Brand in Limburgse mergelgrotten wordt niet geblust: te gevaarlijk

In de grotten bij Maastricht zijn zondag metingen gedaan met een robot van de Duitse brandweer. Daaruit is gebleken dat nog maar een klein deel van de 800 kuub hooi waarin het vuur donderdagavond is ontstaan, is verbrand. De brandweer adviseert dagjesmensen de grotten in de omgeving van de Cannerberg voorlopig niet te betreden vanwege instortingsgevaar en de gezondheidsrisico's van het inademen van rook en koolmonoxide. In de omgeving van de grotbrand wordt regelmatig de luchtkwaliteit gemeten. Omwonenden van de grotingang hebben een waterscherm gekregen dat de rook op afstand moet houden.

Verdrag van Maastricht

De brand werd donderdagavond ontdekt in het Belgische Kanne, op de grens met Nederland. Zij ontstond in een hooiopslag van een boer. De rook verspreidde zich al snel door het uitgebreide grottenstelsel de Nederlandse grens over en bereikte onder andere de feestzalen, wijnkelder en opslagruimtes van sterrenrestaurant Château Neercanne in Maastricht. In de ondergrondse ontvangstruimte staan in mergel de handtekeningen van alle regeringsleiders en staatshoofden van de Europese Unie die in 1992 het Verdrag van Maastricht tekenden, dat de basis legde voor de invoering van de euro. Zondag zijn brandweerlieden met persluchtmaskers onder het kasteel poolshoogte gaan nemen van de schade. De handtekeningen troffen zij onbeschadigd aan.

Bij de bestrijding van de hooibrand donderdagavond tot zaterdagochtend werkten de Nederlandse en Belgische brandweer samen. Een slang van een kilometer lengte transporteerde water uit het Albertkanaal naar de ingang van de grotten in Kanne. De oorzaak van de brand is nog niet bekend. Niet uitgesloten wordt dat zij is aangestoken.

Zaterdagochtend in alle vroegte beëindigden brandweerlieden uit veiligheidsoverwegingen hun bluswerkzaamheden. Door de oplopende temperatuur in de grotten is er een grote kans dat brokken mergelsteen losraken, wat in combinatie met de ontwikkeling van koolmonoxide tot een levensgevaarlijke situatie kan leiden. Vrijdag viel er volgens een woordvoerder van de brandweer een mergelplaat van 500 kilo naar beneden. De rookontwikkeling bemoeilijkte al de bestrijding van de brand. Op advies van mijnspecialisten uit Zwitserland en Duitsland heeft de brandweer afgezien van het voornemen met een windturbine de rook uit de grotten te verdrijven.

Tonnen schade

Directeur Peter Harkema van Château Neercanne vermoedt dat de schade voor zijn bedrijf 'vele tonnen' zal bedragen. Het restaurant ondervindt geen hinder van de rookontwikkeling door de brand en is nog in vol bedrijf. Anders is het voor de mergelgrotten onder het 17de-eeuwse bouwwerk, waar zich feestzalen, een wijnkelder, patisserie, productiekeukens, een koeling en diepvries bevinden. Die zijn onbruikbaar. Bruiloftsfeesten in de grotten onder het kasteel heeft Harkema verplaatst naar het bovengrondse restaurant en terras.

'Ik kan bruidsparen toch niet weigeren? Daarom heb ik alle á la carte gasten gisteren en vandaag helaas moeten afzeggen. Gelukkig hadden zij alle begrip. In de 33 jaar dat ik hier werk heb ik nog nooit zoiets meegemaakt.' Dat een boer uit Kanne in de grotten zijn hooi opsloeg, wist de directeur van Château Neercanne niet. 'Wel dat hij er zijn koeien stalde. Die roken we weleens als de wind de verkeerde kant op stond.'

Doordat een deel van de voorraden zich in de grotten bevinden, heeft het kasteel het menu moeten aanpassen en hulp van restaurants in de omgeving moeten inschakelen. 'Zo moeten we nieuwe bouillons, die we altijd ondergronds in de diepvries bewaren, trekken bij collega's.' De meeste zorgen maakt Harkema zich om zijn grote wijnvoorraad. 'Kurken ademen. Dus ik houd mijn hart vast wat de rook met de wijn zal doen.' Maar hij laat zich niet uit het veld slaan. 'Ik ben een Groninger en opgegroeid met het credo kop d'r veur en gas geven.'

_{Aanvullingen en verbeteringen: in een eerdere versie van dit artikel stond dat Chateau Neercanne een hotel en restaurant is. Het kasteel is echter alleen een restaurant en niet ook een hotel.}