Vanaf 1 september krijgt de Belgische fiscus automatisch informatie over vermogens die Belgen hebben in het buitenland. Daarover zijn afspraken gemaakt met 89 landen, waaronder ook Luxemburg en Zwitserland. “Nu er transparantie komt over financieel vermogen in belastingparadijzen kan het niet de bedoeling zijn om van België een soort Panama voor Belgen te maken”, zeggen sp.a-volksvertegenwoordigers Peter Vanvelthoven en Dirk Van der Maelen.

De twee socialisten hebben daarom een nieuw wetsvoorstel ingediend om Belgische banken te verplichten de inkomens uit vermogens automatisch aan de fiscus in eigen land door te geven. “Vandaag wordt in ons land informatie over de inkomens uit arbeid al rechtstreeks aan de fiscus doorgegeven door de werkgever. Daar heeft niemand een probleem mee”, zegt Vanvelthoven. “Het zou niet meer dan logisch zijn dat ook de financiële gegevens over inkomsten uit vermogens, zoals aandelen, obligaties of spaarrekeningen, automatisch aan de fiscus worden bezorgd.”

Volgens de socialisten kan op die manier ook een gerichter sociaal beleid worden gevoerd. “Zo kunnen we bijvoorbeeld vermijden dat uitkeringen terechtkomen bij mensen met hoge inkomens.”

Juridische problemen

Michel Maus, professor fiscaal recht aan de Vrije Universiteit Brussel, vindt het een zinnig voorstel. “Met de nieuwe internationale regels, dreigt anders een scheeftrekking te ontstaan, die voor juridische problemen kan zorgen”, waarschuwt Maus. “Een Luxemburgse bank moet vanaf 1 september alle gegevens overmaken aan het buitenland, terwijl een Belgische bank dat in eigen land niet hoeft te doen. Dat is discriminatie en dat zal ongetwijfeld problemen veroorzaken binnen Europa, waar het vrij verkeer van goederen en diensten gewaarborgd moet blijven.”

De meerderheid vreest dat dit voor de creatie van een vermogenskadaster zal zorgen, waardoor het mogelijk wordt om nog meer belastingen te heffen op dat vermogen Michel MAUS Professor fiscaal recht (VUB)

De automatische aangifte zou het risico op te lage aangiftes ook kunnen terugdringen, zo zegt sp.a. De socialisten citeren daarvoor internationaal onderzoek dat heeft uitgewezen dat in landen die hun banken verplichten zulke gegevens door te geven, slechts 2 procent van de belastingplichtigen een te laag inkomen ingeeft, terwijl dat in landen waar er geen automatische aangifte is dat percentage oploopt tot 40 procent.

Maar volgens professor Maus moet op dat vlak niet veel heil worden verwacht. “Ik denk niet dat er veel meer belastinginkomsten uit zullen komen. Op deze vermogens wordt nu al - boven een vrijgesteld bedrag- onroerende voorheffing betaald. Dat is het probleem niet. De grootste winst van dit nieuwe systeem zou erin bestaan dat de uitkeringsfraude wordt tegengegaan en dat mensen die nog een inkomen uit zwart of grijs vermogen hebben, dat zullen moeten regulariseren.”

Bankgeheim

Het voorstel van sp.a lijkt niet meteen veel steun te krijgen binnen de meerderheid. Bij CD&V, de partij die lang ijverde voor een echte vermogensbelasting maar die niet echt kreeg, willen ze liever geen commentaar kwijt. Open Vld is radicaal tegen het voorstel van sp.a. “Voor ons is dit heel duidelijk, voor een volledige opzegging van het bankgeheim passen wij”, zeggen de liberalen. N-VA-minister van Financiën Johan Vanovertveldt zegt dan weer dat deze regering voor meer transparantie in de vermogensstructuren heeft gezorgd dan ooit tevoren. “De belastinginkomsten uit kapitaal en vermogen zijn nooit hoger geweest”, aldus Vanovertveldt.

Volgens Maus is de tegenstand logisch te verklaren. “De meerderheid vreest dat het verzamelen van al deze info voor de creatie van een vermogenskadaster zal zorgen, waardoor alle vermogens bekend zijn bij de fiscus, en het mogelijk wordt om nog meer belastingen te heffen op dat vermogen.”

Vanvelthoven zelf ontkent dat het uiteindelijke doel van sp.a een algemene belasting op alle vermogens is. “Dit is geen voorbode van meer belastingen, alleen een vereenvoudiging die het voor iedereen gemakkelijker moet maken. Voor de burger, maar ook voor de fiscus die op een correctere manier belastingen kan heffen.”