Direct naar artikelinhoud

Derk Bolt en Eugenio Follender zijn vrij: 'Het gaat goed, alleen wat kleine wondjes'

Spoorloos-presentator Derk Bolt en cameraman Eugenio Follender zijn vrij. Dat bevestigt het ministerie van Buitenlandse Zaken. 'Ze maken het naar omstandigheden goed.'

Derk Bolt en Eugenio Follender met ELN-rebellen

In een interview met het Colombiaanse radiostation Caracol zegt Bolt dat hij en Follender in goede gezondheid verkeren. 'In vrijheid is alles goed', zegt Bolt.

De twee vonden tijdens de opnames de linkse guerrillabeweging ELN op hun weg. 'Geef me je camera,' zeiden ze. 'Daarna pakten ze hun wapens en vroegen ze opnieuw om de camera. Ze waren heel wantrouwend. Toen namen ze ons gevangen, en werden we meegenomen naar een huis. Daar hebben ze ons een dag lang vastgehouden.'

'De volgende dag moesten we naar een ander huis. De derde dag waren de guerrillero's zo nerveus over een mogelijke interventie van het leger dat we de jungle in moesten vluchten. We hebben veertien uur gelopen, dat was heel zwaar. Maar degenen die ons gevangen hebben genomen waren heel aardig en behandelden ons met veel respect, bijna als vrienden.'

Paar schrammen

Afgezien van 'een paar schrammen op armen en benen van wat takken' hebben de twee geen verwondingen opgelopen. 'Ook mentaal maken we het goed', aldus Bolt. 'We hebben veel gepraat met de guerrilla's. Ze hebben steeds gezegd dat ons leven niet in gevaar was. Dat we moesten ontspannen en dat alles goed zou aflopen. En je wilt dat natuurlijk ook geloven.'

Derk Bolt (tweede van links) en Eugenio Follender worden overgedragen aan het onderhandelteam.Beeld RCN Radio

Bolt en Follender reisden naar Colombia om opnames te maken voor het televisieprogramma Spoorloos. Afgelopen weekend vielen ze in handen van de linkse guerrillabeweging ELN. Al snel was duidelijk dat het geen ontvoering voor losgeld betrof, maar een veiligheidsmaatregel van de guerrillero's. De Nederlanders zouden zonder toestemming hebben gefilmd in ELN gebied, en daarmee het wantrouwen hebben gewekt van de guerrillabeweging.

Bolt zegt dat de twee al jaren in Colombia komen, en eerder ook in andere gevaarlijke gebieden zijn geweest. 'We hebben in dit geval aan de politie gevraagd of het mogelijk was naar deze regio te reizen en dat werd bevestigend beantwoord. Ook het autoverhuurbedrijf zag geen probleem. Onderweg hebben we nogmaals aan militairen gevraagd of het veilig was, niemand heeft ons gezegd dat het niet kon. We hadden nooit gedacht dat dit kon gebeuren. We hebben een fout gemaakt. In 25 jaar maak je één fout, en dat was afgelopen zaterdag.'

Vreemdelingen

Bolt en Follender zijn vanochtend vroeg Nederlandse tijd in Convención in Catatumbo overgedragen aan een team van de regionale ombudsman. Deze hulpdienst behandelt doorgaans klachten en conflicten van burgers met de overheid. De ombudsman twitterde het nieuws zelf: 'In ruraal gebied in Catatumbo heeft het ELN de twee journalisten net aan een commissie van de Ombudsman overgedragen.' Convención is het gewelddadige deel van de deelstaat Noord-Santander waar ze zijn ontvoerd.

Het tweetal gaat nu vermoedelijk naar Ocaña, waar het kantoor van de regionale ombudsman zit, en zal dan doorreizen naar Cúcuta. De ambassadeur heeft al met hen gesproken, meldde het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken. Bolt en Follender zullen waarschijnlijk maandag terug zijn in Nederland.

Derk Bolt (tweede van rechts) tijdens opnames, hier niet aan het werk met Follender.Beeld KRO-NCRV

Groen licht

Over het lot van het Spoorloos-duo bestond de afgelopen dagen veel onduidelijkheid. Vrijdag meldde ELN hun vrijlating al via Twitter, maar dat bericht werd later weer ingetrokken. De twee werden sinds vorig weekend vastgehouden.

