EU verwittigt Bangladesh: migranten moeten terug
De Europese Unie zet Bangladesh onder druk om zijn economische migranten in Italië en Griekenland terug te nemen. Volhardt Dhaka in zijn onwil afspraken te maken over een terugkeerbeleid, dan komt de EU in september met strafmaatregelen. Het is de eerste keer dat de EU met dergelijke sancties dreigt.
De eerste mogelijke sanctie is het beperken van de uitgifte van visa aan politici en zakenlieden uit Bangladesh; indien nodig wordt ook de kledingexport naar Europa aan banden gelegd.
De lidstaten hebben genoeg van de onwil van Bangladesh bij het terugnemen van zijn eigen inwoners. Bengalezen vormen na de Nigerianen de tweede groep van migranten die via mensensmokkelaars arriveren in Italië. De EU-ambassadeurs zullen het gedraal van Dhaka vandaag veroordelen, waarna de Europese Commissie deze boodschap - inclusief de deadline om uiterlijk in september tot afspraken te komen - bij Bangladesh neerlegt.
De eerste zes maanden van dit jaar arriveerden 8.121 Bengalezen in Italië, net zoveel als in heel 2016, blijkt uit een vertrouwelijke rapportage van de Commissie. Volgens de Commissie is Bangladesh "een van de minst coöperatieve" landen bij het terugnemen van illegale migranten. Overleg tussen de EU en Dhaka sinds april 2016 heeft 'heel weinig' opgeleverd. "Door het gebrek aan gedwongen terugkeer van Bengalezen voelen illegale migranten zich aangemoedigd in te gaan op het aanbod van de mensensmokkelaars", aldus de Commissie.
Geen gedwongen terugkeer
In 2016 besloten de EU-landen dat 9.290 Bengalezen moesten worden uitgezet. Een kwart daarvan verliet de EU inderdaad, een cijfer dat wordt geflatteerd doordat één land, Groot Brittannië, het leeuwendeel van de uitzettingen voor zijn rekening neemt. Voor de andere 27 EU-landen ligt het terugkeerpercentage voor Bengalezen op 13 procent. Dat zijn voor het overgrote deel mensen die vrijwillig vertrekken, aldus de Commissie. Bij gedwongen terugkeer weigert Bangladesh zijn medewerking: het verstrekt niet de nodige reisdocumenten en weigert gebruik te maken van de uitzetvluchten georganiseerd door Frontex, het EU-agentschap voor de bewaking van de Europese buitengrenzen.
Tenzij Dhaka uiterlijk in september alsnog meewerkt aan de terugkeer van de Bengalese migranten, zal de EU minder visa aan 'de elite' (politici en zakenlui) verstrekken. In 2016 vroegen 24.000 Bengalezen een visum aan, 17.000 visa werden daadwerkelijk verstrekt. De Commissie stelt voor de vereisten voor een visumaanvraag aan te scherpen en de openingsuren van de ambassades en consulaten van de lidstaten in Dhaka (waar de visa worden aangevraagd) te beperken.
Als extra drukmiddel wijst de Commissie nadrukkelijk op de handelsbetrekkingen tussen Bangladesh en de EU. Ruim de helft (54 procent) van de export van Bangladesh gaat naar Europa. Intrekking van de bevoorrechte handelsstatus van Bangladesh zou de (kleding-) industrie daar hard raken.
Nigeria
Naast Bangladesh verliest de EU ook haar geduld met Nigeria. Het streven in juni sluitende afspraken te maken over het terugnemen van Nigerianen - de grootste groep onder de migranten die Italië bereiken - is mislukt. Diplomaten verwachten dat de EU na de zomer ook met sancties tegen Nigeria zal dreigen.
Volgens Bangladesh is er geen migratieprobleem, zo blijkt uit de Commissie-rapportage. Dhaka stelt dat geen visa meer worden verstrekt aan Bengalezen die naar Libië gaan. Degenen de nu in Italië aankomen, zouden al jaren in Libië en de Golfstaten wonen. De Commissie schrijft dat Bangladesh sinds 2014 meer en meer een dictatuur wordt waar mensenrechten, de rechtspraak en de media in het gedrang komen en corruptie aan terrein wint.