Het Uitvoerend Comité van het IOC hield zondag telefonisch beraad over het lot van de Russische sporters, na het maandag gepubliceerde McLaren-rapport (zie lager). Uiteindelijk viel de beslissing hen niet collectief uit te sluiten van de Spelen in Rio. Donderdag had het Internationaal Sporttribunaal (TAS) nog het beroep van 68 Russische atleten tegen hun collectieve schorsing voor de Olympische Spelen in Rio afgewezen en vroeg expliciet om Russische sporters te weren van alle internationale evenementen. Het IOC volgt die aanbeveling dus niet.

Strikte voorwaarden

Het IOC verklaarde wel dat het enkel Russische sporters in Rio zal verwelkomen als die aan strikte voorwaarden voldoen. De internationale federaties moeten die door de IOC opgestelde voorwaarden toepassen. Daarnaast is ook de goedkeuring van een scheidsrechter van het Internationaal Sporttribunaal (TAS) noodzakelijk. Het IOC zal geen Russische sporters in Rio dulden die in het verleden bestraft zijn wegens dopingovertredingen. Wie in aanmerking wil komen voor Rio moet bovendien kunnen aantonen dat hij/zij recent getest is door niet-Russische instanties. Als ze de strenge criteria doorstaan, zullen de Russische sporters bovendien buiten competitie beschikbaar moeten zijn voor een reeks antidopingtests. Als dit niet het geval is, volgt "het onmiddellijk intrekken van de accreditatie".

Uit het McLaren-rapport dat vorige week maandag door het WADA werd gepubliceerd blijkt dat Russische sporters van 2011 tot 2015 konden rekenen op een door de staat gesteund dopingnetwerk. Het Russische ministerie van Sport stuurde de manipulatie van dopingtesten, met de actieve medewerking van de geheime dienst FSB en de dopinglaboratoria van Moskou en Sotsji. Het WADA vroeg maandag om Russische sporters te weren van alle internationale evenementen, inbegrepen de Spelen in Rio, en dat tot er in Rusland een “drastische mentaliteitswijziging” heeft plaatsgevonden.

Russische minister van Sport juicht "objectieve" beslissing toeRusland is "dankbaar" voor de "objectieve" beslissing van het IOC. Dat verklaarde de Russische minister van Sport Vitali Moutko zondag. Volgens hem zal de "meerderheid" van de Russische sporters naar de Olympische Spelen in Rio de Janeiro (5-21 augustus) gaan.De beslissing van het IOC is "objectief, genomen in het belang van de sportwereld en voor de eenheid van de olympische familie", aldus Moutko. De minister van Sport is er "absoluut van overtuigd dat de meerderheid van de Russische ploeg" zal voldoen aan de criteria die door het IOC zijn opgesteld en door de internationale sportfederaties toegepast zullen worden.Yelena Isinbayeva, die niet in Rio zal zijn wegens de schorsing van de Russische Atletiekfederatie (ARAF), verklaarde dat het IOC een groot schandaal heeft vermeden. "Het zou een grote vergissing geweest zijn om Rusland te schorsen, de IOC zag dit in. Het had een wereldwijd sportschandaal kunnen uitlokken, wat de IOC kan missen", aldus de tweevoudig olympisch kampioene polsstokspringen.

Geen Russische atleten, ook niet de klokkenluidster

De Russische atleten zijn er zeker niet bij in Rio. Het Internationaal Sporttribunaal (TAS) oordeelde donderdag dat de schorsing van de Russische Atletiekfederatie (ARAF) door de IAAF conform het IAAF-reglement en het olympisch charter is. Die schorsing kwam er in november na een rapport van het WADA over wijdverspreid dopinggebruik in de Russische atletiekwereld.