Volgens Spoorloos-eindredacteur Paul Vertegaal is er voor de vrijlating geen losgeld betaald. Vertegaal vindt niet dat het programma onnodige risico's heeft genomen met de reis naar het Colombiaanse rebellengebied. 'Ze hebben ongelooflijk veel pech gehad.' Toch zal het programma voortaan andere afwegingen maken. 'Ik heb het ministerie van Buitenlandse Zaken moeten beloven dat we dit soort reizen niet meer gaan maken.'

Minister Koenders van Buitenlandse Zaken reageert opgelucht op de vrijlating. 'Dit is heel goed nieuws. Ik ben enorm blij dat er zo snel een einde is gekomen aan de ontvoering.' 

De minister dankt de Colombiaanse regering en anderen voor de inspanningen die hebben bijgedragen aan het beëindigen van dit drama. 'We hebben voortdurend met de Colombianen in contact gestaan, die hard aan de vrijlating hebben gewerkt. Ik heb veel waardering en dank voor hun bijdrage', aldus Koenders.

Colombia heeft veel ervaring met ontvoeringen, verschillende guerrillabewegingen verdienen er een deel van hun inkomen mee

Vreemdelingen

Het is een standaard procedure voor de rebellen om vreemdelingen vast te houden tot ze zekerheid hebben over hun identiteit, en de reden voor hun aanwezigheid in het gebied. In Norte de Santander, de regio waar Bolt en Follender zich ophielden, liggen de zaken extra gevoelig. De bergen staan er vol met coca plantages en drugslaboratoria. Zowel ELN als de kleinere guerrillabeweging EPL haalt er veel inkomsten uit de cocaïnehandel, pottenkijkers zijn daarbij niet welkom. 

De ELN-top, die in de Ecuadoraanse hoofdstad Quito met de regering onderhandelt over vrede, deed er even over om te onderzoeken of Bolt en Follender inderdaad gevangen waren genomen door een van hun eenheden. In een algemene verklaring verzekerden ze dinsdag al wel dat journalisten nooit doelwit zijn van ontvoeringen voor losgeld, en dat ze de persvrijheid respecteren.

Groen licht

Donderdagochtend kwam de officiële bevestiging van ELN. Ze lieten weten dat Bolt en Follender gevangen waren genomen door het Frente de Guerra Nororiental (Noordoostelijke oorlogsfront), dat ze in goede gezondheid verkeerden en dat ze zouden worden vrijgelaten. De vraag was toen alleen nog wanneer. 'Het wachten is op groen licht van de ELN', zei een van de onderhandelaars tegen de Volkskrant. 

Vertegenwoordigers van het Rode Kruis, de katholieke kerk en een mensenrechtenorganisatie  stonden in de startblokken op de afgesproken en geheime plek, waarvan de coördinaten eerder door de ELN waren doorgegeven. De autoriteiten hadden het hele gebied toen al vrijgemaakt van militairen en politie, zoals het protocol voorschrijft. De slechte weersomstandigheden bemoeilijkten een snellere vrijlating.

Meer over de verdwijning van Bolt en Follender

Na een zenuwslopende week zijn Derk Bolt en Eugenio Follender vrij. Een reconstructie van de ontvoering

De ontvoering van de journalisten Derk Bolt en Eugenio Follender in Colombia bewijst opnieuw hoe fragiel de vrede in het land is.

Ontvoerde Spoorloos-presentator Bolt komt vaak in Colombia, waar 'de aardigste mensen ter wereld wonen'

Als de rebellen van het Nationale Bevrijdingsleger (ELN) ter sprake komen, worden ze steevast 'het kleinere broertje van de FARC' genoemd. 'Colombia's topontvoerders', is een andere naam die de links-katholieke rebellen al decennialang met zich meedragenhttp://www.volkskrant.nl/4501704http://www.volkskrant.nl/4501704Deze journalist werd gekidnapt door ELN: 'Media-aandacht heeft zeker bijgedragen aan mijn vrijlating'