Revival van het cassettebandje

Wierden

‘The trigger you pulled such a long time ago, makes me feel like a fool waiting for the covers to blow ...’ Zo begint het debuut van het Amersfoortse indiebandje Twins. Het nummer Trigger is uitgebracht op een cassettebandje. De muziekdrager beleeft een revival, in navolging van vinyl. Zelfs artiesten als Eminem, Justin Bieber, U2 en Urban Dance Squad zijn ook op cassette te beluisteren. ‘Het heeft iets exclusiefs.’

Actuele verkoopcijfers voor Nederland zijn er niet, daarvoor blijft de markt te klein na de topjaren waarin miljoenen onbespeelde cassettebandjes over de toonbank gingen. Maar vanuit de VS worden (zie grafiek) weer stijgende verkoopcijfers gemeld. Daar werden vorig jaar bijna honderddertigduizend cassettebandjes verkocht tegen vijftigduizend in 2014.

In de plaatselijke platenzaak moet de verkoper zoeken voordat hij achter de toonbank een handvol cassettes heeft gevonden. Is de ouderwetse lp voor sommigen nog altijd synoniem met de beste geluidskwaliteit, het cassettebandje geldt vooral als ludiek hebbedingetje voor fans én een goedkope mogelijkheid voor nieuwe bands om zich te onderscheiden.

Muzikale marktplaats Discogs meldt een stijging van het aantal nieuwe cassettebandjes die in Nederland worden uitgebracht: van 232 in 2015 naar 274 in 2016. Voor het betere geluid? Veel cassettebandjes gaan gewoon vergezeld van een code om de muziek ook te downloaden.

Dat er toekomst zit in het cassettebandje bleek deze week in het Overijsselse Wierden. Daar liep Thomas Baur een dag mee met Kees van Dorth, nu nog de eigenaar van Duplicase. Dat bedrijf is de enige fabriek voor bespeelde en onbespeelde cassettebandjes in de Benelux. Vanaf september mag Baur (36) zich eigenaar noemen van het bedrijf dat dan in Lochem verdergaat als De Bandjesfabriek. Met als logo het cassettebandje bewerkt als B.

Van Dorth houdt het na meer dan dertig jaar voor gezien. Niet omdat hij niet meer gelooft in de voorloper van – stapsgewijs terug in de tijd – Spotify, iPhone, iPod en compact disc.

Hij is politicus voor de ChristenUnie in Wierden, en energieprojecten vragen steeds meer van zijn tijd.

Van Dorth zocht dus een opvolger, en voor Baur is de stap naar het cassettebandje niet zo groot. Hij repareert al jaren oude Philips-audioapparatuur. ‘Net als het cassettebandje zijn hun boxen en versterkers ook echt iets voor liefhebbers.’

In de jaren negentig beleefde Duplicase topjaren, mede dankzij de Zuid-Amerikaanse panfluitgroepen die op straat hun bandjes aan de man probeerden te brengen. Vierhonderdduizend cassettebandjes per jaar waren niks. De cd mocht het cassettebandje dan grotendeels verdrongen hebben, Duplicase ging mee met de tijd en bracht dus ook de cd, en later dvd, uit. Met die schijfjes gaat Van Dorth, van oorsprong natuurkundige, door. Maar de revival van het cassettebandje laat hij graag aan zijn opvolger. Want die opleving is er: van tweeduizend bandjes in 2014 naar tienduizend in 2015. Vorig jaar leverde Duplicase vijftienduizend cassettes af.

In de gang bij Baur thuis in Lochem staan zes Akai-cassettedecks te wachten op een revisiebeurt in zijn werkplaats achter. Ze stonden – kapot en dus werkeloos – in Wierden. Veel oude apparatuur is gewoon te repareren, want onderdelen als transistors, weerstanden en condensators worden nog altijd gemaakt.

Baur: ‘Dat bevreemdt me in de discussie over duurzaamheid. We nemen er genoegen mee dat we apparaten na twee, drie jaar weggooien. Ze zijn zo gemaakt dat ze niet te repareren zijn. Gelukkig kan dat met veel oude apparatuur nog wel. En dat geldt ook voor de machines in de fabriek.’

audiovirtuozen

Het cassettebandje is nooit weggeweest, zegt Baur. ‘De serieuze audiovirtuozen, beperkt in aantal weliswaar, zijn altijd gebleven. Met goede apparatuur en goede kwaliteit bandjes.’ Want het cassettebandje wegzetten als hopeloze uitvinding waarvoor een potlood nodig was om de tape terug in de cassette te draaien, vindt Baur misplaatst. ‘Het is een fantastisch product geweest, een Nederlandse uitvinding, van Philips bovendien.’

Het klinkt als de boor bij de tandarts wanneer de c-nul, de lege cassette, door de machine wordt gevuld tot een c60, een cassette met tape voor zestig minuten. De machine is zo groot als een Amerikaanse koelkast. Het wordt nooit meer zo massaal als dertig jaar geleden, weet ook Baur. Maar behalve voor de liefhebber van retro is het cassettebandje een uitkomst voor beginnende muzikanten.

betaalbaar

Goedkoop om te maken, erkennen bandleden Tim Thomassen en Ilse van Puijenbroek van Twins. ‘Dit kunnen we in eigen beheer uitgeven. We draaien niet op voor overheadkosten van bestaande labels. Vinyl is stukken duurder’, zegt frontman Thomassen. ‘Hiermee geven we ons visitekaartje af en zijn we ook op internet beter te vinden voor ons publiek’, zegt Van Puijenbroek. ‘Al vonden mijn ouders het idioot dat ik vroeg of ze nog hun oude cassettedeck hadden.’

Het cassettebandje is vooral een goede gimmick, zegt Reinier Thijs van Sena, dat de belangen behartigt van muzikanten en platenmaatschappijen. Muziek die bij Sena wordt aangemeld staat eigenlijk altijd op cd. ‘Het cassettebandje is ernaast. Een beginnend bandje verdwijnt in de massa van streamingdiensten als Spotify, YouTube en programma’s als iTunes. Met een cassettebandje maak je je zichtbaar.’

Van dat onderscheidend vermogen profiteerde eerder al de lp, of in nieuwerwets taalgebruik: vinyl. Uit Brits onderzoek bleek dat de helft tot driekwart van de Britse vinylkopers dat doet voor de heb. Grote bands voelen dat goed aan, zegt Baur. ‘Sommige muziek roept gewoon dat gevoel op. Americana-muziek, bijvoorbeeld van Ilse DeLange en de Common Linnets. Muziek waarbij je de auto start om Route 66 te rijden. Dan druk je, al is het maar in gedachten, de knop van de cassettespeler in en rijdt weg.’ <