. Als het experiment lukt, kunnen we die vlooien misschien ook in Vlaanderen inzetten.’
Deze invasieve soorten verdringen de Belgische
Reuzenberenklauw (Heracleum mantegazzianum):
Deze grote plant staat langs heel wat Belgische wegen. Met zijn lichtblokkerende bladeren van 1 meter en groter, een taaie stengel tot 10 centimeter dik, en sap dat irritaties en zelfs brandwonden kan veroorzaken is de Reuzenberenklauw best te vermijden.
Alligatorkruid (Alternanthera philoxeroides):
Hoewel de naam doet vermoeden dat deze plant een rij scherpe uitsteeksels heeft, moeten we u teleurstellen. Bekroond met witte bloemetjes is de plant niet bijster angstaanjagend. Vergis u echter niet, deze amfibische plant verstikt het waterleven door zijn woekerend karakter.
Waterhyacint (Eichhornia crassipes):
Ook deze onschuldig uitziende plant tijstert het waterleven. Groeiend in dikke, drijvende matten verhindert hij dat andere soorten voldoende licht krijgen. Het water waarin hij groeit kan ook niet genoeg zuurstof aanmaken, wat heel wat soorten de das om doet. Het is wereldwijd één van de meest schadelijke invasieve exoten.
Zijdeplant (Asclepias syriaca):
Deze uit Noord-Amerika stammende plant is een bijzonder agressief en hardnekkig kruid. Erger, de zijdeplant is giftig voor paarden, runderen, en schapen.
Bamboe:
U heeft deze misschien zelf in de tuin staan. De bijzonder populaire plant is immers welbekend. Toch denkt u best twee keer na vooraleer u begint te planten. Bamboe is een sterke groeier én woekeraar. In de kortst mogelijke tijd kruipt de plant uit het perkje, en in de tuin van de buren.
Vlinderstruik (Buddleja davidii):
De struik is vaakvoorkomend in de stad. In dat warmere microklimaat gedijt hij ook het best. De vlinderstruik trekt heel wat insecten aan met zijn vele bloemen. De felle kleuren en intense geur maken deze invasieve soort dan ook tot een populaire tuinsoort.
Amerikaanse stierkikker (Lithobates catesbeianus):
Deze uit de kluiten gewassen kikker kan tot 25 centimeter groot worden. Door hun vraatzucht zijn ze een belangrijke vijand van onze inheemse amfibieën. Bovendien kweken ze uitzonderlijk snel. De dieren werden oorspronkelijk geïntroduceerd voor de productie van kikkerbillen.
Lettersierschildpad (Trachemys scripta):
Zeer populair in de dierenhandel, en langlevend waardoor ze vaak losgelaten worden in de natuur. Daar ontbreken natuurlijke vijanden, en blijven ze jaren rondzwemmen.
Aziatische hoornaar (Vespa velutina):
Sinds 2011 zitten deze vliegende nachtmerries in België. De soort kwam waarschijnlijk mee met een Chinese lading aardewerk bestemd voor Frankrijk. De hoornaar jaagt op de lokale insectenpopulatie, waaronder ook de alreeds kwetsbare bijen. De steken van het insect zijn bovendien pijnlijk, en gevaarlijk voor mensen die allergisch zijn.
Chinese wolhandkrab (Eriocheir sinensis):
Deze krab is de enige zoetwaterkrab in Vlaanderen. Het dier, dat in het voorjaar in grote getale migreert om zich voort te planten, is een echte veelvraat. Doordat de wolhandkrab ook visseneitjes eet, kan ze zelfs de populatie van grote vissen schaden.
Wasbeer (Procyon lotor):
Een schattig en ontdeugend uiterlijk kunnen niet verhullen dat het dier een lastpak is. Hij jaagt op amfibieën, kleine zoogdieren, en grondbroedende vogels. Vaak is hij ook terug te vinden in het vuilnis, waarbij hij heel wat overlast veroorzaakt.
Muskusrat (Ondatra zibethicus):
Ingevoerd voor zijn pels, verspreidde dit grote knaagdier zich snel door Europa. Net zoals in zijn oorspronkelijke, Amerikaanse habitat richt het dier ook hier knaag- en graafschade aan. Vooral oevervegetatie moet het ontgelden.
Vanuit heel de wereld komen dier- en plantsoorten terecht in de Belgische natuur. De wereldhandel, maar ook de klimaatsverandering zorgen voor een eenvoudige verspreiding. Vaak horen die exotische fauna en flora hier echter niet thuis. Ondertussen zijn ze er wel, en verdringen ze lokale soorten. Experts stellen dat we dringend onze inheemse natuur moeten vrijwaren. Wij lijsten alvast enkele van de meest markante exoten op. Deze staan allemaal op de Vlaamse en Europese lijst van zorgwekkende invasieve uitheemse soorten.
