Waarom wil het maar niet lukken met de formatieonderhandelingen?
De formatie van 2017 boekt weer een primeur: om half vier vanmiddag gaat de Tweede Kamer voor het eerst debatteren over een zelfveroorzaakte patstelling bij de onderhandelingen over een nieuw kabinet.
In 2012 liep de formatie in een rechte lijn naar het bordes, maar de weg naar Rutte III is veel kronkeliger. De Haagse kopstukken, die vijf jaar geleden de koning uit het formatieproces verbanden, moeten op de tast een uitweg zoeken. Vandaag leggen ze zichzelf op de divan: waarom wil het maar niet lukken met onze onderhandelingen?
Nu is er meer kwaad bloed. In haar verslag schrijft Schippers zeer summier over het gesprek tussen D66-leider Alexander Pechtold en ChristenUnie-leider Gert-Jan Segers dat uiteindelijk leidde tot de huidige impasse. De gedoodverfde plaatsvervanger van GroenLinks aan de onderhandelingstafel, de ChristenUnie, bleek tot verbazing van VVD en CDA na dat gesprek opeens buitenspel te staan.
Vandaag zullen alle hoofdrolspelers aan de tand worden gevoeld over de breuk. PvdA-leider Lodewijk Asscher vroeg zich al eerder af wat voor vreselijke dingen Pechtold die avond heeft gezegd tegen Segers.
Vandaag zullen alle hoofdrolspelers aan de tand worden gevoeld over de breuk.
Er zijn nu ook twijfels over het functioneren van het zogenoemde 'motorblok' van VVD, CDA en D66 - de drie partijen die samen Rutte III draaiende moeten houden. Rutte en Buma toonden zich allebei not amused door het optreden van de D66-leider. 'De variant met de ChristenUnie werd door D66 van tafel geveegd voordat hij überhaupt op tafel lag', mopperde Buma.
Ook de rol van GroenLinks zal ter sprake komen. Klaver suggereerde afgelopen vrijdag dat hij weer om de tafel wil, maar alleen als VVD en CDA hun immigratiestandpunt opgeven. Rutte en Buma begonnen hem daarna meteen de les te lezen: met dergelijke 'voorwaarden vooraf' zou verder praten geen zin hebben.
Zeker is in elk geval dat elke partijleider zich vandaag zal uitputten in welwillendheid. Niemand wil de schuld krijgen van de impasse. Segers roept vandaag in zijn column in het Nederlands Dagblad zelfs de geest van Diederik Samsom op. Instemmend citeert hij de oproep van de afgedankte PvdA-leider bij zijn afscheid: 'Blijf elkaar zoeken. Blijf elkaar vinden. In het belang van de toekomst.'
Segers: 'Ik geef Samsom vandaag mijn jawoord.'
Er zullen ongetwijfeld meer vrome woorden klinken vandaag. Aan Herman Tjeenk Willink daarna de taak die ook om te zetten in daden.
'Ik geef Samsom vandaag mijn jawoord'
Lees verder
De koning is niet meer beschikbaar voor de formatie, 'onderkoning' Herman Tjeenk Willink (PvdA) wel. De 75-jarige minister van Staat moet de onderhandelingen uit het slop trekken.
De 'enige serieuze optie' voor een meerderheidscoalitie lijkt van de baan. In een minderheidskabinet zal echter geen minister zijn leven zeker zijn. Dus gaat de zoektocht naar een 'gewoon kabinet' door.
Een meesterzet of een roekeloze daad van een partijleider die de weg kwijt is? De meest constructieve politicus van de afgelopen jaren, Alexander Pechtold, zette vorige week de formatie op scherp.