Zelfs de Russische klokkenluidster Yuliya Stepanova mag dan toch niet deelnemen. De reden is een positieve dopingtest uit 2013. Stepanova lag als klokkenluidster aan de basis van de onthullingen over het dopingschandaal in de Russische atletiek. De Russische Atletiekfederatie (ARAF) werd door de Internationale Atletiekfederatie (IAAF) geschorst, waardoor er binnen twee weken in Rio geen Russische atleten zullen aantreden. Begin juli maakte de IAAF echter een uitzondering waardoor 800m-loopster Stepanova als neutrale atlete toch zou kunnen deelnemen aan internationale competities. De IAAF had eerder aangegeven dat “elke atleet die een aanzienlijke bijdrage leverde aan de strijd tegen doping het recht moet hebben toestemming te vragen om deel te nemen aan de Olympische Spelen”. Het IOC besliste vandaag echter dat de internationale federaties zeer strikte regels moeten hanteren bij de selectie van Russische atleten. Zo mogen sporters in hun carrière nooit een positieve dopingtest afgelegd hebben, waardoor Stepanova dus uit de boot valt.

Het is nu dus afwachten wat de andere sportfederaties beslissen. Wordt vervolgd.

In navolging van het vorige week maandag gepubliceerde McLaren-rapport over een door de staat gesteund dopingnetwerk in Rusland had het WADA gevraagd om Russische sporters te weren van alle internationale evenementen, inbegrepen de Spelen in Rio, en dat tot er in Rusland een “drastische mentaliteitswijziging” heeft plaatsgevonden.

Het IOC verklaarde zondag echter dat het Russische sporters in Rio zal toelaten als die aan strikte voorwaarden voldoen. De internationale federaties moeten die door de IOC opgestelde voorwaarden toepassen. Tot nog toe zijn enkel de Russische atleten niet toegelaten in Rio, nadat de Russische Atletiekfederatie (ARAF) door de Internationale Atletiekfederatie (IAAF) geschorst werd.

“Het WADA is ontgoocheld dat het IOC geen gehoor heeft gegeven aan de aanbevelingen van het Uitvoerend Comité van het WADA. Die zouden een duidelijke, sterke en geharmoniseerde benadering verzekerd hebben”, aldus WADA-voorzitter Craig Reedie.

“Het WADA respecteert ten volle de autonomie van het IOC om beslissingen volgens het olympisch charter te maken”, vervolgde WADA-directeur-generaal Olivier Niggli. “Toch zullen de gekozen aanpak en criteria onvermijdelijk leiden tot minder harmonisering, mogelijke betwistingen en minder bescherming voor de cleane atleten.”

Het IOC verklaarde zondag dat het Russische sporters niet zal weren van de Spelen. Ze worden in Rio toegelaten als ze aan strikte voorwaarden voldoen. De internationale federaties moeten die door de IOC opgestelde voorwaarden toepassen.

“Ik vind dat er ook in Rusland niet-gedopeerde onschuldige atleten zijn die deelnames en zeges niet aan hun neus mogen laten voorbijgaan”, reageert Van Eenoo. “Bovendien zijn er ook atleten die internationaal actief zijn en even vaak als onze atleten gecontroleerd werden, maar wel de Russische nationaliteit hebben. Maar daar stopt het dan ook, denk maar aan tennissers in een internationaal circuit. Die kan je niet zomaar beschuldigen als Russische atleten die de kans hadden zich te doperen en in dat systeem zaten.”

Dat de beslissingsmacht over deelname bij de federaties komt te liggen, vindt Van Eenoo ook een goede zaak. “Men gaat kunnen focussen op die groepen atleten waarvan men gegevens heeft dat een relatief groot aantal betrokken was in deze zaak. Men gaat hen een pseudo-individuele straf opleggen. Het IOC is opgebouwd uit vertegenwoordigers van die federaties, ook de Spelen, op dat vlak is dat niet zo’n slechte beslissing.”

Dat klokkenluidster Yuliya Stepanova uitgesloten wordt van de Spelen, Stepanova testte ooit positief en mag daarom niet deelnemen, betreurt Van Eenoo dan weer. “Men had een symbolische daad kunnen stellen. Wildcards kunnen ze altijd geven.”

Van Eenoo vindt het ook een teleurstelling dat men geen signaal geeft door zoveel mogelijk Russische officials te weren en te vragen aan organisatoren om grote evenementen niet aan Rusland toe te kennen of in te trekken. Tezelfdertijd vraagt Van Eenoo zich af in hoeverre ook atleten uit andere landen geloofwaardige dopingcontroles buiten competitie ondergingen, zoals bijvoorbeeld NBA-sterren.

Professor Peter Van Eenoo vertrekt volgende week woensdag tot 28 augustus naar het dopinglab van de Spelen in Rio.