Arrestatie Die Welt-journalist zet Turks-Duitse betrekkingen onder druk

Wir Sind Deniz, staat vandaag in rode letters op de cover van die Welt. Yücel (43) is de eerste Duitse correspondent met een dubbele nationaliteit die in Turkije gevangen zit, sinds president Erdogan na de couppoging van vorige zomer steeds repressiever optreedt tegen journalisten. Voorarrest kan in Turkije tot wel vijf jaar duren.

Volgens die Welt is Yücel überhaupt de eerste Duitse journalist die in Turkije is gearresteerd in de dertien jaar dat Erdogan het land regeert. Wel is van een aantal andere kritische buitenlandse journalisten het persvisum ingetrokken dat buitenlandse journalisten nodig hebben om in Turkije te kunnen werken. Die maatregel zou bij Yücel niet werken, omdat hij ook een Turks paspoort heeft.

Gelekte mails

Op 14 februari vaardigde de politie in Istanboel een opsporingsbevel uit, waarop Yücel zelf naar het politiebureau reed en zich aan het loket meldde. Hij had in Die Welt verslag gedaan over e-mails die door een hackerscollectief zijn ontvreemd uit de inbox van de Turkse minister van Energie, Berat Albayrak.

Op basis van die gelekte mails schreef Yücel dat Albayrak, een schoonzoon van president Erdogan, opzettelijk leugens heeft verspreid op Twitter en dat hij mogelijk contacten heeft bij Islamitische Staat. Die informatie ondermijnt de Turkse staat, vindt de Turkse regering.

Maar waarvan de rechter hem precies beschuldigt, weet Yücel niet. Zijn advocaten krijgen geen inzicht in zijn dossier. Dat alleen al is onwettig, meldt Veysel Ok, een van Yücels advocaten in de Berlijnse taz, de krant waar Yücel tot 2015 werkte.

Merkel: "Bitter en teleurstellend"

Angela Merkel zei gisteravond dat ze de arrestatie "bitter en teleurstellend" vond, vooral omdat Yücel zich vrijwillig bij de politie had gemeld. Minister van Buitenlandse Zaken Sigmar Gabriel zei dat hij alle diplomatieke middelen die tot zijn beschikking staan zal inschakelen om Yücel vrij te krijgen en dat hij zijn Turkse collega's zal herinneren aan het bestaan van vrijheid van meningsuiting en persvrijheid.

Zo heeft hij vandaag de Turkse ambassadeur ontboden om te protesteren tegen de inhechtenisneming. Na het onderhoud zei Gabriel dat de detentie van Yücel, die tot vijf jaar kan oplopen, de bilaterale betrekkingen danig onder spanning heeft gezet.

"Het zijn zware tijden voor de Duits-Turkse betrekkingen", verzuchtte Gabriel. Hij refereerde daarmee aan de opeenstapeling van conflicten tussen de twee landen: de zaak rond de komiek Jan Böhmermann en zijn Erdogan-gedicht, het verbod aan parlementsleden om de Duitse militairen te bezoeken die aan de Syrische grens gelegerd zijn, de gespannen situatie met betrekking tot de door Merkel vurig bepleite vluchtelingenovereenkomst tussen de EU en Turkije.

President Gauck: "Grote zorgen"

Ook bondspresident Joachim Gauck heeft de opsluiting van journalist Deniz Yücel scherp veroordeeld. "We kunnen in Duitsland niet begrijpen waarom deze aanval op de persvrijheid nodig is", zei Gauck vanavond tegen correspondenten van buitenlandse media in het kasteel Bellevue. "Wat momenteel in Turkije gebeurt, wekt aanzienlijke twijfel of Turkije een rechtsstaat wil blijven", verklaarde Gauck. 

"Ik maak me grote zorgen", zei Gauck, die op 18 maart met pensioen gaat. Elke regering in Duitsland zal steeds een pleitbezorger van de persvrijheid zijn - "en ook de president". Bij zijn bezoek aan Turkije in 2014 had Gauck met kritiek op de toenmalige premier Recep Tayyip Erdogan hevige reacties uitgelokt. 

Yücel ziet eruit als het prototype van een onverschrokken journalist: imposante snor, leren jackje en meestal een sigaret losjes in de mondhoek. Hij staat bekend als provocatieve, maar vooral als zeer goede journalist met een groot doorzettingsvermogen.