De bouw drie weken stilleggen. Ouderwets?

Amsterdam

Nu de bouwvak is begonnen in Midden-Nederland borrelt de vraag weer op of deze traditionele collectieve vakantie nog wel past in een moderne economie. De bouwcrisis is voorbij, aannemers hebben het gierend druk. En afgezien van een incidentele hittegolf en wat lokale plensbuien zijn de zomermaanden bij uitstek geschikt om in de buitenlucht te werken. Maar juist dan gooien veel aannemers de boel drie weken op slot. Dat lijkt onlogisch.

Uit de maandag gepubliceerde tweejaarlijkse enquête van marktonderzoeksbureau USP Marketing Consultancy blijkt dat een meerderheid (55 procent) van de aannemers in de woning- en utiliteitsbouw (bedrijfspanden, kantoren, overheidsgebouwen) gesloten is tijdens de bouwvak. Van de totale bouwsector zegt 33 procent dicht te zijn tijdens die drie weken, 5 procent meer dan in de enquête van twee jaar geleden.

De bouwvak, die bewust deels overlapt met de schoolvakantie in de betreffende regio, is een antiquiteit uit de vorige eeuw, vindt Janna Mud van FNV Bouw. ‘Het is niet meer van deze tijd.’ Ze constateert bij haar achterban een sterke behoefte om vakanties meer over het jaar te spreiden. Dat geldt volgens haar niet alleen voor oudere bouwvakkers zonder schoolgaande kinderen. ‘Het speelt bij alle leeftijden.’

De bepaling dat bouwvakkers in de maanden juli en augustus drie weken collectief met vakantie moeten, is 36 jaar geleden uit de cao geschrapt. Dus de wettelijke verplichting is er niet meer. Het is dan ook iets dat in eerste aanleg op bedrijfsniveau moet worden geregeld, zegt Mud. ‘Ik zie geen belemmering meer om het anders te regelen, maar de bouw is een nogal conservatieve sector.’

rustpunt

Peter Koenders, directeur van het 35 werknemers tellende bedrijf Koenders Totaalbouw in het Gelderse Duiven, noemt zichzelf een moderne aannemer. De bouwvak zal volgens hem altijd blijven bestaan, als rustpunt in het jaar. ‘Je zit toch vast aan de schoolvakanties. Er helemaal omheen kun je nooit’, zegt hij. ‘Vooral voor grotere bedrijven is het efficiënt om drie weken te stoppen. Anders heb je er al gauw tien weken last van.’

Zelf heeft hij eenmaal geprobeerd tijdens de bouwvak vol door te draaien. Hij is daarna twee tot drie maanden bezig geweest met de vakanties. ‘Dat was niet efficiënt.’ Sindsdien kiest Koenders ervoor tijdens de bouwvak halfopen te blijven. ‘We kijken naar de wensen van onze opdrachtgevers én naar die van onze medewerkers.’ Komend weekend begint de bouwvak in regio Zuid. Twintig van zijn mensen gaan dan met vakantie, de overige vijftien werken door. ‘Voor ons werkt dat uitstekend.’

Bouwen is bij uitstek een planmatige activiteit, onderstreept woordvoerder Jolanda Maas van brancheorganisatie Bouwend Nederland. Sommige werkzaamheden vinden juist in de bouwvakperiode plaats, zoals onderhoud aan wegen en scholen. ‘Maar voor veel aannemers is het niet efficiënt om op halve kracht door te gaan’, zegt ze.

‘Wij draaien niet op 50 procent tijdens de bouwvak, maar op 110 procent’, reageert directeur Falco Uittenhaage van renovatiebedrijf JCC Cheyenne in Noord-Holland. Hij heeft zeven mensen in dienst en huurt waar nodig extra vakkrachten in. In de beginjaren van zijn bedrijf gooide hij tijdens de bouwvak zijn deuren nog op slot. Dat beviel hem slecht. ‘Ik had een maand lang geen facturatie en daarna duurde het nog een maand voordat de facturen betaald waren. Ik zat dus elk jaar met een financieel gat van twee maanden.’

Bovendien vindt hij de individuele vakantiewensen heel begrijpelijk. ‘Ik heb werknemers zonder schoolgaande kinderen en die zeggen: ‘Laat mij in september gaan, dan is het nog lekker weer en het scheelt de helft van het geld.’ Ik draai nu al vijf jaar door tijdens de bouwvak en iedereen is er happy mee. Ik kan gewoon mijn staal en mijn glas halen, want bij toeleveranciers schuift het ook op.’

Uittenhaage begrijpt dat het voor grote bouwbedrijven complexer is. ‘Grote projecten gaan op strakke tijdschema’s. Dan heb je helemaal geen ruimte. Als je voor een project een paar ton staal verwacht en die partij staat ergens drie weken vast bij een toeleverancier die bouwvakvakantie heeft, dan heb je een probleem. Dan is het slimmer om in die periode zelf ook drie weken dicht te zijn.’ <