Een monsterpact om Shell de groene weg op te duwen
Terwijl het in Den Haag nog niet erg wil lukken met de groen-rechtse coalitie, wordt die dinsdag in het Circustheater van Scheveningen mogelijk wél ten doop gehouden. Milieuactivisten die zich zorgen maken over klimaatverandering en beleggers die zich zorgen maken om hun portemonnee, hebben een pact gesloten om oliegigant Shell de groene weg op te duwen.
Op de jaarlijkse aandeelhoudersvergadering van Shell brengen de klimaatactivisten van Follow This dinsdagmiddag een voorstel in stemming om Shell milieubewuster te maken. Met steun van de Vereniging van Effectenbezitters (VEB).
Resolutie 21, het laatste punt op de agenda, roept Shell op om het klimaat voortaan boven winstbejag op de korte termijn te stellen.
Hoewel: de opstellers van de resolutie formuleren het iets anders. Om precies te zijn staat erin dat Shell voortaan in zijn jaarverslag moet laten zien wat het doet om de uitstoot van broeikasgassen als CO2 te beperken. Die uitstoot moet van de activistische aandeelhouders in lijn worden gebracht met het Klimaatakkoord van Parijs eind 2015. Dat wil zeggen: 40 procent minder (van vooral CO2) in 2030, en een reductie van 80 tot 90 procent in 2050. Fossiele brandstoffen, de kernactiviteit van Shell, zijn een grote bron van broeikasgassen.
'Zodra die stippen op de horizon staan kan Shell niets anders doen dan stoppen met zoeken naar nog meer olie en gas en grootschalig gaan investeren in duurzame energie', zegt Follow This, de initiatiefnemer van de resolutie. Deze actiegroep wordt gesteund door tien miljonairs, 3.028 minder vermogende sympathisanten én een tv-persoonlijkheid (Jort Kelder). Zij hebben het afgelopen jaar allemaal Shell-aandelen gekocht met het specifieke doel Shell een groene koerswijziging op te leggen.
Steeds meer aandeelhouders zijn van mening dat Shell puur uit lijfsbehoud moet verduurzamen
Het is niet de eerste poging van Follow This om bestuursvoorzitter Ben van Beurden via een machtsgreep op de aandeelhoudersvergadering te dwingen de ijsbeer en de rest van de planeet te redden. Vorig jaar diende Follow This in het Circustheater een soortgelijke resolutie in, maar dat was er eentje die de Shell-top nog veel minder speelruimte gaf in zijn milieubeleid.
De rest van de aandeelhouders serveerde dat radicale voorstel toen met 97 procent van de stemmen af. Men vond het een sympathiek idee, maar het leeuwendeel van de aandeelhouders vond dat men niet op de stoel van de bestuurders moest gaan zitten.
Toekomstperspectieven
Van Beurden moet dinsdag voor een andere uitkomst vrezen. Want Follow This pakt het dit keer tactischer aan. De activisten doen niet zozeer een beroep op het groene geweten van de aandeelhouders ('denk toch aan uw kinderen en kleinkinderen'), maar leggen de nadruk op de zakelijke toekomstperspectieven van Shell als oliemaatschappij. Want als iedereen zich moet houden aan het Parijse klimaatakkoord, zullen een deel van de olie- en gasvoorraden die nu als euro's op de balans van Shell staan in de grond moeten blijven.
Dat betekent dat Shell in het donkerste scenario een strop van 68 miljard euro te wachten staat. De aandeelhouders kunnen het dividend dat Shell hun voorspiegelt dan wel gedag zeggen.
Steeds meer aandeelhouders zijn van mening dat Shell puur uit lijfsbehoud moet verduurzamen, omdat het concern anders geen toekomst meer heeft. Die beleggers zullen geneigd zijn de resolutie van Follow This te steunen.
Dat de Vereniging van Effectenbezitters zich vrijdag achter de resolutie schaarde (vorig jaar was de VEB nog tegen), moet Van Beurden zorgen baren. De VEB bezit weliswaar zelf geen aandelen, maar veel van zijn leden zitten wel diep in de 'olies'. Zij zullen het eens zijn met hun belangenclub dat je in een jaarverslag moet kunnen lezen wat de 'klimaatgerelateerde kansen en risico's' van een onderneming zijn. Voor dat argument zullen ook de grote traditionele aandeelhouders gevoelig zijn. Shell dreigt zo een rechts-groene coalitie tegenover zich te vinden, een verbond van winstjagers én boomknuffelaars.
Shell vreest niet meer in te kunnen spelen op actuele ontwikkelingen als het bedrijf wordt vastgepind op klimaatdoelstellingen
Shell raadt de aandeelhouders met klem af de resolutie van Follow This te steunen. De multinational vreest niet meer in te kunnen spelen op actuele ontwikkelingen als het bedrijf wordt vastgepind op klimaatdoelstellingen in een verafgelegen en tamelijk onzekere toekomst. Maar of Shell vandaag net als vorig jaar weer praktisch het hele Circustheater van zijn gelijk kan overtuigen, is de vraag. Ben van Beurden moet als een hedendaagse Don Quichot tegen de windmolens van zijn aandeelhouders vechten.
Het zwalkende milieubeleid van Shell
Shell heeft de afgelopen twintig jaar een wisselvallige koers gevaren als het gaat om duurzame energie. In 1997 kondigde de toenmalige topman Jeroen van der Veer aan bijna een half miljard euro te gaan investeren in biobrandstoffen, zonne- en windenergie en waterstof. De ambities waren groot: in 2005 moest Shell een marktaandeel hebben in zonne-energie van 10 procent.
Nog geen tien jaar later kwam de kater: in 2006 deed Van der Veer zonne-energie af als 'een doodlopende straat'. In 2009 maakte Shell bekend dat het helemaal ging stoppen met investeringen in zonne- en windenergie. Geld was er alleen nog voor technologieën voor het afvangen van het broeikasgas en voor biobrandstoffen. De reden? Deze innovaties sluiten beter aan op de kernactiviteiten - lees: de exploitatie van de fossiele brandstoffen olie en gas.
Volgens topman Ben van Beurden is Shell 'toonaangevend' in zijn milieubeleid, maar het groene profiel van zijn bedrijf oogt bleekjes. Ja: de multinational is aandeelhouder van de grootste producent van biobrandstoffen, in Brazilië. Eind vorig jaar werd bekend dat Shell investeert in de aanleg van een windpark voor de Zeeuwse kust. Zulke duurzame projecten vallen sinds vorig jaar onder de nieuwe divisie New Energies. Die heeft krap 1,5 miljard euro om mee te spelen - een half procent van Shells balanstotaal.